Νέοι Δημιουργοί

Η Σειρά Νέων Δημιουργών του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου (ΣΠΕΚ) προβάλλει νέους ηλικίας 17 έως 34 χρόνων οι οποίοι είναι εν δυνάμει συγγραφείς ποίησης ή πεζού (μυθιστόρημα, διήγημα, αφήγηση, δοκίμιο).

Η Σειρά αυτή πρωτοπορεί γιατί

α) ενθαρρύνει τους νέους να εκφραστούν λογοτεχνικά, χωρίς να υποβάλλονται σε έξοδα,

β) με έκδοση και πολλαπλή προβολή του έργου τους, τούς δίνει ένα οργανωμένο βήμα να σταθούν.

γ) τους δίνει την πρώτη βασική εμπειρία, για να τολμήσουν μια πτήση που ίσως αποδειχθεί βασική στη ζωή τους.

Ο ΣΠΕΚ πρεσβεύει ότι η κοινωνία χρωστάει στους νέους, γιατί δανείστηκε το μέλλον από αυτούς, ενώ δεν τους εκχώρησε ένα φυσιολογικό δίκαιο ν’ αρθρώσουν λόγο. Έτσι, αρκετοί νέοι επαναστατούν άκομψα ή αδιαφορούν. Κι όμως οι νέοι μας σήμερα, σε μια δύσκολη εποχή, έχουν δικαίωμα να εκφέρουν τους προβληματισμούς τους, να εξωτερικεύσουν κάθε δικαιολογημένο καταπιεσμένο τους – για τα πώς, τα τί, τα γιατί – να μιλήσουν για τα ‘θέλω’ τους και ‘τα όνειρά τους’. Ας τα πουν, λοιπόν, μέσα απ’ τη λογοτεχνία, με πείσμα, με θυμό, με δάκρυ ή με φαντασία.

Με τη Σειρά Νέων Δημιουργών, ο ΣΠΕΚ, έχει ευγενή και ανιδιοτελή σκοπό να διατηρεί υψηλό το φρόνιμα των νέων και να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή τους. Το κάνει περιβάλλοντας τους νέους με εμπιστοσύνη και σεβασμό. Έμμεσα, θέτει τους νέους απέναντι στον εαυτό τους, ώστε να κάνουν την αυτοκριτική τους και ν’ αναζητήσουν τον δρόμο της αυτοβελτίωσης και της ολοκλήρωσης. Οι νέοι χαίρονται όταν οι αναγνώστες διαβάζουν τα έργα τους, και θέτουν τους νέους στο κέντρο της προσοχής τους. Αλλά και οι ενήλικες ωφελούνται γιατί παρατηρούν όσα δεν υποψιάστηκαν καν για τους νέους. Γιατί ενώ οι νέοι έχουν ανάγκη ν’ ανήκουν σε ομάδες και σε κοινότητες – κατά τον Αριστοτέλη. ο άνθρωπος είναι και κοινωνικό ον – ωστόσο κλείνονται στον εαυτό τους απογοητευμένοι. Γιατί;

Ο ΣΠΕΚ γνωρίζει ότι οι νέοι  μπορούν να προσαρμόζονται εύκολα σε νέες εξελίξεις, σε δυσάρεστες αλλαγές, ότι αποκωδικοποιούν γρήγορα τα μηνύματα της εποχής, καλά και κακά, και ότι αποδέχονται ή προτείνουν νέες ιδέες.

Οι αναγνώστες και οι κριτές του καλού/ ποιοτικού βιβλίου ας κρίνουν αυστηρά τους καθιερωμένους συγγραφείς. Όμως για τους νέους δημιουργούς, που προβάλλει ο ΣΠΕΚ, ας είναι επιεικείς. Ας ξαναδούν τον κόσμο με τα μάτια  των νέων αυτών, ας ακούσουν τη φωνή τους, ας νιώσουν τη νεανική γλωσσική επικοινωνία τους, ας διαβάσουν τον τρόπο που οι νέοι σκέφτονται σ’ ένα μπερδεμένο περιβάλλον που όλοι βάλαμε το χέρι να το στρεβλώσουμε.

Η Σειρά Νέων Δημιουργών θέλει να βγει προς τα έξω ο άγγελος που κρύβει εντός του ο νέος δημιουργός, ο άγγελος της γνήσιας ιδεολογίας, ο ονειροπόλος, ο οραματιστής, αυτός που είναι αποφασισμένος να παλέψει για αξιοπρέπεια, αξίες και ιδανικά, για έναν καλύτερο κόσμο όπου το συμφέρον δεν είναι ο ηγέτης του κόσμου. Στην προσπάθειά του ν’ ανοίξει τα φτερά για ένα δικό του κόσμο ο νέος, ίσως γράψει κάτι αντισυντηρητικό, αντικομφορμιστικό, κάπως επαναστατικό για τους καιρούς μας. Αλλά είναι ο ίδιος νέος που αβοήθητος προσαρμόζεται πιο εύκολα στις καινούριες εξελίξεις κι αντιλαμβάνεται σήματα της εποχής.

Ο ΣΠΕΚ με αυτή τη Σειρά ξεδιπλώσει τα καλά που διαθέτει ο νέος – και είναι πολλά, αλλά τα αγνοούν οι γύρω, ξεχασμένοι στα προβλήματά τους – όπως π.χ. το δεκτικό και δυναμικό πνεύμα του, που αφομοιώνει γρήγορα τις αλλαγές, η σφριγηλή αντοχή, η αυτοπεποίθηση και ενέργεια του, η  αμφισβήτηση του παλιού με πρόταση για καινοτομίες, η κριτική επεξεργασία δεδομένων, η αναζήτηση της αλήθειας και της δικής του ‘Ιθάκης’, σε σκοτάδια πλάνης, πρόσκαιρων ευκαιριακών λύσεων και καιροσκοπισμού των γύρω του.

Ωστόσο, o ΣΠΕΚ δομεί για τους νέους ένα δημοκρατικό βήμα έκφρασης, με μόνο περιορισμό : οι νέοι δημιουργοί να μην μειώνουν αξίες όπως η Ελευθερία, η Δικαιοσύνη, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, να μην γράφουν λέξεις ή φράσεις φασιστικές, τρομοκρατικές, υβριστικές ή ακρότητες ενάντιες στη Δημοκρατία

Στο έργο του ο νέος δημιουργός είναι ελεύθερος, μεταξύ άλλων :

να εκφράζει την αλληλεγγύη του προς τον συνάνθρωπο, ν’ αναζητά συντροφικότητα, κοινούς στόχους

να μοιράζεται κοινά ενδιαφέροντα και οράματα με φίλους ή πρόσωπα του άλλου φίλου, συναδέλφους

να εκφράζει τον αυθόρμητο έρωτά του για αγαπημένο ή αγαπημένη ή τη αγνή φιλία του για φίλο ή φίλη

να στοχεύει σε ανιδιοτελείς σχέσεις, αμοιβαίου σεβασμού, ηθικής και συναισθηματικής πληρότητας

να εκφράζει την ευαισθησία και άποψή του σε κοινωνικά, οικονομικά ακόμα και οικολογικά θέματα

ν’ αντιδρά σε κάθε μορφής αδικία και εκμετάλλευση, καταπάτησης δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας

να καταφέρεται ενάντια σε συμφεροντολόγους, δόλιες σκοπιμότητες, αθέμιτο ανταγωνισμό κ.ά.

ν’ αμφισβητεί μία, κατά την κρίση του, θέση μεγαλύτερων ή ηγετών, προτείνοντας τεκμηριωμένη λύση

να είναι ρηξικέλευθος, με νέες ιδέες– όπως παιδί που χαλάει το lego-τρένο να φτιάξει lego-αεροπλανάκι

να είναι ο εαυτός του, αυθεντικός, όχι κάποιος άλλος, και να εκφράζει ελεύθερα την αποφασιστικότητα, το πάθος με ό,τι καλό καταπιάνεται, θαρραλέος, τολμηρός, με πείσμα ‘για να πιάσει’ το όνειρο του.

τέλος, ας αγαπά την αναγνώριση από άλλους, αλλά χωρίς ν’ απογοητεύεται αν αυτή αργεί, ή δεν έλθει,

διότι όπως έγραψε ο Αριστοτέλης: ‘Οι νέοι είναι γεμάτοι ελπίδες… η φύση τούς έχει προικίσει με κάποιο είδος θέρμης, σαν εκείνη που νιώθουν αυτοί που έχουν πιει πολύ κρασί. Αυτό οφείλεται και στο ότι δεν έχουν δοκιμάσει πολλές αποτυχίες. Ζούνε κυρίως με την ελπίδα, επειδή η ελπίδα αφορά το μέλλον, ενώ η ανάμνηση το παρελθόν. Και για τους νέους το μέλλον είναι μεγάλο, ενώ το παρελθόν μικρό».

Η παράκληση προς τους νέους αφορά στη Γλώσσα, η συντήρηση της οποία αποτελεί στόχο του ΣΠΕΚ. Η κοινωνική βάση της γλώσσας των νέων είναι η «παρέα», το δίκτυο των συνοµηλίκων. Δεν υπάρχει ενιαία γλώσσα των νέων, αλλά ένα σύνολο από επιµέρους τρόπους οµιλίας µε κοινές τάσεις διαµόρφωσης και κοινά γλωσσικά στοιχεία. Όμως, η Ελληνική Γλώσσα είναι διεθνής θησαυρός όχι μία «κοινωνιόλεκτος» [sociolect]. Θα ήταν χαρά του ΣΠΕΚ, αν ο νέος στον γραπτό κείμενό την πρόσεχε, την εμπλούτιζε. Μπορεί π.χ. να γλωσσοπλάθει ή να νεολογίζει, χωρίς να παραμορφώνει, ή να αλλοιώνει τη σημασία των λέξεων.

Ο ΣΠΕΚ προσφέρει ελπίδα στον νέο δημιουργό, μια ευκαιρία για το μέλλον του. Κατά κάποιο τρόπο, του προσφέρει πιάτο, κανάτα, τηγάνι, ποτήρι και υλικά να ‘μαγειρέψει’ και να ικανοποιήσει τη πείνα και τη δίψα του. Ίσως αποδειχθεί η πρώτη συνταγή για μια μελλοντική σταδιοδρομία του ως συγγραφέας, και ν’ ανοίξει ίσως στο μέλλον ρηξικέλευθο δρόμο στον χώρο των γραμμάτων, των τεχνών ή των επιστημών.