Βραβεύσεις

“Βραβείο Λογοτέχνη ΣΠΕΚ 2022” σε Σταύρο Ζαφειρίου και Νίκο Ορφανίδη

Για 4η συνεχή χρονιά, με αίσθημα ευθύνης και συγκίνησης πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2022 στις 18:30 ώρα Ελλάδος η διαδικτυακή τελετή βράβευσης του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου για τον ετήσιο θεσμό του ΣΠΕΚ, «Βραβείο Λογοτέχνη για το σύνολο του έργου του -2022 ΣΠΕΚ», παρουσία των μελών της Επιτροπής Βράβευσης και των Τιμώμενων – Βραβευθέντων, σε απευθείας μετάδοση από το SOLOMOS Web Radio TV του ΣΠΕΚ, τον διαδικτυακό κόμβο www.cultural-association.org και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του ΣΠΕΚ. Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου | ΣΠΕΚ με το «Βραβείο Λογοτέχνη για το Σύνολο του Έργου του» τιμά τις Προσωπικότητες εκείνες που με το έργο τους έθεσαν τη δική τους σφραγίδα στη Λογοτεχνία του απανταχού Ελληνισμού, αλλά και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και προσέφεραν ισχυρό πρότυπο σε νέους λογοτέχνες εντός και εκτός συνόρων να γράφουν έργα αξίας που διαρκούν.

Από το 2019, έτος ίδρυσης του ΣΠΕΚ έχουμε τιμήσει σημαντικούς λογοτέχνες, άλλους επώνυμους και άλλους αθόρυβους και εξίσου σημαντικούς και αναφέρω τους τρεις Ελλαδίτες, Μαρία Κέντρου Αγαθοπούλου, Τίτο Πατρίκιο και Αντώνη Φωστιέρη καθώς και τους Κύπριους Κυριάκο Χαραλαμπίδη, Ανδρέα Ονουφρίου και Κίκα Πουλχερίου. Και οι έξι βραβεύσεις χαιρετίστηκαν από ανθρώπους των Γραμμάτων και έγκριτα μέσα μαζικής ενημέρωσης και επικοινωνίας κι αυτό ας θεωρηθεί ως δικαίωση της Κριτικής Επιτροπής μας.

Φέτος, η Κριτική Επιτροπή του Θεσμού βραβεύει τον Έλληνα ποιητή και πεζογράφο παιδικής λογοτεχνίας Σταύρο Ζαφειρίου και τον Κύπριο ποιητή, πεζογράφο, δοκιμιογράφο, κριτικό και φιλόσοφο-στοχαστή Δρα Νίκο Ορφανίδη. Αμφότεροι έγραψαν με έμπνευση έργα πρωτότυπα για τα πάθη των πατρίδων τους, τον έρωτα, τον θάνατο, τη ανθρώπινη ζωή, την αξιοπρέπεια, και μεταλαμπάδευσαν αξίες.

Ο Σταύρος Ζαφειρίου με τις ποιητικές συνθέσεις του, ανάμεσα στον μύθο, στον φιλοσοφικό στοχασμό και στην ανάλυση της ψυχής του σύγχρονου ανθρώπου στο σημερινό τραγικό γίγνεσθαι, αφήνει τη σκέψη και τη φαντασία του να θεώνται τον κόσμο από άλλη θέση. Συνδιαλέγεται με φιλοσόφους, τραγικούς και ζωγράφους και με ορθολογική χρήση του λόγου υπερπηδά εμπόδια και διλήμματα. Με το πρωτοπόρο έργο του επιχειρεί να εκφράσει τα άδηλα και φέρνει στην επιφάνεια αρχές, ως αντίβαρα του πολέμου, του φόβου, της φθοράς. Αναστοχάζεται, χωρίς να θρηνεί, την ανθρώπινη κατάσταση, και μας φέρνει αντιμέτωπους μπροστά στην εξαθλίωση των αξιών, και στο πνευματικό αδιέξοδο, ενώ ψάχνει να βρει ρόλο ή νέους δρόμους. Βαδίζει σε μια αχαρτογράφητη νέα Ιθάκη, και δημιουργεί μια κοσμοθεωρία που πηγάζει από τη ζωή και το πνεύμα του. Γράφει ειλικρινή ποίηση για τα αδιέξοδα του ανθρώπου, για τη μοίρα του σ’ έναν απάνθρωπο κόσμο.

Ο Νίκος Ορφανίδης συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σημαντικότερους Κύπριους λογοτέχνες με ιδιαίτερα αξιόλογο λογοτεχνικό έργο, με πολλές διακρίσεις και με πανελλήνια εμβέλεια και καταξίωση, τόσο ως ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος και ερευνητής-μελετητής της ελληνικής λογοτεχνίας, αλλά και ως διευθυντής-εκδότης του περιοδικού «Ακτή»,. Έχοντας συγγράψει πολλά βιβλία ποίησης, πεζογραφίας, έρευνας και της μελέτης της λογοτεχνίας, (από τον Κωνσταντίνο Καβάφη ως τον Γιώργο Σεφέρη και τον Διονύσιο Σολωμό) επεκτάθηκε και σε μελέτης για τη λογοτεχνία της διασποράς, την Ελληνική Επανάσταση του 1821, τη Μικρασιατική Καταστροφή. Τα τρία κρατικά βραβεία με τα οποία έχει τιμηθεί από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως και οι κριτικές αναφορές στο έργο του από διακεκριμένους νεοέλληνες κριτικούς της λογοτεχνίας, αποτελούν την καλύτερη τεκμηρίωση για τη σημαντικότητα του λογοτεχνικού του έργου του ως ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος και μελετητής της σύγχρονης νεοελληνικής λογοτεχνικής δημιουργίας και έρευνας.

Ο Νίκος Ορφανίδης συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σημαντικότερους Κύπριους λογοτέχνες με ιδιαίτερα αξιόλογο λογοτεχνικό έργο, με πολλές διακρίσεις και με πανελλήνια εμβέλεια και καταξίωση, τόσο ως ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος και ερευνητής-μελετητής της ελληνικής λογοτεχνίας, αλλά και ως διευθυντής-εκδότης του περιοδικού «Ακτή»,. Έχοντας συγγράψει πολλά βιβλία ποίησης, πεζογραφίας, έρευνας και της μελέτης της λογοτεχνίας, (από τον Κωνσταντίνο Καβάφη ως τον Γιώργο Σεφέρη και τον Διονύσιο Σολωμό) επεκτάθηκε και σε μελέτης για τη λογοτεχνία της διασποράς, την Ελληνική Επανάσταση του 1821, τη Μικρασιατική Καταστροφή. Τα τρία κρατικά βραβεία με τα οποία έχει τιμηθεί από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως και οι κριτικές αναφορές στο έργο του από διακεκριμένους νεοέλληνες κριτικούς της λογοτεχνίας, αποτελούν την καλύτερη τεκμηρίωση για τη σημαντικότητα του λογοτεχνικού του έργου του ως ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος και μελετητής της σύγχρονης νεοελληνικής λογοτεχνικής δημιουργίας και έρευνας.

Η Πρόεδρος του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου, κα Σίσσυ Σιγιουλτζή-Ρουκά, που ανέλαβε τον συντονισμό και την παρουσίαση της τελετής βράβευσης, είπε μεταξύ άλλων: «Βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να τιμήσουμε τον πεζό και τον έμμετρο λόγο, που σκοπό έχουν να υψώσουν την ψυχή του ανθρώπου προς το ιδανικό, το τέλειο, κάνοντάς τον ηθικά ανώτερο, διαμέσων δύο εκλεκτών ποιητών και πεζογράφων οι οποίοι με το έργο τους οδηγούν τον άνθρωπο σε έναν κόσμο ωραιότερο, που διέπεται από τους αιώνιους νόμους της αρμονίας… Εκλεκτοί Άνθρωποι της Λογοτεχνίας μας, κε Σταύρο Ζαφειρίου και κε Νίκο Ορφανίδη, η Κριτική Επιτροπή ορθά, κατά την άποψή μου, σας βραβεύει. Αυτό που δεν βαθμολόγησε – γιατί είναι εκτός κριτηρίων για τέτοιες περιπτώσεις – είναι το ύψος του Ανθρωπισμού σας, μα και το πλάτος της πίστης σας στην ίδια τη Ζωή. Έτσι, ας μου επιτραπεί να πω ότι, εκτός από την ποιότητα της λογοτεχνικής γραφής σας, επιβάλατε το ακαταμάχητο της ελληνικής ψυχή, επιδείξατε πίστη στην αβέβαιη πτήση της Τέχνης με φτερά έμπνευσης, Έτσι μας παραδώσατε έργα διδακτικά, σαν δύο άστρα φωτεινά.

Η ανάπτυξη και ο πολιτισμός ενός κράτους κρίνεται σε σημαντικό βαθμό από το ποσόν και το ποιόν των εντύπων που εκδίδονται και κυκλοφορούν σε αυτό. Το μεν βιβλίο αποτελεί βασική πνευματική τροφή του ανθρώπου, οι δε συγγραφείς αποτελούν τον πνευματικό κόσμο μιας χώρας. Εσείς είστε η αστείρευτη πηγή που τροφοδοτεί τους συνανθρώπους μας με πολιτισμό. Να έχετε υγεία, δύναμη και έμπνευση να μας αξιώνετε της ασύγκριτης τέχνης σας, που εκλεπτύνει την ψυχή μας και πλημμυρίζει την καρδιά μας από τα πιο αγνά και ωραία συναισθήματα. Βαθύ το έργο σας, και η Επιτροπή, σάς βραβεύει με ευαρέσκεια και ευγνωμοσύνη. Το ‘Βραβείο Λογοτέχνη’ για το 2022 ,που σας απονέμει ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου, είναι το έλασσον που δεν δύναται να αντισταθμίσει το μείζον, δηλαδή το ίδιο το έργο σας, που συνεχώς και πιο πολύ θα δικαιώνεται. Ωστόσο, σας το προσφέρουμε με ύψιστη εκτίμηση και μέγα θαυμασμό. Ως ΣΠΕΚ, με τα δύο αυτά βραβεία, στείλουμε ένα δικό σας συμβολικό μήνυμα, εντός και εκτός Ελλάδας, ιδιαίτατα προς τους νέους, το εξής: H νιότη βρίσκεται στην καρδιά, στο νεύρο και στην αισιόδοξη πίστη. Σας ευχαριστούμε. Με το έργο σας δηλώνουμε παρόντες στον αγώνα της ζωής τον καλό. Επιτρέψετε μου ν’ αναφωνήσω προς τους δύο το βυζαντινό Άξιοι! Άξιοι! Άξιοι!

Το τελετουργικό της βράβευσης εξελίχθηκε ως ακολούθως:

-Ανάγνωση των Σκεπτικών Βράβευσης από τον Πρόεδρο της Επιτροπής, Δρα Ιωσήφ Σ. Ιωσηφίδη, Συγγραφέα, Πρόεδρο Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου, Αντιπρόεδρο Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου.

-Χαιρετισμός της Αντιπροέδρου της Επιτροπής, κας Ζωής Σαμαρά, Ομότιμης Καθηγήτριας Θεωρίας της Λογοτεχνίας και του Θεάτρου της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

-Χαιρετισμός των Παρόντων Μελών της Επιτροπής Βράβευσης με αλφαβητική σειρά

κα Βαρσαμοπούλου Παρασκευή, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αγγλικής και Συγκριτικής Λογοτεχνίας, Κριτικής και Πολιτισμικής Θεωρίας, Αισθητικής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κύπρου.

κ. Βερτουδάκης Π. Βασίλειος, Αναπληρωτής Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

κ. Κατσώνης Κώστας, Διδάκτωρ Φιλολογίας, Κριτικός, Συγγραφέας, Πρόεδρος Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών Λάρνακας, Επίτιμος Πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Παιδικού Βιβλίου.

κ. Μπαλασόπουλος Αντώνης, Αναπληρωτής Καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας και Πολιτισμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου.

κα Σταυροπούλου Έρη, Ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας, του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

κ. Χαραλαμπάκης Χριστόφορος, Ομότιμος Καθηγητής της Γλωσσολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ακαδημαϊκός στην Έδρα Γλωσσολογίας της Ακαδημίας Αθηνών.

Η κα Έρη Λουίζα Σταυροπούλου, Ομότιμη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών τόνισε μεταξύ άλλων στον χαιρετισμό της: «Με το βραβείο του αυτό ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου υπογραμμίζει τα άρρηκτα δεσμά ανάμεσα στις δύο χώρες μας, τιμώντας τη λογοτεχνία, την ελληνική γλώσσα, την πνευματική δημιουργία ευρύτερα.»

Την τελετή βράβευσης χαιρέτισε επίσης ο κ. Νίκος Νεοκλέους, επιστήμονας – συγγραφέας – ζωγράφος, μέλος του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου, τον οποίο τίμησε ο ΣΠΕΚ για το 2022, επιλέγοντας τον και αναθέτοντας του ευγενώς να φιλοτεχνήσει δύο ζωγραφικά έργα, τα οποία θα συνοδεύσουν τους τιμητικούς πάπυρους που θα παραδοθούν στους βραβευμένους. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης δήλωσε μεταξύ άλλων: «Ο πίνακας με τίτλο, Η Πέτρα του Ρωμιού (για τον κ. Σταύρο Ζαφειρίου), απεικονίζει την παραλία στην Πέτρα του Ρωμιού, στην Πάφο. Είναι μια από τις ομορφότερες περιοχές την Κύπρου. Η παράδοση λέει πως την Πέτρα του Ρωμιού την έριξε ο Διγενής Ακρίτας, εναντίον των Σαρακηνών που έκανα επιδρομές στη Κύπρο και τους έτρεψε σε φυγή. Η μυθολογία λέει ότι σαυτό το σημείο αναδύθηκε μέσα από τους αφρούς των κυμάτων η θεά Αφροδίτη. Είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς χώρους που επισκέπτονται οι ξένοι τουρίστες και ιδιαίτερα οι ερωτευμένοι. Ο πίνακας με τίτλο, Όταν χαράζει (για τον κ. Νίκο Ορφανίδη) απεικονίζει την ανατολή του ήλιου στη παραλία της Γερμασόγειας στη Λεμεσό. Η ώρα που χαράζει είναι μια μαγική ώρα. Όπως λέει κι Όμηρος «έφεξε η ροδοδάχτυλη της νύχτας κόρη αυγούλα». Για μένα η ανατολή είναι κάτι το φανταστικό. Έχω δει χιλιάδες ανατολές και καμιά δεν είναι ίδια με την άλλη. Προσπάθησα με χρώματα να αποδώσω όλη την ομορφιά στον καμβά.» Η τέχνη ευεργετεί και ευεργετείται. Ο Πολιτισμός, το όραμά μας, η διαδρομή μας.

Η Τελετή Βράβευσης για το Βραβείο Λογοτέχνη για το σύνολο του έργου του από τον Σύνδεσμο Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου για το 2022 ολοκληρώθηκε με την αντιφώνηση των δύο τιμώμενων, του Σταύρου Ζαφειρίου, ποιητή και συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας, καθώς και του Νίκου Ορφανίδη, ποιητή, πεζογράφου, δοκιμιογράφου, κριτικού και φιλόσοφου-στοχαστή. Αμφότεροι έγραψαν με έμπνευση έργα πρωτότυπα για τα πάθη των πατρίδων τους, τον έρωτα, τον θάνατο, τη ανθρώπινη ζωή, την αξιοπρέπεια, και μεταλαμπάδευσαν αξίες.

Την τελετή βράβευσης χαιρέτισε επίσης ο κ. Νίκος Νεοκλέους, επιστήμονας – συγγραφέας – ζωγράφος, μέλος του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου, τον οποίο τίμησε ο ΣΠΕΚ για το 2022, επιλέγοντας τον και αναθέτοντας του ευγενώς να φιλοτεχνήσει δύο ζωγραφικά έργα, τα οποία θα συνοδεύσουν τους τιμητικούς πάπυρους που θα παραδοθούν στους βραβευμένους. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης δήλωσε μεταξύ άλλων: «Ο πίνακας με τίτλο, Η Πέτρα του Ρωμιού (για τον κ. Σταύρο Ζαφειρίου), απεικονίζει την παραλία στην Πέτρα του Ρωμιού, στην Πάφο. Είναι μια από τις ομορφότερες περιοχές την Κύπρου. Η παράδοση λέει πως την Πέτρα του Ρωμιού την έριξε ο Διγενής Ακρίτας, εναντίον των Σαρακηνών που έκανα επιδρομές στη Κύπρο και τους έτρεψε σε φυγή. Η μυθολογία λέει ότι σαυτό το σημείο αναδύθηκε μέσα από τους αφρούς των κυμάτων η θεά Αφροδίτη. Είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς χώρους που επισκέπτονται οι ξένοι τουρίστες και ιδιαίτερα οι ερωτευμένοι. Ο πίνακας με τίτλο, Όταν χαράζει (για τον κ. Νίκο Ορφανίδη) απεικονίζει την ανατολή του ήλιου στη παραλία της Γερμασόγειας στη Λεμεσό. Η ώρα που χαράζει είναι μια μαγική ώρα. Όπως λέει κι Όμηρος «έφεξε η ροδοδάχτυλη της νύχτας κόρη αυγούλα». Για μένα η ανατολή είναι κάτι το φανταστικό. Έχω δει χιλιάδες ανατολές και καμιά δεν είναι ίδια με την άλλη. Προσπάθησα με χρώματα να αποδώσω όλη την ομορφιά στον καμβά.» Η τέχνη ευεργετεί και ευεργετείται. Ο Πολιτισμός, το όραμά μας, η διαδρομή μας.

Η Τελετή Βράβευσης για το Βραβείο Λογοτέχνη για το σύνολο του έργου του από τον Σύνδεσμο Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου για το 2022 ολοκληρώθηκε με την αντιφώνηση των δύο τιμώμενων, του Σταύρου Ζαφειρίου, ποιητή και συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας, καθώς και του Νίκου Ορφανίδη, ποιητή, πεζογράφου, δοκιμιογράφου, κριτικού και φιλόσοφου-στοχαστή. Αμφότεροι έγραψαν με έμπνευση έργα πρωτότυπα για τα πάθη των πατρίδων τους, τον έρωτα, τον θάνατο, τη ανθρώπινη ζωή, την αξιοπρέπεια, και μεταλαμπάδευσαν αξίες.

Ακολουθεί το βίντεο της τελετής βράβευσης και τα ειδικά αφιερώματα

Βίντεο πλήρες «Η Τελετή Βράβευσης»

Βίντεο «Αφιέρωμα Σταύρος Ζαφειρίου»

Βίντεο «Αφιέρωμα Νίκος Ορφανίδης»