Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου | ΣΠΕK στηρίζει, προβάλει και προωθεί με τη δύναμη των υπερσύγχρονων μέσων του και πλείστες εφαρμογές τη λογοτεχνία, τις τέχνες, το θέατρο και τις σχετικές επιστήμες – γλωσσολογία, φιλοσοφία, αρχαιολογία, ιστορία, λαογραφία, κοινωνιολογία κ.ά.. Όραμα του ΣΠΕΚ είναι η πολιτιστική αναβάθμιση των Ελλήνων, των Κυπρίων και των Ομογενών. Παράλληλα, περιλαμβάνει στις δραστηριότητες του την έκδοση βιβλίων, ακόμα και μεταφράσεων σπάνιων, ξένων, κλασικών έργων. Αναλαμβάνει με επιτυχία την έκδοση βιβλίων ποίησης, διηγημάτων, μυθιστορήματος, δοκιμίων, μελετών, θεατρικών και φιλοσοφικών έργων, βιβλίων για τα παιδιά, για νέους, Ανθολογιών για Ελλαδίτες, Κύπριους και ξένους λογοτέχνες, έργων εικαστικών, λευκωμάτων, αλλά και Πρακτικών από Συνέδρια, καθώς και ειδικών Ebook, Audiobook και λοιπών ψηφιακών εκδόσεων, όπως το εβδομαδιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό “Ώρες” και το ετήσιο, ηλεκτρονικό περιοδικό “Μνημοσύνη κ.α..

Οι έντυπες εκδόσεις του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου διατίθενται προς πώληση μέσω του συνεργαζόμενου εκδοτικού οίκου Αρχύτας σε όλα τα βιβλιοπωλεία, φυσικά καταστήματα και eshops σε Ελλάδα, Κύπρο και Εξωτερικό, κατόπιν ζήτησης. Οι ηλεκτρονικές εκδόσεις του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου, Ebooks, Audiobooks, Video Books και Music Books, διατίθενται από τον εκδότη ΣΠΕΚ και τους ίδιους τους συγγραφείς, ελεύθερα και δωρεάν για ανάγνωση, ακρόαση, μελέτη, έρευνα και αξιοποίηση. Στόχος αυτής της ευγενικής συνέργειας μεταξύ του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου και των συγγραφέων του είναι αυτές οι ηλεκτρονικές εκδόσεις, ως έργα άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, να καταστούν εργαλείο, βοήθημα, πνευματική τροφή, πηγή ενημέρωσης και ψυχαγωγίας  σε φιλαναγνώστες, εκπαιδευτικούς φορείς – οργανισμούς – ιδρύματα, Ελληνόφωνους στο εξωτερικό, αλλά και συνανθρώπους μας ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, κατοίκους ακριτικών περιοχών, άτομα με αναπηρία. Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου έχει στόχο μέσω των εκδόσεων να συμβάλλει στην περαιτέρω πολιτιστική αναβάθμιση της Ελλάδας, της Κύπρου, του Απόδημου Ελληνισμού.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ_ΜΑΚΕΤΑ ΚΑΘΕΤΗ_ΣΠΕΚ

Η ποίηση είναι το αρχαιότερο λογοτεχνικό είδος, η πιο παλιά μορφή της Τέχνης του Λόγου, πιο συναισθηματική, πιο μουσική από τον πεζό λόγο και τον σκηνικό διάλογο. Η ποίηση είναι μελωδία, ρυθμός, μέτρο, φαντασία, ουσιώδης δημιουργία. Είναι η ύψιστη συναισθηματική, μουσική και ψυχική έκφραση. Είναι η έκφραση της αποδοχής ή της αποστροφής, του ωραίου ή του άσχημου, του έρωτα ή της απόγνωσης διαμέσου λέξεων περίτεχνα υφασμένων μεταξύ τους. Η ποίηση, έμμετρη ή ελεύθερου στίχου, ήταν και είναι δύσκολο να οριστεί· γι’ αυτό έχουν δοθεί διάφοροι ορισμοί ανά τους αιώνες.

Πρέπει να δεχθούμε ότι η αποικιοποίηση του ψυχισμού στην εποχή μας και ο υλοκρατισμός στρεβλώνουν τον πολιτισμό και τις αξίες του, πλάθουν ένα εικονοκρατικό πολιτισμό που περιθωριοποιεί τον λόγο και υποσκάπτει την ανάγνωση της ποίησης καθεαυτής, υπονομεύει τη μέθεξη. Ίσως γιατί και η ποίηση αυτoπυρπoλείται, ακολουθώντας το παράδειγμα κάποιων δημιουργών της. Μήπως, η χωρίς αυταπάτες επίγνωση του αρνητικού για την Ποίηση κλίματος σημαίνουν «τέλος εποχής» και παραίτηση του Ποιητή;

Στην εποχή μας ο άνθρωπος όλο και περισσότερο βουλιάζει από τα βαρίδια των κακών προθέσεων και γενικά των κακών συνθέσεων, όπως: η προσ-ποίηση, η μετα-ποίηση, η παρα-ποίηση της αλήθειας, η από-ποίηση των ευθυνών, η εκ-ποίηση των αξιών ή η αποποινικο-ποίηση της παρανομίας (των μεγάλων), η κακο-ποίηση του ωραίου, η αριθμο-ποίηση του ατόμου, η αποπνευματο-ποιηση, η μαζο-ποίηση, η τυποποίηση, η αποικιο-ποίηση, η απολιτικο-ποίηση, η παθητικο-ποίηση, η παγο-ποίηση… Μόνη σανίδα σωτηρίας η γυμνή ποίηση, απογυμνωμένη από βαρίδια υλισμού που πνίγουν τον άνθρωπο!

ΜΑΚΕΤΑ ΚΑΘΕΤΗ ΠΟΙΗΣΗ

Η πεζογραφία είναι το είδος γραφής όπου ο συγγραφέας δημιουργεί μια ιστορία με αρχή, μέση, τέλος. Την αφηγείται σε πρώτο ή/ και τρίτο πρόσωπο ή/και χρησιμοποιεί διάλογο για να ζωντανέψει την αφήγηση. Τα κύρια είδη πεζογραφίας είναι: το διήγημα, η νουβέλα και το μυθιστόρημα. Το διήγημα έχει μικρή έκταση, η νουβέλα μέτρια (20-100 σελίδες) και το μυθιστόρημα μεγάλη (άνω των 100 σελίδων). Το διήγημα είναι μια σύντομη αφήγηση γεγονότων μιας ιστορίας πρωτότυπης, αλλά πραγματικής. Δεν είναι περίπλοκο όπως τα μυθιστορήματα. Επικεντρώνεται σε ένα μόνο επεισόδιο, με απλή πλοκή, μικρό αριθμό χαρακτήρων, εκτυλίσσεται σ’ έναν χώρο και καλύπτει μια σύντομη χρονική περίοδο.

Η νουβέλα – από το λατινικό επίθετο novus, νέος – είναι αφηγηματικό πεζογράφημα, όχι μακρύ σε έκταση- κυμαίνεται μεταξύ του μεγαλύτερου διηγήματος και του μικρότερου μυθιστορήματος. Έχει ύφος ρεαλιστικό πάνω σε συγκεκριμένη πλοκή. Ο νουβελογράφος ρίχνει περισσότερο βάρος στην ηθογραφία και στην ψυχογραφία των χαρακτήρων και όχι τόσο στα αναφερόμενα επεισόδια και στην πλοκή τους. Ως προς τα θέματα, αναφέρεται κυρίως σε γεγονότα της εποχής κατά την οποία γράφεται. Η δομή του δεν είναι τόσο απλή όσο αυτή του διηγήματος, αλλά ούτε τόσο πολύπλοκη όσο εκείνη του μυθιστορήματος. Το μυθιστόρημα (Romance, κατά τον μεσαίωνα) χρονολογείται από το 1010 (‘Παραμύθι της Genji’). Εμφανίζεται στην Ευρώπη στις αρχές του 17ου αιώνα. Είναι το εξαιρετικά σύνθετο πεζογραφικό είδος, αφηγηματική μορφή λογοτεχνίας. Το κείμενο του συχνά συνδυάζει στοιχεία από ένα έπος ή μία τραγωδία ή μία κωμωδία, ή μία ερωτική ποίηση. Περιέχει ιστορία, βιογραφία, ταξιδιωτικές περιγραφές αλλά και ρητορεία, εθνογραφία. Ένα μυθιστόρημα είναι μια εκτενής μορφή πεζογραφίας που αφηγείται μια ιστορία ενός ήρωα και του περίγυρού του. Το θέμα μπορεί να είναι πραγματικό, φανταστικό ή συνδυασμός των δύο, με ιστορία κοινωνικού, ψυχολογικού ή και ιστορικού περιεχομένου.

ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Το χρονογράφημα είναι συνοπτικό κείμενο, με ευχάριστο ρυθμό και λογοτεχνικό χρώμα, που αναφέρεται με ειδησεογραφικό τρόπο σε επεισόδια επίκαιρα, του καθημερινού βίου μας. Στα παλιά χρόνια δημοσιευόταν σε εφημερίδες, περιοδικά, ανθολογίες, σήμερα κερδίζει θέση σε portals, blogs, μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Στο χρονογράφημα θίγονται θέματα κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά, ηθικά, φυσιολατρικά και σ’ αυτό αναπτύσσονται εντυπώσεις, κρίσεις, συμπεράσματα της καθημερινότητας. Το χρονογράφημα είναι ευχάριστο έως ψυχαγωγικό, κρύβει φιλοσοφική διάθεση και κάποτε κάποιο «κατηγορώ». Ο χρονογράφος διαπαιδαγωγεί, υποβάλλει, κατευθύνει συνετά αλλά αδιόρατα τον αναγνώστη. Γι’ αυτό πρέπει να έχει ταλέντο, δεξιότητα στη γραφή, αίσθηση του τι είναι άξιο λόγου ως επίκαιρο θέμα ή γεγονός. Ο χρονογράφος πρέπει να είναι ανοικτό μυαλό και να παρακολουθεί τις νέες ιδέες και τάσεις, αλλαγή σε συστήματα και τρόπους.

Το χρονογράφημα δημιουργήθηκε στη Γαλλία, με θαυμάσιους τεχνίτες όπως ο Γκαστόν Τερί, ο Κλεμάν Βωτέλ, ο Αρντουέν. Στην Ελλάδα το χρονογράφημα έφτασε σε ολοκληρωμένο επίπεδο με τα κείμενα του κορυφαίου και αμίμητου Σπύρο Μελά, του λυρικού Παύλου Παλαιολόγου, των ευθυμογράφων Δημήτρη Ψαθά, Αλέκου Σακελλάριου, Σπορίδη, Χαιρόπουλου, Δ. Ρώμα. Κομβική η συμβολή της Ελένης Βλάχου, του Παπαδούκα κ.α. που με τα χρονογραφήματά τους είχαν δώσει μια πρόσθετη δημιουργική διάσταση στη δημοσιογραφία. Από ιστορικής πλευράς, πρωτογράφτηκε χρονογράφημα στην Ελλάδα από τον Γεώργιο Πωπ (1872 – 1946) στο περιοδικό «Ευχέρεια», «Πανδώρα» κλπ. Ακολούθησαν οι Εμμανουήλ Ροΐδης, Άγγελος Βλάχος, Δημήτρης Καμπούρογλου, Ιωάννης Κονδυλάκης, Κωστής Παλαμάς, Κ. Ξένος, Μπάμπης Άννινος, Παύλος Νιρβάνας, Ζαχαρίας Παπαντωνίου.

Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου σε συνεργασία με τις εκδόσεις Αρχύτας καθιερώνει έκδοση Ανθολογιών Χρονογραφημάτων, που είτε δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες, περιοδικά ή blog ή θα έπαιρναν σειρά. Το έντεχνο αυτό πεζό είδος, με λογοτεχνική χροιά, ανάλαφρη, ψυχαγωγική, σκωπτική, διδακτική, είναι πια εδώ.

ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ

Το Δοκίμιο είναι είδος γραπτού λόγου, δεν είναι έκθεση, ούτε πραγματεία, αλλά ένα ευσύνοπτο κείμενο, με μικρή, κατά κανόνα, έως μέση έκταση, ευπρόσιτο στο κοινό, γραμμένο με αμεσότητα, που προσεγγίζει σε αρκετό βαθμό ένα θέμα πολιτισμού, κριτικής, επιστήμης, ηθικής. Περιέχει γνώση και τεκμήρια αλλά δεν εξαντλεί το θέμα γιατί κάτι τέτοιο θα απαιτούσε συστηματική και διεξοδική διερεύνηση, και θα ήταν πολυσέλιδη “πραγματεία” με έννοιες και δυσνόητη γραφή. Και ενώ οι αναγνώστες μιας πραγματείας είναι ειδικοί, αυτοί του δοκιμίου είναι και απλοί πολίτες. Μάλιστα αρκετοί επιστήμονες καταφεύγουν συχνά στο δοκίμιο, όταν θέλουν να εκλαϊκεύσουν τις ιδέες τους ή να τις προβάλουν δημόσια στο ευρύ κοινό.

Το δοκίμιο είναι ελκυστικό στη γραφή και προσκαλεί τον αναγνώστη να συμμετάσχει και θέτει σε κίνηση τόσο τη σκέψη και τη φαντασία του, απευθύνεται στη νόηση και στα συναισθήματά του, του προσφέρει γνώση και πληροφόρηση με τρόπο που να τον τέρπει, να τον ευχαριστεί και κάποτε να τον συγκινεί. Το δοκίμιο καλλιεργεί τον αναγνώστη και του αναπτύσσει την καλαισθησία και του ασκεί το κριτικό πνεύμα. Το δοκίμιο έχει ύφος, ευαισθησία, αυτοτέλεια, εσωτερική ζωή, προσωπική στάση απέναντι στα πράγματα. Το στίγμα του δοκιμίου  βρίσκεται  μεταξύ της λογοτεχνίας και της λόγιας ενημέρωσης. Έχει πιο ελεύθερη  σύνταξη από εκείνην του λογοτεχνήματος και είναι πιο προσωπική από αυτήν ενός πληροφοριακού κειμένου. Το δοκίμιο είναι διδακτικό έστω κι αν δεν πλεονεκτεί με την ουδετερότητα της επιστήμης. Η δοκιμιακή έκφραση είναι επιπλέον μια ιδεολογική ομολογία για προβλήματα επίμαχα και ριψοκίνδυνα. Όμως, έχει ασαφή χαρακτήρα, άλλοτε προσεγγίζει τη λογοτεχνία και άλλοτε την επιστήμη ή τη φιλοσοφία.

ΔΟΚΙΜΙΑ

Ο δοκιμιογράφος άλλοτε εκφράζει τις παρατηρήσεις, τις σκέψεις και τα συναισθήματά του για τη ζωή ή περιπλανιέται ελεύθερα στο χώρο των ιδεών, που προέρχονται από τα γενικότερα πνευματικά του εφόδια και από τη διανοητική και αισθητική του καλλιέργεια. Παράλληλα, προσπαθεί να αναλύσει και μαζί να ερμηνεύσει, συχνά με εκλαϊκευμένο τρόπο, θέματα αισθητικής, ηθικής, κοινωνικής, πολιτικής κτλ. τάξης, ακόμη και επιστημονικά, με σκοπό να πληροφορήσει, να διδάξει, να τέρψει και αναλόγως να πείσει.

Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου αναπτύσσεται και ανελίσσεται διαρκώς, μέσα από μια έντονη πολιτιστική δράση. Ανάμεσα στις δράσεις είναι τα Συνέδρια και Συμπόσια και η έκδοση Πρακτικών. Κάθε Συνέδριο για τον Πολιτισμό ή την Επιστήμη θεωρείται μια σπάνια συγκέντρωση ειδικών σε ένα θέμα, για το οποίο υπάρχει διεξοδική συζήτηση και εξέταση του με συναγωγή σημαντικών συμπερασμάτων. Οι Σύνεδροι παρουσιάζουν Ομιλίες και Ανακοινώσεις τους – αν έχουν ν’ αναγγείλουν ένα εύρημά τους που σχετίζεται με το θέμα του Συνεδρίου. Από τα Συνέδρια του ΣΠΕΚ σε θέματα Λογοτεχνίας, Γλώσσας, Τεχνών ή Επιστήμης σχετιζόμενης, παράγονται και εκδίδονται τα “Πρακτικά”, με τις Ομιλίες και τα συμπεράσματα. Αλλά όλα αυτά τα σπάνια και χρήσιμα σ’ ένα Συνέδριο θα ήσαν “έπεα πτερόεντα”, αν δεν εκδίδονταν τα Πρακτικά, σε ειδική Έκδοση. Γι’ αυτό ο ΣΠΕΚ, με ειδική Επιτροπή Εκδόσεων, με ευγενή χορηγία χορηγού, συγκεντρώνει τις Ομιλίες από τους Σύνεδρους και τις εκδίδει ως Τόμο Πρακτικών, με φωτογραφίες και διάλογο ομιλητών-κοινού. Την έκδοση προλογίζει η Πρόεδρος του ΣΠΕΚ αναφέροντας τους στόχους του Συνεδρίου και εισαγωγικά τις απόψεις επιστημόνων στο θέμα κατά το παρελθόν και εκκρεμή θέματα. Χαιρετισμό στον τόμο των Πρακτικών απευθύνει και ο χορηγός ή ένας εκπρόσωπός του ή ένας επίσημος. Ο Τόμος των Πρακτικών αποστέλλεται στους σύνεδρους και σε πλείστα πνευματικά και πολιτιστικά κέντρα διεθνώς, που ενδιαφέρονται για τις Εισηγήσεις και τα ευρήματα ή συμπεράσματα του Συνεδρίου. Αριθμός αντιτύπων των Πρακτικών θα αποστέλλεται σε πολιτιστικά κέντρα Αποδήμων και σε Πρεσβείες Ελλάδας και Κύπρου στο εξωτερικό για να τα αποστείλουν σε ξένα Πανεπιστήμια με Έδρα Ελληνικών. Ο ΣΠΕΚ προβάλει ψηφιακά τα Πρακτικά και δημοσιεύει Ομιλίες των Συνέδρων στη Στήλη “Αρθρογραφία” της διεθνούς ηλεκτρονικής πλατφόρμας του.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ

Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου θεωρεί το θέατρο ως μία από τις πιο εκλεκτές μορφές τέχνης. Θα ήταν αδύναμο το όραμά του και ατελέσφορη η διαδρομή του αν δεν περιλάμβανε στις δραστηριότητες του την έκδοση θεατρικών έργων μελών του, ακόμα και μεταφράσεων σπάνιων ξένων κλασικών θεατρικών έργων και αν δεν επιχειρούσε με τη βοήθεια σχεδίων και χορηγιών το ανέβασμα κάποιων από αυτά σε Ελλάδα και Κύπρο. Το καλό θεατρικό έργο περιέχει μαγεία και ποίηση. Σου επιτρέπει να ζεις ζωές άλλων ανθρώπων, σε άλλο κόσμο, στο κλίμα ενός σεναρίου στο μανδύα ενός σκηνικού. Προσφέρει τροφή για σκέψη, διαλογισμό, αυτοκριτική.

Δράμα δεν είναι όταν κλαίει ο ηθοποιός, αλλά οι θεατές. Κωμωδία δεν είναι να γελάει ο ηθοποιός αλλά όταν γελάει το ακροατήριο. Ερμηνεία σημαίνει ο ηθοποιός να φλέγεται εσωτερικά κι ωστόσο να εκφράζεται με άνεση. Το θέατρο υπερέχει του κινηματογράφου γιατί δεν θέλει πανάκριβα υλικά παρά μόνο μολύβι, χαρτί και σανίδι. Ένα θεατρικό θέλει συγκέντρωση, διείσδυση και γοητεύει αν έχει εναλλαγή, ανατροπή, σε φως, ημίφως ή σκοτάδι. Για να γίνει ένα θεατρικό καλή ταινία πρέπει η κάμερα να στηθεί σαν μάτι στο κεφάλι σκηνοθέτη-ποιητή κι έτσι ώστε πίσω απ’ το συναίσθημα ή το νόημα ν’ ανελίσσεται προοδευτικά η διάθεση και το αίσθημα.

«Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας». Κάρολος Κουν, 1908-1987, Ο Ιδρυτής του Θεάτρου Τέχνης. Κανείς κριτικός δεν λέει περισσότερα από την ίδια τη θεατρική παράσταση στο μυαλό κάθε θεατή. Και ας κρατάμε ό,τι είπε ο Μπέρναρντ Σω: “Η ποιότητα ενός θεατρικού έργου είναι η ποιότητα των ιδεών του”.

ΘΕΑΤΡΟ ΣΠΕΚ

“Το λεύκωμα – βιβλίο τέχνης είναι ένα μουσείο δίχως τοίχους”, έγραψε ο Αντρέ Μαλρό, και εμείς ως Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου προσθέτουμε “ένα μουσείο με χρώματα σε καμβά που μοιάζει με μαγικό χαλί και ταξιδεύει τους θεατές σε κόσμους πραγματικούς ή φανταστικούς”. Η τέχνη – ζωγραφική, γλυπτική, κεραμική, αγγειοπλαστική, ξυλογλυπτική ή άλλη – είναι η άλαλη ποίηση με χρώματα ή υλικά, ενώ η ποίηση είναι η ζωγραφιά ή το γλυπτό που έχει ως υλικά τις λέξεις. Η τέχνη είναι έκφραση και μέθεξη, αφήγηση για τη φύση ή το αόριστο, αποτυπώνεται με εικόνες ή μορφές της ζωής ή της φαντασίας, είναι η προέκταση της κοινωνίας ή της ψυχικής διάθεσης ή του οράματος του δημιουργού.

Με τα Λευκώματα – Βιβλία Τέχνης ο ΣΠΕΚ στοχεύει να καταγράψει και να προβάλει το έργο έμπειρων καλλιτεχνών αλλά και δημιουργικά σκεπτόμενων νέων στην Τέχνη. Οι δημιουργοί είναι Ελλαδίτες, Κύπριοι ή Απόδημοι. Ο ΣΠΕΚ το επιχειρεί με έντυπα, ηλεκτρονικά, τηλεοπτικά μέσα για έργα ατομικής ή συλλογικής έκθεσης, ακόμα κι αν αυτά έχουν ως θέμα ένα ζήτημα που πρέπει να διαφωτίσει την ευρύτερη κοινωνία ή αν αφορά την ποιότητα ζωής π.χ. η διατήρηση της Φύσης, η Παιδεία και το Παιδί, η Δημόσια Υγεία. Ένας επιπλέον στόχος του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου είναι να βοηθήσει με τα Λευκώματα τον αναγνώστη-θεατή και το ευρύ κοινό Ελλάδας, Κύπρου, Ομογένειας να εμπλουτίσουν την αισθητική τους στην Τέχνη. Τα Λευκώματα-Βιβλία Τέχνης προλογίζονται από αναγνωρισμένους κριτικούς της τέχνης οι οποίοι, με Κριτικό Σημείωμα τους βοηθούν καίρια τον αγοραστή και αναγνώστη. Τα Βιβλία Τέχνης – Λευκώματα εκτίθενται στην Ψηφιακή Γκαλερί του ΣΠΕΚ και σε Εκθέσεις που διοργανώνει, η δε κυκλοφορία τους εξαγγέλλεται από το Newsletter του ΣΠΕΚ “ΩΡΕΣ” και υποστηρίζεται ευρέως από την ιστοσελίδα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του ΣΠΕΚ, καθώς και λοιπά συνεργαζόμενα, διεθνή ΜΜΕ.

ΜΑΚΕΤΑ ΚΑΘΕΤΗ ΒΙΒΛΙΑ ΤΕΧΝΗΣ ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ

Η Παιδική Λογοτεχνία απαρτίζεται από κείμενα πεζά ή μικρά θεατρικά έργα ή ποιητικές συνθέσεις (έμμετρες ομοιοκατάληκτες) ή νουβέλες, που ψυχαγωγούν και αναπτύσσουν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία των παιδιών, καλλιεργούν το πνεύμα και τα αισθητήριά τους, την ικανότητα ν’ αντιλαμβάνονται τις αξίες και την ομορφιά της ζωής (φύσης και ανθρώπου), τους ωριμάζουν την προσωπικότητα και την κρίση και τους διαμορφώνουν μια ευρύτερη συνείδηση και μια αντίληψη περί κόσμου χωρίς πλάνες. Η παιδική λογοτεχνία περιέχει κείμενα πρωτότυπης παραγωγής, απλής κριτικής σκέψης ή διδαχής περί του ορθού και του λάθους, περί καλού και κακού, ωραίου και άσχημου. Η παιδική λογοτεχνία διαβάζεται και από ενηλίκους, ενώ κείμενα για ενηλίκους μπορούν έντεχνα να διασκευαστούν για παιδιά.

Η Παιδική Λογοτεχνία είναι τα αισθητικώς δικαιωμένα λογοτεχνικά κείμενα που φέρνουν το παιδί σε επαφή με το αισθητικό φαινόμενο της Τέχνης και της Λογοτεχνίας. Είναι πνευματικά δημιουργήματα των μεγάλων, γιατί αυτοί διαθέτουν την ωριμότητα ή την ικανότητα να προσφέρουν στο παιδί την αισθητική συγκίνηση που χαρίζει η Τέχνη. Επιπλέον είναι ο ευρύς χώρος μέσα στον οποίο συνυπάρχουν όλα εκείνα τα άρτια λογοτεχνικά έργα που απευθύνονται στις αισθητικές απαιτήσεις και στα ενδιαφέροντα της παιδικής ηλικίας και ανταποκρίνονται στο επίπεδο αντίληψης, γλώσσας και συναισθημάτων του παιδιού. Βοηθά το παιδί να διαμορφώσει σωστές αισθητικές αντιλήψεις ή αξιολογήσεις και να αγαπά το Ωραίο.

Στην Παιδική Λογοτεχνία τα δημιουργήματα των μεγάλων προσφέρουν στο παιδί τη χαρά, τον ρυθμό της ζωής, την αισθητική απόλαυση. Η τέχνη του λόγου προσαρμόζεται στα δεδομένα της ψυχολογίας του παιδιού, συμβάλουν στην ψυχαγωγία του, στην καλλιέργεια του πνεύματος και της κρίσης του. Ήδη από την προσχολική ηλικία, το βιβλίο βοηθά το παιδάκι να διαχωρίσει τον εαυτό του ‘από τον άλλον’ και ν’ αποκτήσει τη δυνατότητα να προσλαμβάνει, να θέτει σύμβολα, να προβάλει και να προβάλλεται, να ταυτίζει να ταυτίζεται και μετά να διακρίνει το αληθές από το αληθοφανές και να απελευθερώνεται. Το παιδί, από τότε, παράγει διανοητικές και ψυχικές εικόνες και αντιλαμβάνεται τον κόσμο, εκτός και εντός. Αν ένας ενήλικας φέρει το παιδί σε επαφή με το καλό βιβλίο και του αφηγηθεί ιστορίες, τότε αυτό εξοικειώνεται με την ανάγνωση, αγάπα το βιβλίο και τελικά είναι σε θέση να κατανοήσει τον γλωσσικό κώδικα, ν’ αναπτύξει δεξιότητα στην ανάγνωση, στη δημιουργική έκφραση, αποκτά πλούσια φαντασία και κριτική σκέψη, εμπλουτίζει το λεξιλόγιό του, δομεί τη γραμματική της γλώσσας και μετά το συντακτικό.

ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΣΠΕΚ
“Η παιδική λογοτεχνία ψυχαγωγεί και αναπτύσσει τη δημιουργικότητα και τη φαντασία των παιδιών, καλλιεργεί το πνεύμα, τα αισθητήρια, την ικανότητα ν’ αντιλαμβάνονται τις αξίες και την ομορφιά της ζωής.”

Η νεανική λογοτεχνία αντιμετωπίζει τον νέο ως αυτόνομη μονάδα και τείνει να ικανοποιήσει τις ανάγκες του, να καλύψει τον μορφωτικό χώρο του, να συμπληρώσει την κοινωνική προσωπικότητά του. Η Νεανική Λογοτεχνία είναι ο συνεκτικός χώρος όπου συνυπάρχουν λογοτεχνήματα α) που απευθύνονται στις αισθητικές απαιτήσεις και τα ενδιαφέροντα της εφηβικής και νεανικής ηλικίας και β) που ανταποκρίνονται στοχευμένα στο αντιληπτικό, γλωσσικό και συναισθηματικό επίπεδο της.

Στα βιβλία για τους νέους συναντώνται δυο ετερογενείς κόσμοι: ο κόσμος των παιδιών και ο κόσμος των ώριμων. Ανάμεσα τους υπάρχει ένα χάσμα που εντοπίζεται στις αντιλήψεις, στα βιώματα, στους πόθους και στις ορμές των νέων. Ένας οδηγός, που ίσως αγνοείται, είναι η αρχαία ελληνική λογοτεχνία που είναι μία ηθική λογοτεχνία· περιέχει αξίες και θέτει ηθικούς προβληματισμούς. Αρκετοί συγγραφείς την έχουν ως βάση, για να προσφέρουν στον νέο εκφραστικά και καλλιτεχνικά μέσα να κρίνουν τί είναι ωραίο, τι είναι καλό και τί κακό, τί ηθικό και τί ανήθικο, τί ωφέλιμο και τί βλαβερό, για την κοινωνία, το κράτος, τον πολίτη. “Το ηθικά ωφέλιμο με το τερπνό είναι ο ιδανικός αισθητικός συνδυασμός”, κατά τον Οράτιο. Τα κείμενα δομούνται έτσι ώστε να συμβάλουν στην ψυχαγωγία όσο και στην πνευματική ανέλιξη του, στη διαμόρφωση της ελεύθερης συνείδησης του και τελικά στην ωρίμανση της προσωπικότητάς του.

Οι καλοί συγγραφείς νεανικής λογοτεχνίας λαμβάνουν υπόψη τους τη δραστικότητα του ωραίου λόγου και τις ψυχικές ανάγκες της νεανικής ηλικίας, ώστε να της προσφέρουν κείμενα που πρώτιστα θα κάνουν τη συνείδηση του νεαρού αναγνώστη να λειτουργήσει αισθητικά. Συχνά περιέχουν και κάποια ιδεολογικά μηνύματα. O καλός λογοτέχνης για νέους συνειδητοποιεί την ευθύνη του και προσπαθεί “να εκφράσει τον άγγελο και όχι το δαίμονα που κρύβει μέσα του”. Η λογοτεχνία στη σχέση της με τον νέο αναδεικνύεται σε μορφωτικό αγαθό που συμβάλλει στην καλλιέργεια του ανθρώπινου ήθους, δονεί την καρδιά, οδηγεί στην ψυχική ανύψωση, φωτίζει τον πόνο και τη χαρά, μυεί στη γλώσσα και στην εκτίμηση της ομορφιάς.

Νεανική Λογοτεχνία
Η Νεανική Λογοτεχνία προβάλλει τις νέες ηθικοκοινωνικές άξιες και πρακτικές για να βοηθηθεί ο νέος σε μια βέλτιστη προσαρμογή στη ζωή.

Ένας από τους στόχους του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου είναι η ανάπτυξη της Πολιτιστικής Διπλωματίας ως γέφυρας του Πολιτισμού μας προς ξένες χώρες και πεδίου που φιλοξενεί έργα μεγάλων ξένων με σκοπό να προαχθεί η κατανόηση και η εκτίμηση του έξω κόσμου προς Ελλάδα, Κύπρο, Ομογένεια όπως και αντιστρόφως. Στο πλαίσιο αυτό ο ΣΠΕΚ ενθαρρύνει και υποστηρίζει μέλη, φίλους και συμβούλους του να γράφουν σε μια ξένη γλώσσα δικό τους έργο ή να μεταφράζουν ένα έργο Ελληνόφωνα δημιουργού σε ξένη γλώσσα και στη συνέχεια ο ΣΠΕΚ το εκδίδει (έντυπη έκδοση ή ηλεκτρονική, E-book, Audiobook, Videobook) και το προωθεί διεθνώς με πολλά μέσα του, ψηφιακά, ραδιοτηλεοπτικά.

Στον σύγχρονο κόσμο οι χώρες καθίστανται όλο και περισσότερο αλληλεξαρτώμενες, οι νέες τεχνολογίες έχουν εξαλείψει τα σύνορα και τις αποστάσεις και οι άνθρωποι μιλάμε εξίσου ικανοποιητικά άλλες γλώσσες πέραν της μητρικής. Η δυνατότητα του να συγγράφουμε σε ξένη γλώσσα ή να μεταφράζουμε από ξένη γλώσσα είναι δύναμη και επιτυχία. Με τον τρόπο αυτό καταφέρνουμε να επικοινωνήσουμε με αλλόγλωσσους ανθρώπους, να διευρύνουμε τον πνευματικό ορίζοντα, την κριτική μας ικανότητα, δημιουργώντας νέους τρόπους σκέψης, νέες νοητικές δεξιότητες.  Το συγκεκριμένο λειτούργημα – εργασία, μας βοηθάει να ανακαλύψουμε τον πολιτισμό της χώρας μας και να τον συγκρίνουμε έπειτα με τον πολιτισμό άλλων χωρών. Υπεισερχόμαστε σ’ ένα κόσμο ανθρώπων που σκέφτονται διαφορετικά, έχουν διαφορετικό τρόπο ζωής. Ανακαλύπτουμε επίσης καινούριες ανθρώπινες συμπεριφορές, παύουμε να έχουμε προκαταλήψεις και επαναπροσδιορίζουμε τη στάση μας στην κοινωνία. Αρχίζουμε να εκτιμούμε τη διαφορετικότητα, να καλλιεργούμε την ανεκτικότητα και την αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των λαών με διαφορετικό πολιτισμό.

ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ

Η ευχέρεια συγγραφής σε περισσότερες από δυο γλώσσες (ή η μετάφραση) αποτελεί σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Οι ξένες γλώσσες αποτελούν σημαντικό διαβατήριο προκειμένου να ενταχθεί ένας συγγραφέας – λογοτέχνης στη διεθνή φιλαναγνωστική κοινότητα και στο διεθνές συγγραφικό στερέωμα. Γι’ αυτό ο ΣΠΕΚ υποστηρίζει τους συγγραφείς που γράφουν σε ξένη γλώσσα ή που μεταφράζουν βιβλία, μελέτες από ξένη γλώσσα και τους προωθεί διεθνώς με τα πολλαπλά μέσα που διαθέτει: διεθνή διαδικτυακά, ψηφιακά, ραδιοτηλεοπτικά κ.ά. Επιπρόσθετα, τα έργα των ηλεκτρονικών εκδόσεων, που θα εκδοθούν ως E-book, Audiobook ή Video Book προσφέρονται διεθνώς, ελεύθερα και δωρεάν προς ακρόαση, θέαση ή ανάγνωση και μελέτη μέσα από τον διεθνή διαδικτυακό κόμβο του ΣΠΕΚ www.cultural-association.org.

Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου | ΣΠΕK στηρίζει, προβάλει και προωθεί με τη δύναμη των υπερσύγχρονων μέσων του και πλείστες εφαρμογές τη λογοτεχνία, τις τέχνες, το θέατρο και τις σχετικές επιστήμες – γλωσσολογία, φιλοσοφία, αρχαιολογία, ιστορία, λαογραφία, κοινωνιολογία κ.ά.. Όραμα του ΣΠΕΚ είναι η πολιτιστική αναβάθμιση των Ελλήνων, των Κυπρίων και των Ομογενών. Παράλληλα, περιλαμβάνει στις δραστηριότητες του την έκδοση βιβλίων, ακόμα και μεταφράσεων σπάνιων, ξένων, κλασικών έργων. Αναλαμβάνει με επιτυχία την έκδοση βιβλίων ποίησης, διηγημάτων, μυθιστορήματος, δοκιμίων, μελετών, θεατρικών και φιλοσοφικών έργων, βιβλίων για τα παιδιά, για νέους, Ανθολογιών για Ελλαδίτες, Κύπριους και ξένους λογοτέχνες, έργων εικαστικών, λευκωμάτων, αλλά και Πρακτικών από Συνέδρια, καθώς και ειδικών Ebook, Audiobook και λοιπών ψηφιακών εκδόσεων, όπως το εβδομαδιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό “Ώρες” και το ετήσιο, ηλεκτρονικό περιοδικό “Μνημοσύνη κ.α..

Οι έντυπες εκδόσεις του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου διατίθενται προς πώληση μέσω του συνεργαζόμενου εκδοτικού οίκου Αρχύτας σε όλα τα βιβλιοπωλεία, φυσικά καταστήματα και eshops σε Ελλάδα, Κύπρο και Εξωτερικό, κατόπιν ζήτησης. Οι ηλεκτρονικές εκδόσεις του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου, Ebooks, Audiobooks, Video Books και Music Books, διατίθενται από τον εκδότη ΣΠΕΚ και τους ίδιους τους συγγραφείς, ελεύθερα και δωρεάν για ανάγνωση, ακρόαση, μελέτη, έρευνα και αξιοποίηση. Στόχος αυτής της ευγενικής συνέργειας μεταξύ του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου και των συγγραφέων του είναι αυτές οι ηλεκτρονικές εκδόσεις, ως έργα άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, να καταστούν εργαλείο, βοήθημα, πνευματική τροφή, πηγή ενημέρωσης και ψυχαγωγίας  σε φιλαναγνώστες, εκπαιδευτικούς φορείς – οργανισμούς – ιδρύματα, Ελληνόφωνους στο εξωτερικό, αλλά και συνανθρώπους μας ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, κατοίκους ακριτικών περιοχών, άτομα με αναπηρία. Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου έχει στόχο μέσω των εκδόσεων να συμβάλλει στην περαιτέρω πολιτιστική αναβάθμιση της Ελλάδας, της Κύπρου, του Απόδημου Ελληνισμού.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ_ΜΑΚΕΤΑ ΚΑΘΕΤΗ_ΣΠΕΚ

Η ποίηση είναι το αρχαιότερο λογοτεχνικό είδος, η πιο παλιά μορφή της Τέχνης του Λόγου, πιο συναισθηματική, πιο μουσική από τον πεζό λόγο και τον σκηνικό διάλογο. Η ποίηση είναι μελωδία, ρυθμός, μέτρο, φαντασία, ουσιώδης δημιουργία. Είναι η ύψιστη συναισθηματική, μουσική και ψυχική έκφραση. Είναι η έκφραση της αποδοχής ή της αποστροφής, του ωραίου ή του άσχημου, του έρωτα ή της απόγνωσης διαμέσου λέξεων περίτεχνα υφασμένων μεταξύ τους. Η ποίηση, έμμετρη ή ελεύθερου στίχου, ήταν και είναι δύσκολο να οριστεί· γι’ αυτό έχουν δοθεί διάφοροι ορισμοί ανά τους αιώνες.

Πρέπει να δεχθούμε ότι η αποικιοποίηση του ψυχισμού στην εποχή μας και ο υλοκρατισμός στρεβλώνουν τον πολιτισμό και τις αξίες του, πλάθουν ένα εικονοκρατικό πολιτισμό που περιθωριοποιεί τον λόγο και υποσκάπτει την ανάγνωση της ποίησης καθεαυτής, υπονομεύει τη μέθεξη. Ίσως γιατί και η ποίηση αυτoπυρπoλείται, ακολουθώντας το παράδειγμα κάποιων δημιουργών της. Μήπως, η χωρίς αυταπάτες επίγνωση του αρνητικού για την Ποίηση κλίματος σημαίνουν «τέλος εποχής» και παραίτηση του Ποιητή;

Στην εποχή μας ο άνθρωπος όλο και περισσότερο βουλιάζει από τα βαρίδια των κακών προθέσεων και γενικά των κακών συνθέσεων, όπως: η προσ-ποίηση, η μετα-ποίηση, η παρα-ποίηση της αλήθειας, η από-ποίηση των ευθυνών, η εκ-ποίηση των αξιών ή η αποποινικο-ποίηση της παρανομίας (των μεγάλων), η κακο-ποίηση του ωραίου, η αριθμο-ποίηση του ατόμου, η αποπνευματο-ποιηση, η μαζο-ποίηση, η τυποποίηση, η αποικιο-ποίηση, η απολιτικο-ποίηση, η παθητικο-ποίηση, η παγο-ποίηση… Μόνη σανίδα σωτηρίας η γυμνή ποίηση, απογυμνωμένη από βαρίδια υλισμού που πνίγουν τον άνθρωπο!

ΜΑΚΕΤΑ ΚΑΘΕΤΗ ΠΟΙΗΣΗ

Η πεζογραφία είναι το είδος γραφής όπου ο συγγραφέας δημιουργεί μια ιστορία με αρχή, μέση, τέλος. Την αφηγείται σε πρώτο ή/ και τρίτο πρόσωπο ή/και χρησιμοποιεί διάλογο για να ζωντανέψει την αφήγηση. Τα κύρια είδη πεζογραφίας είναι: το διήγημα, η νουβέλα και το μυθιστόρημα. Το διήγημα έχει μικρή έκταση, η νουβέλα μέτρια (20-100 σελίδες) και το μυθιστόρημα μεγάλη (άνω των 100 σελίδων). Το διήγημα είναι μια σύντομη αφήγηση γεγονότων μιας ιστορίας πρωτότυπης, αλλά πραγματικής. Δεν είναι περίπλοκο όπως τα μυθιστορήματα. Επικεντρώνεται σε ένα μόνο επεισόδιο, με απλή πλοκή, μικρό αριθμό χαρακτήρων, εκτυλίσσεται σ’ έναν χώρο και καλύπτει μια σύντομη χρονική περίοδο.

Η νουβέλα – από το λατινικό επίθετο novus, νέος – είναι αφηγηματικό πεζογράφημα, όχι μακρύ σε έκταση- κυμαίνεται μεταξύ του μεγαλύτερου διηγήματος και του μικρότερου μυθιστορήματος. Έχει ύφος ρεαλιστικό πάνω σε συγκεκριμένη πλοκή. Ο νουβελογράφος ρίχνει περισσότερο βάρος στην ηθογραφία και στην ψυχογραφία των χαρακτήρων και όχι τόσο στα αναφερόμενα επεισόδια και στην πλοκή τους. Ως προς τα θέματα, αναφέρεται κυρίως σε γεγονότα της εποχής κατά την οποία γράφεται. Η δομή του δεν είναι τόσο απλή όσο αυτή του διηγήματος, αλλά ούτε τόσο πολύπλοκη όσο εκείνη του μυθιστορήματος. Το μυθιστόρημα (Romance, κατά τον μεσαίωνα) χρονολογείται από το 1010 (‘Παραμύθι της Genji’). Εμφανίζεται στην Ευρώπη στις αρχές του 17ου αιώνα. Είναι το εξαιρετικά σύνθετο πεζογραφικό είδος, αφηγηματική μορφή λογοτεχνίας. Το κείμενο του συχνά συνδυάζει στοιχεία από ένα έπος ή μία τραγωδία ή μία κωμωδία, ή μία ερωτική ποίηση. Περιέχει ιστορία, βιογραφία, ταξιδιωτικές περιγραφές αλλά και ρητορεία, εθνογραφία. Ένα μυθιστόρημα είναι μια εκτενής μορφή πεζογραφίας που αφηγείται μια ιστορία ενός ήρωα και του περίγυρού του. Το θέμα μπορεί να είναι πραγματικό, φανταστικό ή συνδυασμός των δύο, με ιστορία κοινωνικού, ψυχολογικού ή και ιστορικού περιεχομένου.

ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Το χρονογράφημα είναι συνοπτικό κείμενο, με ευχάριστο ρυθμό και λογοτεχνικό χρώμα, που αναφέρεται με ειδησεογραφικό τρόπο σε επεισόδια επίκαιρα, του καθημερινού βίου μας. Στα παλιά χρόνια δημοσιευόταν σε εφημερίδες, περιοδικά, ανθολογίες, σήμερα κερδίζει θέση σε portals, blogs, μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Στο χρονογράφημα θίγονται θέματα κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά, ηθικά, φυσιολατρικά και σ’ αυτό αναπτύσσονται εντυπώσεις, κρίσεις, συμπεράσματα της καθημερινότητας. Το χρονογράφημα είναι ευχάριστο έως ψυχαγωγικό, κρύβει φιλοσοφική διάθεση και κάποτε κάποιο «κατηγορώ». Ο χρονογράφος διαπαιδαγωγεί, υποβάλλει, κατευθύνει συνετά αλλά αδιόρατα τον αναγνώστη. Γι’ αυτό πρέπει να έχει ταλέντο, δεξιότητα στη γραφή, αίσθηση του τι είναι άξιο λόγου ως επίκαιρο θέμα ή γεγονός. Ο χρονογράφος πρέπει να είναι ανοικτό μυαλό και να παρακολουθεί τις νέες ιδέες και τάσεις, αλλαγή σε συστήματα και τρόπους.

Το χρονογράφημα δημιουργήθηκε στη Γαλλία, με θαυμάσιους τεχνίτες όπως ο Γκαστόν Τερί, ο Κλεμάν Βωτέλ, ο Αρντουέν. Στην Ελλάδα το χρονογράφημα έφτασε σε ολοκληρωμένο επίπεδο με τα κείμενα του κορυφαίου και αμίμητου Σπύρο Μελά, του λυρικού Παύλου Παλαιολόγου, των ευθυμογράφων Δημήτρη Ψαθά, Αλέκου Σακελλάριου, Σπορίδη, Χαιρόπουλου, Δ. Ρώμα. Κομβική η συμβολή της Ελένης Βλάχου, του Παπαδούκα κ.α. που με τα χρονογραφήματά τους είχαν δώσει μια πρόσθετη δημιουργική διάσταση στη δημοσιογραφία. Από ιστορικής πλευράς, πρωτογράφτηκε χρονογράφημα στην Ελλάδα από τον Γεώργιο Πωπ (1872 – 1946) στο περιοδικό «Ευχέρεια», «Πανδώρα» κλπ. Ακολούθησαν οι Εμμανουήλ Ροΐδης, Άγγελος Βλάχος, Δημήτρης Καμπούρογλου, Ιωάννης Κονδυλάκης, Κωστής Παλαμάς, Κ. Ξένος, Μπάμπης Άννινος, Παύλος Νιρβάνας, Ζαχαρίας Παπαντωνίου.

Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου σε συνεργασία με τις εκδόσεις Αρχύτας καθιερώνει έκδοση Ανθολογιών Χρονογραφημάτων, που είτε δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες, περιοδικά ή blog ή θα έπαιρναν σειρά. Το έντεχνο αυτό πεζό είδος, με λογοτεχνική χροιά, ανάλαφρη, ψυχαγωγική, σκωπτική, διδακτική, είναι πια εδώ.

ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ

Το Δοκίμιο είναι είδος γραπτού λόγου, δεν είναι έκθεση, ούτε πραγματεία, αλλά ένα ευσύνοπτο κείμενο, με μικρή, κατά κανόνα, έως μέση έκταση, ευπρόσιτο στο κοινό, γραμμένο με αμεσότητα, που προσεγγίζει σε αρκετό βαθμό ένα θέμα πολιτισμού, κριτικής, επιστήμης, ηθικής. Περιέχει γνώση και τεκμήρια αλλά δεν εξαντλεί το θέμα γιατί κάτι τέτοιο θα απαιτούσε συστηματική και διεξοδική διερεύνηση, και θα ήταν πολυσέλιδη “πραγματεία” με έννοιες και δυσνόητη γραφή. Και ενώ οι αναγνώστες μιας πραγματείας είναι ειδικοί, αυτοί του δοκιμίου είναι και απλοί πολίτες. Μάλιστα αρκετοί επιστήμονες καταφεύγουν συχνά στο δοκίμιο, όταν θέλουν να εκλαϊκεύσουν τις ιδέες τους ή να τις προβάλουν δημόσια στο ευρύ κοινό.

Το δοκίμιο είναι ελκυστικό στη γραφή και προσκαλεί τον αναγνώστη να συμμετάσχει και θέτει σε κίνηση τόσο τη σκέψη και τη φαντασία του, απευθύνεται στη νόηση και στα συναισθήματά του, του προσφέρει γνώση και πληροφόρηση με τρόπο που να τον τέρπει, να τον ευχαριστεί και κάποτε να τον συγκινεί. Το δοκίμιο καλλιεργεί τον αναγνώστη και του αναπτύσσει την καλαισθησία και του ασκεί το κριτικό πνεύμα. Το δοκίμιο έχει ύφος, ευαισθησία, αυτοτέλεια, εσωτερική ζωή, προσωπική στάση απέναντι στα πράγματα. Το στίγμα του δοκιμίου  βρίσκεται  μεταξύ της λογοτεχνίας και της λόγιας ενημέρωσης. Έχει πιο ελεύθερη  σύνταξη από εκείνην του λογοτεχνήματος και είναι πιο προσωπική από αυτήν ενός πληροφοριακού κειμένου. Το δοκίμιο είναι διδακτικό έστω κι αν δεν πλεονεκτεί με την ουδετερότητα της επιστήμης. Η δοκιμιακή έκφραση είναι επιπλέον μια ιδεολογική ομολογία για προβλήματα επίμαχα και ριψοκίνδυνα. Όμως, έχει ασαφή χαρακτήρα, άλλοτε προσεγγίζει τη λογοτεχνία και άλλοτε την επιστήμη ή τη φιλοσοφία.

ΔΟΚΙΜΙΑ

Ο δοκιμιογράφος άλλοτε εκφράζει τις παρατηρήσεις, τις σκέψεις και τα συναισθήματά του για τη ζωή ή περιπλανιέται ελεύθερα στο χώρο των ιδεών, που προέρχονται από τα γενικότερα πνευματικά του εφόδια και από τη διανοητική και αισθητική του καλλιέργεια. Παράλληλα, προσπαθεί να αναλύσει και μαζί να ερμηνεύσει, συχνά με εκλαϊκευμένο τρόπο, θέματα αισθητικής, ηθικής, κοινωνικής, πολιτικής κτλ. τάξης, ακόμη και επιστημονικά, με σκοπό να πληροφορήσει, να διδάξει, να τέρψει και αναλόγως να πείσει.

Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου αναπτύσσεται και ανελίσσεται διαρκώς, μέσα από μια έντονη πολιτιστική δράση. Ανάμεσα στις δράσεις είναι τα Συνέδρια και Συμπόσια και η έκδοση Πρακτικών. Κάθε Συνέδριο για τον Πολιτισμό ή την Επιστήμη θεωρείται μια σπάνια συγκέντρωση ειδικών σε ένα θέμα, για το οποίο υπάρχει διεξοδική συζήτηση και εξέταση του με συναγωγή σημαντικών συμπερασμάτων. Οι Σύνεδροι παρουσιάζουν Ομιλίες και Ανακοινώσεις τους – αν έχουν ν’ αναγγείλουν ένα εύρημά τους που σχετίζεται με το θέμα του Συνεδρίου. Από τα Συνέδρια του ΣΠΕΚ σε θέματα Λογοτεχνίας, Γλώσσας, Τεχνών ή Επιστήμης σχετιζόμενης, παράγονται και εκδίδονται τα “Πρακτικά”, με τις Ομιλίες και τα συμπεράσματα. Αλλά όλα αυτά τα σπάνια και χρήσιμα σ’ ένα Συνέδριο θα ήσαν “έπεα πτερόεντα”, αν δεν εκδίδονταν τα Πρακτικά, σε ειδική Έκδοση. Γι’ αυτό ο ΣΠΕΚ, με ειδική Επιτροπή Εκδόσεων, με ευγενή χορηγία χορηγού, συγκεντρώνει τις Ομιλίες από τους Σύνεδρους και τις εκδίδει ως Τόμο Πρακτικών, με φωτογραφίες και διάλογο ομιλητών-κοινού. Την έκδοση προλογίζει η Πρόεδρος του ΣΠΕΚ αναφέροντας τους στόχους του Συνεδρίου και εισαγωγικά τις απόψεις επιστημόνων στο θέμα κατά το παρελθόν και εκκρεμή θέματα. Χαιρετισμό στον τόμο των Πρακτικών απευθύνει και ο χορηγός ή ένας εκπρόσωπός του ή ένας επίσημος. Ο Τόμος των Πρακτικών αποστέλλεται στους σύνεδρους και σε πλείστα πνευματικά και πολιτιστικά κέντρα διεθνώς, που ενδιαφέρονται για τις Εισηγήσεις και τα ευρήματα ή συμπεράσματα του Συνεδρίου. Αριθμός αντιτύπων των Πρακτικών θα αποστέλλεται σε πολιτιστικά κέντρα Αποδήμων και σε Πρεσβείες Ελλάδας και Κύπρου στο εξωτερικό για να τα αποστείλουν σε ξένα Πανεπιστήμια με Έδρα Ελληνικών. Ο ΣΠΕΚ προβάλει ψηφιακά τα Πρακτικά και δημοσιεύει Ομιλίες των Συνέδρων στη Στήλη “Αρθρογραφία” της διεθνούς ηλεκτρονικής πλατφόρμας του.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ

Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου θεωρεί το θέατρο ως μία από τις πιο εκλεκτές μορφές τέχνης. Θα ήταν αδύναμο το όραμά του και ατελέσφορη η διαδρομή του αν δεν περιλάμβανε στις δραστηριότητες του την έκδοση θεατρικών έργων μελών του, ακόμα και μεταφράσεων σπάνιων ξένων κλασικών θεατρικών έργων και αν δεν επιχειρούσε με τη βοήθεια σχεδίων και χορηγιών το ανέβασμα κάποιων από αυτά σε Ελλάδα και Κύπρο. Το καλό θεατρικό έργο περιέχει μαγεία και ποίηση. Σου επιτρέπει να ζεις ζωές άλλων ανθρώπων, σε άλλο κόσμο, στο κλίμα ενός σεναρίου στο μανδύα ενός σκηνικού. Προσφέρει τροφή για σκέψη, διαλογισμό, αυτοκριτική.

Δράμα δεν είναι όταν κλαίει ο ηθοποιός, αλλά οι θεατές. Κωμωδία δεν είναι να γελάει ο ηθοποιός αλλά όταν γελάει το ακροατήριο. Ερμηνεία σημαίνει ο ηθοποιός να φλέγεται εσωτερικά κι ωστόσο να εκφράζεται με άνεση. Το θέατρο υπερέχει του κινηματογράφου γιατί δεν θέλει πανάκριβα υλικά παρά μόνο μολύβι, χαρτί και σανίδι. Ένα θεατρικό θέλει συγκέντρωση, διείσδυση και γοητεύει αν έχει εναλλαγή, ανατροπή, σε φως, ημίφως ή σκοτάδι. Για να γίνει ένα θεατρικό καλή ταινία πρέπει η κάμερα να στηθεί σαν μάτι στο κεφάλι σκηνοθέτη-ποιητή κι έτσι ώστε πίσω απ’ το συναίσθημα ή το νόημα ν’ ανελίσσεται προοδευτικά η διάθεση και το αίσθημα.

«Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας». Κάρολος Κουν, 1908-1987, Ο Ιδρυτής του Θεάτρου Τέχνης. Κανείς κριτικός δεν λέει περισσότερα από την ίδια τη θεατρική παράσταση στο μυαλό κάθε θεατή. Και ας κρατάμε ό,τι είπε ο Μπέρναρντ Σω: “Η ποιότητα ενός θεατρικού έργου είναι η ποιότητα των ιδεών του”.

ΘΕΑΤΡΟ ΣΠΕΚ

“Το λεύκωμα – βιβλίο τέχνης είναι ένα μουσείο δίχως τοίχους”, έγραψε ο Αντρέ Μαλρό, και εμείς ως Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου προσθέτουμε “ένα μουσείο με χρώματα σε καμβά που μοιάζει με μαγικό χαλί και ταξιδεύει τους θεατές σε κόσμους πραγματικούς ή φανταστικούς”. Η τέχνη – ζωγραφική, γλυπτική, κεραμική, αγγειοπλαστική, ξυλογλυπτική ή άλλη – είναι η άλαλη ποίηση με χρώματα ή υλικά, ενώ η ποίηση είναι η ζωγραφιά ή το γλυπτό που έχει ως υλικά τις λέξεις. Η τέχνη είναι έκφραση και μέθεξη, αφήγηση για τη φύση ή το αόριστο, αποτυπώνεται με εικόνες ή μορφές της ζωής ή της φαντασίας, είναι η προέκταση της κοινωνίας ή της ψυχικής διάθεσης ή του οράματος του δημιουργού.

Με τα Λευκώματα – Βιβλία Τέχνης ο ΣΠΕΚ στοχεύει να καταγράψει και να προβάλει το έργο έμπειρων καλλιτεχνών αλλά και δημιουργικά σκεπτόμενων νέων στην Τέχνη. Οι δημιουργοί είναι Ελλαδίτες, Κύπριοι ή Απόδημοι. Ο ΣΠΕΚ το επιχειρεί με έντυπα, ηλεκτρονικά, τηλεοπτικά μέσα για έργα ατομικής ή συλλογικής έκθεσης, ακόμα κι αν αυτά έχουν ως θέμα ένα ζήτημα που πρέπει να διαφωτίσει την ευρύτερη κοινωνία ή αν αφορά την ποιότητα ζωής π.χ. η διατήρηση της Φύσης, η Παιδεία και το Παιδί, η Δημόσια Υγεία. Ένας επιπλέον στόχος του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου είναι να βοηθήσει με τα Λευκώματα τον αναγνώστη-θεατή και το ευρύ κοινό Ελλάδας, Κύπρου, Ομογένειας να εμπλουτίσουν την αισθητική τους στην Τέχνη. Τα Λευκώματα-Βιβλία Τέχνης προλογίζονται από αναγνωρισμένους κριτικούς της τέχνης οι οποίοι, με Κριτικό Σημείωμα τους βοηθούν καίρια τον αγοραστή και αναγνώστη. Τα Βιβλία Τέχνης – Λευκώματα εκτίθενται στην Ψηφιακή Γκαλερί του ΣΠΕΚ και σε Εκθέσεις που διοργανώνει, η δε κυκλοφορία τους εξαγγέλλεται από το Newsletter του ΣΠΕΚ “ΩΡΕΣ” και υποστηρίζεται ευρέως από την ιστοσελίδα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του ΣΠΕΚ, καθώς και λοιπά συνεργαζόμενα, διεθνή ΜΜΕ.

ΜΑΚΕΤΑ ΚΑΘΕΤΗ ΒΙΒΛΙΑ ΤΕΧΝΗΣ ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ

Η Παιδική Λογοτεχνία απαρτίζεται από κείμενα πεζά ή μικρά θεατρικά έργα ή ποιητικές συνθέσεις (έμμετρες ομοιοκατάληκτες) ή νουβέλες, που ψυχαγωγούν και αναπτύσσουν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία των παιδιών, καλλιεργούν το πνεύμα και τα αισθητήριά τους, την ικανότητα ν’ αντιλαμβάνονται τις αξίες και την ομορφιά της ζωής (φύσης και ανθρώπου), τους ωριμάζουν την προσωπικότητα και την κρίση και τους διαμορφώνουν μια ευρύτερη συνείδηση και μια αντίληψη περί κόσμου χωρίς πλάνες. Η παιδική λογοτεχνία περιέχει κείμενα πρωτότυπης παραγωγής, απλής κριτικής σκέψης ή διδαχής περί του ορθού και του λάθους, περί καλού και κακού, ωραίου και άσχημου. Η παιδική λογοτεχνία διαβάζεται και από ενηλίκους, ενώ κείμενα για ενηλίκους μπορούν έντεχνα να διασκευαστούν για παιδιά.

Η Παιδική Λογοτεχνία είναι τα αισθητικώς δικαιωμένα λογοτεχνικά κείμενα που φέρνουν το παιδί σε επαφή με το αισθητικό φαινόμενο της Τέχνης και της Λογοτεχνίας. Είναι πνευματικά δημιουργήματα των μεγάλων, γιατί αυτοί διαθέτουν την ωριμότητα ή την ικανότητα να προσφέρουν στο παιδί την αισθητική συγκίνηση που χαρίζει η Τέχνη. Επιπλέον είναι ο ευρύς χώρος μέσα στον οποίο συνυπάρχουν όλα εκείνα τα άρτια λογοτεχνικά έργα που απευθύνονται στις αισθητικές απαιτήσεις και στα ενδιαφέροντα της παιδικής ηλικίας και ανταποκρίνονται στο επίπεδο αντίληψης, γλώσσας και συναισθημάτων του παιδιού. Βοηθά το παιδί να διαμορφώσει σωστές αισθητικές αντιλήψεις ή αξιολογήσεις και να αγαπά το Ωραίο.

Στην Παιδική Λογοτεχνία τα δημιουργήματα των μεγάλων προσφέρουν στο παιδί τη χαρά, τον ρυθμό της ζωής, την αισθητική απόλαυση. Η τέχνη του λόγου προσαρμόζεται στα δεδομένα της ψυχολογίας του παιδιού, συμβάλουν στην ψυχαγωγία του, στην καλλιέργεια του πνεύματος και της κρίσης του. Ήδη από την προσχολική ηλικία, το βιβλίο βοηθά το παιδάκι να διαχωρίσει τον εαυτό του ‘από τον άλλον’ και ν’ αποκτήσει τη δυνατότητα να προσλαμβάνει, να θέτει σύμβολα, να προβάλει και να προβάλλεται, να ταυτίζει να ταυτίζεται και μετά να διακρίνει το αληθές από το αληθοφανές και να απελευθερώνεται. Το παιδί, από τότε, παράγει διανοητικές και ψυχικές εικόνες και αντιλαμβάνεται τον κόσμο, εκτός και εντός. Αν ένας ενήλικας φέρει το παιδί σε επαφή με το καλό βιβλίο και του αφηγηθεί ιστορίες, τότε αυτό εξοικειώνεται με την ανάγνωση, αγάπα το βιβλίο και τελικά είναι σε θέση να κατανοήσει τον γλωσσικό κώδικα, ν’ αναπτύξει δεξιότητα στην ανάγνωση, στη δημιουργική έκφραση, αποκτά πλούσια φαντασία και κριτική σκέψη, εμπλουτίζει το λεξιλόγιό του, δομεί τη γραμματική της γλώσσας και μετά το συντακτικό.

ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΣΠΕΚ
“Η παιδική λογοτεχνία ψυχαγωγεί και αναπτύσσει τη δημιουργικότητα και τη φαντασία των παιδιών, καλλιεργεί το πνεύμα, τα αισθητήρια, την ικανότητα ν’ αντιλαμβάνονται τις αξίες και την ομορφιά της ζωής.”

Η νεανική λογοτεχνία αντιμετωπίζει τον νέο ως αυτόνομη μονάδα και τείνει να ικανοποιήσει τις ανάγκες του, να καλύψει τον μορφωτικό χώρο του, να συμπληρώσει την κοινωνική προσωπικότητά του. Η Νεανική Λογοτεχνία είναι ο συνεκτικός χώρος όπου συνυπάρχουν λογοτεχνήματα α) που απευθύνονται στις αισθητικές απαιτήσεις και τα ενδιαφέροντα της εφηβικής και νεανικής ηλικίας και β) που ανταποκρίνονται στοχευμένα στο αντιληπτικό, γλωσσικό και συναισθηματικό επίπεδο της.

Στα βιβλία για τους νέους συναντώνται δυο ετερογενείς κόσμοι: ο κόσμος των παιδιών και ο κόσμος των ώριμων. Ανάμεσα τους υπάρχει ένα χάσμα που εντοπίζεται στις αντιλήψεις, στα βιώματα, στους πόθους και στις ορμές των νέων. Ένας οδηγός, που ίσως αγνοείται, είναι η αρχαία ελληνική λογοτεχνία που είναι μία ηθική λογοτεχνία· περιέχει αξίες και θέτει ηθικούς προβληματισμούς. Αρκετοί συγγραφείς την έχουν ως βάση, για να προσφέρουν στον νέο εκφραστικά και καλλιτεχνικά μέσα να κρίνουν τί είναι ωραίο, τι είναι καλό και τί κακό, τί ηθικό και τί ανήθικο, τί ωφέλιμο και τί βλαβερό, για την κοινωνία, το κράτος, τον πολίτη. “Το ηθικά ωφέλιμο με το τερπνό είναι ο ιδανικός αισθητικός συνδυασμός”, κατά τον Οράτιο. Τα κείμενα δομούνται έτσι ώστε να συμβάλουν στην ψυχαγωγία όσο και στην πνευματική ανέλιξη του, στη διαμόρφωση της ελεύθερης συνείδησης του και τελικά στην ωρίμανση της προσωπικότητάς του.

Οι καλοί συγγραφείς νεανικής λογοτεχνίας λαμβάνουν υπόψη τους τη δραστικότητα του ωραίου λόγου και τις ψυχικές ανάγκες της νεανικής ηλικίας, ώστε να της προσφέρουν κείμενα που πρώτιστα θα κάνουν τη συνείδηση του νεαρού αναγνώστη να λειτουργήσει αισθητικά. Συχνά περιέχουν και κάποια ιδεολογικά μηνύματα. O καλός λογοτέχνης για νέους συνειδητοποιεί την ευθύνη του και προσπαθεί “να εκφράσει τον άγγελο και όχι το δαίμονα που κρύβει μέσα του”. Η λογοτεχνία στη σχέση της με τον νέο αναδεικνύεται σε μορφωτικό αγαθό που συμβάλλει στην καλλιέργεια του ανθρώπινου ήθους, δονεί την καρδιά, οδηγεί στην ψυχική ανύψωση, φωτίζει τον πόνο και τη χαρά, μυεί στη γλώσσα και στην εκτίμηση της ομορφιάς.

Νεανική Λογοτεχνία
Η Νεανική Λογοτεχνία προβάλλει τις νέες ηθικοκοινωνικές άξιες και πρακτικές για να βοηθηθεί ο νέος σε μια βέλτιστη προσαρμογή στη ζωή.

Ένας από τους στόχους του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου είναι η ανάπτυξη της Πολιτιστικής Διπλωματίας ως γέφυρας του Πολιτισμού μας προς ξένες χώρες και πεδίου που φιλοξενεί έργα μεγάλων ξένων με σκοπό να προαχθεί η κατανόηση και η εκτίμηση του έξω κόσμου προς Ελλάδα, Κύπρο, Ομογένεια όπως και αντιστρόφως. Στο πλαίσιο αυτό ο ΣΠΕΚ ενθαρρύνει και υποστηρίζει μέλη, φίλους και συμβούλους του να γράφουν σε μια ξένη γλώσσα δικό τους έργο ή να μεταφράζουν ένα έργο Ελληνόφωνα δημιουργού σε ξένη γλώσσα και στη συνέχεια ο ΣΠΕΚ το εκδίδει (έντυπη έκδοση ή ηλεκτρονική, E-book, Audiobook, Videobook) και το προωθεί διεθνώς με πολλά μέσα του, ψηφιακά, ραδιοτηλεοπτικά.

Στον σύγχρονο κόσμο οι χώρες καθίστανται όλο και περισσότερο αλληλεξαρτώμενες, οι νέες τεχνολογίες έχουν εξαλείψει τα σύνορα και τις αποστάσεις και οι άνθρωποι μιλάμε εξίσου ικανοποιητικά άλλες γλώσσες πέραν της μητρικής. Η δυνατότητα του να συγγράφουμε σε ξένη γλώσσα ή να μεταφράζουμε από ξένη γλώσσα είναι δύναμη και επιτυχία. Με τον τρόπο αυτό καταφέρνουμε να επικοινωνήσουμε με αλλόγλωσσους ανθρώπους, να διευρύνουμε τον πνευματικό ορίζοντα, την κριτική μας ικανότητα, δημιουργώντας νέους τρόπους σκέψης, νέες νοητικές δεξιότητες.  Το συγκεκριμένο λειτούργημα – εργασία, μας βοηθάει να ανακαλύψουμε τον πολιτισμό της χώρας μας και να τον συγκρίνουμε έπειτα με τον πολιτισμό άλλων χωρών. Υπεισερχόμαστε σ’ ένα κόσμο ανθρώπων που σκέφτονται διαφορετικά, έχουν διαφορετικό τρόπο ζωής. Ανακαλύπτουμε επίσης καινούριες ανθρώπινες συμπεριφορές, παύουμε να έχουμε προκαταλήψεις και επαναπροσδιορίζουμε τη στάση μας στην κοινωνία. Αρχίζουμε να εκτιμούμε τη διαφορετικότητα, να καλλιεργούμε την ανεκτικότητα και την αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των λαών με διαφορετικό πολιτισμό.

ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ

Η ευχέρεια συγγραφής σε περισσότερες από δυο γλώσσες (ή η μετάφραση) αποτελεί σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Οι ξένες γλώσσες αποτελούν σημαντικό διαβατήριο προκειμένου να ενταχθεί ένας συγγραφέας – λογοτέχνης στη διεθνή φιλαναγνωστική κοινότητα και στο διεθνές συγγραφικό στερέωμα. Γι’ αυτό ο ΣΠΕΚ υποστηρίζει τους συγγραφείς που γράφουν σε ξένη γλώσσα ή που μεταφράζουν βιβλία, μελέτες από ξένη γλώσσα και τους προωθεί διεθνώς με τα πολλαπλά μέσα που διαθέτει: διεθνή διαδικτυακά, ψηφιακά, ραδιοτηλεοπτικά κ.ά. Επιπρόσθετα, τα έργα των ηλεκτρονικών εκδόσεων, που θα εκδοθούν ως E-book, Audiobook ή Video Book προσφέρονται διεθνώς, ελεύθερα και δωρεάν προς ακρόαση, θέαση ή ανάγνωση και μελέτη μέσα από τον διεθνή διαδικτυακό κόμβο του ΣΠΕΚ www.cultural-association.org.