ΜικροΑπολογισμός του Κώστα Κατσώνη

1^η Ερώτηση ΣΠΕΚ: Υπάρχει κάποιο γεγονός (ευχάριστο ή όχι) που θυμάστε έντονα; Σας επηρέασε, σας προβλημάτισε, σας άλλαξε τις αναζητήσεις, σας ενέπνευσε για δημιουργία και κέρδος;

Κ.Κ.: Αναπόφευκτα, για μας που γράφουμε λογοτεχνικά κείμενα ή μελετάμε και αξιολογούμε τη Λογοτεχνία και την Ιστορία ζώντας στην πολύπαθη Κύπρο, το γεγονός που μας συντάραξε, μας συγκλόνισε και ανέπρεψε-κατά τραγικό τρόπο-τη ζωή και την καθημερινότητά μας υπήρξε η μεγάλη τραγωδία του 1974: η προδοσία του πραξικοπήματος και η βαρβαρότητα της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής του βόρειου τμήματος του νησιού μας. Η 15η Ιουλίου 1974 και η 20η Ιουλίου υπήρξαν για μένα, όπως και για το σύνολο των Κύπριων λογοτεχνών – αλλά και του λαού γενικότερα, τραυματικές εμπειρίες, που σφράγισαν ανεξίτηλα και καθοριστικά τη ζωή και την ύπαρξή μας. Η τραγική αυτή εμπειρία της προσφυγιάς και του ανείπωτου πόνου, που βίωσα τότε ως 25χρονος έφεδρος εθνοφρουρός και ως αδελφός αγνοούμενου και στη συνέχεια αιχμάλωτου αδελφού στις φυλακές του Αττίλα, επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τις λογοτεχνικές μου αναζητήσεις και το συγγραφικό μου έργο. Ήταν ένα τράνταγμα, όπως η κριτική της λογοτεχνίας το έχει αποκαλέσει, που ταρακούνησε και αφύπνισε τις συνειδήσεις των λογοτεχνών μας, οι οποίοι, ως οι πιο ευαίσθητοι δέκτες των γύρω τους δρώμενων-όπως γίνεται πάντα, κατέγραψαν και απεικόνισαν με την έμπνευση και τη γραφίδα τους τα γεγονότα, τον άμετρο ανθρώπινο πόνο, την οργή αλλά και την ελπίδα και την προσμοή της απελευθέρωσης και της ειρηνικής συνύπαρξης. Ανήκω σ’αυτή τη γενιά, τη «γενιά της εισβολής», και αυτό αποτυπώνεται πολύ εμφαντικά στην ποιητική μου δημιουργία («Μιλήματα κι αντιμιλήματα», 1993/2020), στις δύο συλλογές διηγημάτων που έχω ίσαμε σήμερα εκδώσει («Η Μελίνα της Κερύνειας» 2002/2003 και «Γράμμα από τον ουρανό», 2006), όπως και στα μελετήματά μου σχετικά με τη λογοτεχνία της εισβολής κτλ.

2^η Ερώτηση ΣΠΕΚ: Υπάρχει κάποιο έργο σας, λογοτεχνικό ή καλλιτεχνικό ή επιστημονικό που θα το κάνατε διαφορετικά ή καθόλου; Γιατί; Αν όχι, απαντήστε μονολεκτικά;

Κ.Κ.: Κοιτάζω πάντα μπροστά και σίγουρα και σίγουρα δεν με απασχολεί η το ενδεχόμενο διαφοροποίησης λογοτεχνικών μου έργων που έχουν ήδη εκδοθεί ή δει το φως της δημοσιότητας.

3^η Ερώτηση ΣΠΕΚ: Τί αναζητάτε ακόμη στην ζωή σας και την λογοτεχνική/ καλλιτεχνική/ επιστημονική/ επαγγελματική σας πορεία; Υπάρχουν συγκεκριμένες «ανησυχίες»;

Κ.Κ.: Η ζωή είναι μια διαρκής αναζήτηση αλλά και μια πηγή αδιάλειπτης έμπνευσης και δημιουργίας. Επικεντρώνονται οι ανησυχίες μου στο μέλλον της χειμαζόμενης πατρίδας. που αναζητά ακόμα εναγώνια τη λύτρωση και τη δικαίωση, αλλά και στο μέλλον του σύγχρονου κόσμου, που ταλανίζεται και σκληρά δοκιμάζεται καθημερινά από την πανδημία, την πολεμική παράνοια και την αλαζονεία μεγαλόσχημων και ανάλγητων ηγετών οι οποίοι μας πισωγυρίζουν σε φασιστικές εθνικιστικές ιδεολογίες, που τόσα δεινά επισώρευσαν στην ανθρωπότητα. Αυτές οι ανησυχίες αποτυπώνονται από μένα μέσα από δοκιμιακές καταγραφές, αρθρογραφία, νέες ποιητικές εμπνεύσεις και άλλες συγγραφικές απόπειρες και ημιτελείς ίσαμε λογοτεχνικές δημιουργίες, που προσδοκώ να ολοκληρώσω το συντομότερο δυνατό.

4^η Ερώτηση ΣΠΕΚ: Τί σημαίνει για σας «καλή υστεροφημία»; Τί να θυμάται ο κόσμος για σας;

Κ.Κ.: Όταν κάνεις κάτι από αγάπη για τον άνθρωπο και τον τόπο, ως επιλογή ζωής βασισμένης σε αρχές και αξίες που καθορίζουν τη βιοθεωρία και τα «πιστεύω» σου, αναμφίβολα, δεν το κάνεις προσδοκώντας την οποιαδήποτε υστεροφημία. Απλά, είναι τρόπος ζωής, όπου δεν χωρούν ιδιοτελείς επάρσεις και προσδοκίες. Άλλωστε, είναι σημαντικό να έχουμε πάντα κατά νουν αυτό που τόσο εμφαντικά και συγκλονιστικά μάς υπομιμνήσκει ο ψαλμωδός κατά την εξόδιο ακολουθία: «Ου παραμένει ό πλούτος, ου συνοδεύει η δόξα. Επελθών γαρ ο θάνατος πάντα ταύτα εξηφάνισται». Και πράγματι, αυτό που, κατά γενική ομολογία, παραμένει και μπορεί να μας διασφαλίσει την «καλή υστεροφημία» όταν εμείς οι εφήμεροι άνθρωποι αναχωρήσουμε για τις αιώνιες μονές, είναι μόνο τα καλά μας έργα. Η έμπρακτη ανθρωπιά και η καλοσύνη, η ανυπόκριτη αγάπη και η αλληλεγγύη, ο σεβασμός της διαφορετικότητας και ο αλτρουισμός ως πράξη ζωής, αλλά και η ανιδιοτελής προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, από οποιαδήποτε έπαλξη: πολιτική, κοινωνικο-οικονομική, πολιτιστική και άλλη, μπορούν να μας διασφαλίσουν σε κάποιο βαθμό την «καλή συστεροφημία», η οποία επίσης διασφαλίζεται για τους πνευματικούς δημιουργούς (λογοτέχνες, καλλιτέχνες κ.ά.) και μέσα από τα λογοτεχνικά και πνευματικά τους δημιουργήματα, εφόσον αυτά μπορούν να υποστούν και να αντέξουν τη δοκιμασία του αδυσώπητου χρόνου.

Ο Κώστας Κατσώνης γεννήθηκε στην Αραδίππου της Επαρχίας Λάρνακας το 1949. Σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στα παιδαγωγικά (M.Ed.) και είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (με θέμα την Κυπριακή Παιδική Λογοτεχνία). Υπηρέτησε τη δημόσια εκπαίδευση της Κύπρου για 38 συναπτά έτη, αρχικά ως δάσκαλος (1971-1988) και στη συνέχεια ως φιλόλογος-καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση, από την οποία αφυπηρέτησε το 2009 από τη θέση του Πρώτου Λειτουργού Εκπαίδευσης, με ειδικά καθήκοντα στο Γραφείο του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού. Μετά την αφυπηρέτησή του συνεργάστηκε για μια πενταετία με το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ως επιστημονικός συνεργάτης), στο Τμήμα Επιστημών της Αγωγής. Είναι λογοτέχνης και μελετητής της κυπριακής Ιστορίας και της Λογοτεχνίας, και έχει επίσης ασχοληθεί με τη συγγραφή σχολικών εγχειριδίων για τη Δημοτική και τη Μέση Εκπαίδευση της Κύπρου. Έχει στο ενεργητικό του μεγάλο αριθμό εκδόσεων (ποίηση, διηγήματα, δοκίμια, ιστορικά, λογοτεχνικά και άλλα μελετήματα, ανθολογία παιδικού διηγήματος, Διδακτορική Διατριβή κ.ά). Έχει επιμεληθεί, φιλολογικά και γλωσσικά, πέραν των 200 εκδόσεων, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται λογοτεχνικά και ιστορικά βιβλία, λαϊκή ποίηση, περιοδικά κ.ά.