«Τα πάντα ρει και μηδέποτε κατά τ’αυτό μένειν». Διαχρονική παραμένει η ρήση του Έλληνα Προσωκρατικού Φιλόσοφου, Ηράκλητου του Εφέσιου,που έζησε τον 6ον και 5ον π.Χ αιώνα.
Μέλημα του φιλοσόφου, μεταξύ άλλων, η αφύπνιση των ανθρώπων προς τη βαθειά γνώση των πραγμάτων, μέσω των συνεχών αλλαγών που διέπουν το σύμπαν. «Πόλεμος πατήρ πάντων» πρόσθεσε ο εν λόγω φιλόσοφος. Ας μου επιτραπεί δίπλα από αυτή τη φιλοσοφική ρήση,να παραθέσω και τη δική μου ταπεινή ρήση-γνώμη «Τεχνολογία μήτηρ πάντων».
Με την Παγκοσμιοποίηση ή Διεθνοποίηση, μια διαδικασία διεθνούς ενοποίησης και ανταλλαγής ιδεών,αξιών ,γνώσεων και κοσμοθεωριών και άλλων μορφών πολιτισμού και οικονομίας , η οποία επιτρέπει τη διεθνή διακίνηση αγαθών, τα πάντα πλέον διακινούνται και διαχέονται ελεύθερα και δεν μένουν κλειστά στα σύνορα του κράτους.
Η Τεχνολογία εξελίσσεται με πολύ γοργούς ρυθμούς και αλλάζει τα πάντα: κοινωνία, οικονομία, καταστάσεις, ορισμούς, γνώση, μόρφωση και επιμόρφωση.
Όλα τα πιο πάνω δεν έχουν στατική σημασία και έννοια,αλλά μεταβαλλόμενη, εξελισσόμενη, λόγω πολλών παραγόντων απλών αλλά και σύνθετων.
Συνεπώς δεν νομίζω πως,σήμερα το 2022,οι διάκριτοι συγγραφείς του 20ου αιώνα, Πάνος Αντωνόπουλος και Στρατής Παπαδάκης, θα εξακολουθούσαν να υιοθετούν τον ορισμό του αγράμματου όπως οι ίδιοι και πολλοί άλλοι γλωσσολόγοι και λόγιοι είχαν τότε διατυπώσει . Αγράμματο αποκαλούσαν τότε όποιον τη γλώσσα του δεν μπορούσε να χειρίζεται με ευχέρεια και να τη γράφει σωστά. Σίγουρα την μητρική του γλώσσα ο καθένας, θα πρέπει να σέβεται και να μελετά όχι μόνο 2-3 ώρες την ημέρα στο σχολείο αλλά πολύ περισσότερες. Θα πρέπει επίσης να τονίσουμε πως εμείς οι Ελληνόφωνοι, ομιλούντες και γράφοντες την Νέαν Ελληνική θα πρέπει να μελετούμε και τα αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά που είναι οι ρίζες όλων των ινδοευρωπαικών γλωσσών.Το Υπουργείο Παιδείας και πολιτισμού θα πρέπει να δεί πιο σοβαρά το θέμα αυτό.
Δεν πρέπει βέβαια να παραβλέπουμε, σήμερα, την αναγκαιότητα διδασκαλίας και μάθησης εις βάθος δύο –τριών ξενων γλωσσών,σύμφωνα με το ευρωπαικό πλαίσιο για τις γλώσσες,αλλά και λόγω της διεθνοποίησης των πάντων άυλων και υλικών αγαθών.
Οσον δε αφορά την άποψη, ότι μόνο ο ανθρωπος διαθέτει το θείο δώρο της γλώσσας, δεν είναι απόλυτο. Ερευνητές έχουν διαπιστώσει πως αρκετά ζώα, ιδιαίτερα τα δελφίνια, έχουν τον δικό τους κώδικα επικοινωνίας, πιθανό σε μεγαλύτερο βαθμό ανεπτυγμένο, από ότι εμείς «τα λογικά όντα» όπως αρεσκόμαστε να αυτοαποκαλούμαστε κι ας είμαστε σε αρκετούς τομείς αναλφάβητοι, αμόρφωτοι, που αυτό είναι κυρίως το θεμα μας για συζήτηση.
Από τις διάφορες έννοιες- ερμηνείες που δόθηκαν για τη λέξη αγράμματος –αναλφάβητος, προσωπικά θα επέλεγα και θα εμπλούτιζα αυτή του Μπαμπινώτη, ο οποίος μεταξύ άλλων ορίζει ως αγράμματο, αυτόν που έχει ελλειπή, ανεπαρκή μόρφωση.Τον άπειρο, τον ακατατόπιστο ,θα πρόσθετα, στους τομείς της κατανόησης και επικοινωνίας διεθνώς μέσω του INTERNET, που αποτελεί την πιο ξεκάθαρη εικόνα της παγκοσμιοποίησης της επικοινωνίας.
Ως εκ τούτου σήμερα, αγράμματος δεν είναι μόνο αυτός που δεν ξέρει να χειρίζεται προφορικά και γραπτά την μητρική του γλώσσα και να κάνει απλούς καθημερινούς λογαριασμούς. Αγράμματος ή αναλφάβητος είναι κ’εκείνος,που είναι ανίδεος,δεν έχει ιδέα από Τεχνολογία και δεν μπορεί να επικοινωνήσει προφορικά και γραπτά απ’ευθείας ή μέσω διαδικτύου, όχι μόνο στη μητρική του γλώσσα, αλλά τουλάχιστον σε άλλες 2-3 ξένες γλώσσες, τις οποίες πρέπει να κατέχει σε βάθος. Ο εγγράμματος(# αγράμματος ) οφείλει επίσης να είναι χρηματοοικονομικά γνώστης όχι μόνο της τοπικής αλλά και της Διεθνούς Οικονομίας για να μη γίνεται θύμα εκμετάλευσης Τραπεζών ή αλλων Εμπορικών Οίκων και Οργανισμών.
Τα πάντα φυσικά έχουν οδηγό τον Λόγο και το μυαλό τα οποία εξελίσσοντα, υπηρετώντας την Τεχνολογία αλλα και υπηρετούμενα από αυτήν.
Είμαι βαθύτατα πεπεισμένη πως σε λίγα χρόνια ο πιο πάνω ορισμός του αμόρφωτου θα πρέπει να διαφοροποιηθεί ανάλογα με την πρόοδο της Τεχνολογίας και της Οικονομίας, που διευρύνει και τη γνώση, την μόρφωση και επιμόρφωση, γλωσσολογικά και οικομομικά δια της Βίου Εκπαίδευσης.
Μαρία Χατζηευσταθίου
Φιλόλογος Γαλλικής – Συγγραφέας
Κύπρος 2022
