Αρθρογραφία

Το κόστος της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης

ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ_ΜΑΚΕΤΕΣ ΑΝΡΤΗΣΗΣ ΑΡΘΡΩΝ ΣΠΕΚ

Η πανδημία που πρόσφατα βιώσαμε δημιούργησε εξ ανάγκης καινούργια δεδομένα στον χώρο της εκπαίδευσης – δημόσιας και ιδιωτικής – σε όλες ανεξαιρέτως τις βαθμίδες της, φέρνοντας αντιμέτωπους δασκάλους και μαθητές με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Η τεχνολογική ανάπτυξη στάθηκε αρωγός σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο με τους συνεχείς περιορισμούς στο σπίτι και συνετέλεσε, ώστε οι εκπαιδευτικοί αφενός να επιτελούν παρά τις αντιξοότητες το παιδαγωγικό τους καθήκον επαρκώς στη βάση των Αναλυτικών Προγραμμάτων του αρμόδιου Υπουργείου και οι μαθητές αφετέρου να μην στερηθούν τις απαραίτητες και απαιτούμενες γνώσεις για τις επόμενες βαθμίδες της εκπαίδευσής τους. Για αυτό άλλωστε κανείς δεν αμφισβητεί ότι χωρίς την τεχνολογική υποστήριξη το εκπαιδευτικό σύστημα θα αποτελούσε ακόμα μία από τις αναρίθμητες απώλειες που άφησε στο πέρασμά της η πανδημία, επηρεάζοντας παράλληλα την ηθική, πολιτική, πολιτισμική αλλά και κοινωνική διάπλαση του ατόμου.

Την ίδια στιγμή κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση βοήθησε τον εκπαιδευτικό να αξιοποιήσει τις νέες τεχνολογίες στη διδασκαλία του μαθήματός του και έτσι να συνεχίσει το έργο του, ενώ παράλληλα ευνόησε την αυτενέργεια των μαθητών που κλήθηκαν να ωριμάσουν «βίαια» και να αναπτύξουν την ατομική ευθύνη και την πρωτοβουλία, για να παραμείνουν συντονισμένοι μέσω του διαδικτύου με το «ηλεκτρονικό σχολείο». Από την άλλη βέβαια η εξ αποστάσεως εκπαίδευση ανέδειξε ορισμένες ανισότητες τόσο στην κοινότητα των μαθητών όσο και στην κοινότητα των εκπαιδευτικών. Δεν είχαν όλοι οι μαθητές τις απαιτούμενες τεχνολογικές εφαρμογές ή την εύκολη πρόσβαση στις πλατφόρμες επικοινωνίας για την διεκπεραίωση του «ηλεκτρονικού μαθήματος». Ούτε όλοι οι εκπαιδευτικοί είχαν τις απαιτούμενες δεξιότητες και την εμπειρία στις νέες τεχνολογίες, για να ανταποκριθούν άμεσα στο αναπάντεχο της κατάστασης, με αποτέλεσμα να κριθεί απαραίτητη η μετεκπαίδευσή τους.

Δεν είναι απαραίτητο να επικεντρωθώ και σε άλλα οδυνηρά αποτελέσματα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ούτε κρίνω σκόπιμο να εξηγήσω ότι αυτό το είδος της εκπαίδευσης δεν μπόρεσε και δεν θα μπορέσει σε καμία περίπτωση να αντικαταστήσει τη σχολική εμπειρία, επειδή ακριβώς υποβαθμίζει το παιδαγωγικό λειτούργημα και ακυρώνει ουσιαστικά τον δάσκαλο. Υπήρξαν ορισμένα αναπόφευκτα κακά, ευτυχώς δεν ήταν μύρια. Μπροστά σε αυτά, ο δάσκαλος οφείλει να παραμείνει πιστός στον ρόλο του, να αξιολογήσει σωστά το όποιο κόστος της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, να ξεπεράσει τον κλονισμό του, να αντιμετωπίσει όλα τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στο εκπαιδευτικό περιβάλλον, να παρακάμψει την αμφισβήτηση του έργου του και ως Δάσκαλος να απλώσει ξανά το χέρι του στον μαθητή, συνεπικουρούμενο –και πιο ισχυρό- αυτή τη φορά από τις νέες τεχνολογίες που δεν πρέπει να παραμείνουν στο συρτάρι. Ουκ απεταξάμην τον «δαίμονα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και πάσι τοις έργοις αυτού». Η σύνταξη και όχι η απόταξη είναι σε αυτή την περίπτωση το θεμιτό, ώστε να επαναβαπτισθούμε ως σύγχρονοι εκπαιδευτικοί με τη συνετή αξιοποίηση των όσων κατακτήθηκαν αυτό το διάστημα.

Ας ευχηθούμε ότι η πανδημία έχει φτάσει στο τέλος της. Στο τέλος της βέβαια έχει φτάσει και η σχολική χρονιά, ανακουφίζοντας όλους τους εμπλεκόμενους. Αυτό που πρέπει να μας προβληματίσει είναι η θέση των κεκτημένων στην έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς που πλησιάζει. Το κόστος της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης θα είναι μελλοντικά ανάλογο της σημασίας που θα δοθεί από τους εμπλεκόμενους σε αυτήν.

Κωνσταντία Φιλίππου
Φιλόλογος, Λογοτέχνις
Κύπρος 2021