Ζαμπά Αλεξάνδρα

Η Αλεξάνδρα Ζαμπά είναι κύπρια. Απoφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Ρώμης La Sapienza Οικονομικές Επιστήμες. Διακόπτοντας πολλές φορές το νήμα της γραμμικής πολιτισμικής της έκφρασης, στη προσπάθεια να δώσει μια συνολική άποψη της πραγματικότητας από πολλές γωνίες, δημιούργησε ένα πολιεδρικό πρίσμα που να την εκφράζει μέσα στο σύνολο. Eργάζεται στην Ιταλία, όπου διαβιεί, αρχικώς ως επαιδευτικός «Πολιτισμικής Γεωγραφίας» στην B/βάθμια εκπαίδευση και στη συνέχεια ως σκηνοθέτρια θεάτρου και παραγωγός κινηματογράφου και τηλεόρασης (RAI). Διατηρεί εργαστήρια Θεάτρου και Ποίησης σε Κέντρο Ημερήσιας Ψυχικής Φροντίδας.

Ίδρυσε κινηματογραφικές και τηλεοπτικές εταιρείες. Εδώ και χρόνια εργάζεται παράλληλα ως διοργανώτρια πολιτιστικών εκδηλώσεων. Επίσης είναι ιδρύτρια και Πρόεδρος του Συνδέσμου Κυπρίων της Ιταλίας ΝΗΜΑ από το 2006. Θέσπισε το Διεθνές Φεστιβάλ της Ρώμης «Οmbre /Σκιές». Ως θεατρική παραγωγός και συγγραφέας, ανέβασε στη σκηνή δώδεκα θεατρικά της έργα. Από το 2006 διατηρεί σελίδες σε ηλεκτρονικά περιοδικά κοινωνικής δικτύωσης και στο Facebook εμπλουτισμένες με ποιήματα, μεταφράσεις και φιλολογικά σχόλια. Σημαντικός δεκαπεντασέλιδος διάλογος με το φιλόσοφο Luis Razeto με θέμα «Φιλοσοφία και Ποίηση».

Ασχολείται με το δοκίμιο, τη μετάφραση και τη ποίηση. Ότι γράφει είναι δίγλωσσο ιταλικά-ελληνικά. Για τις εκδόσεις Vita Activa (Ιταλία) είναι υπεύθυνη ενότητας για την “Διεθνή Παιδική και Νεανική Λογοτεχνία».

Ποιητικά της έργα συμπεριλαμβάνονται στο βιβλίο «Αιωρείται το βλέμμα», 2015 εκ. LVF, και σε διάφορες διεθνείς ανθολογίες, όπως: AAA EUROPA CERCASI, LUOGHI D’ EUROPA, SAGARANA, NOVECENTO NON PIU’, MAREMARE, MARE NOSTRO QUOTIDIANO, ΔΕΚΑΤΑ, OΛΟΓΡΑΜΜΑ ΑΡΤ και αλλού.

To 2016 υπό επιμέλειά της εκδίδεται η ποιητική δίγλωσση ανθολογία Ιταλίδων και Κυπρίων ποιητριών, “Ψωμί και Ποίηση». Το 2017 εκδίδει στα ιταλικά την ποιητική ανθολογία του εργαστηρίου της σε Κέντρο Ημερήσιας Ψυχικής Φροντίδας, “Poesie di Frontiera” edizioni LVF, την οποία μεταφράζει στα ελληνικά και εκδίδει στη Κύπρο με το τίτλο, “Μεθόρια Ποιήματα”, Εκ Αρμίδα.

Eπίσης το 2017 εκδίδει στην ιταλική γλώσσα με την ιταλίδα συγγραφέα Κλάουντια Καμίτσια το βιβλίο, με αναφορά την παιδική και νεανική λογοτεχνία στη Κύπρο : “Η Κύπρος και η γοητεία των λογοτεχνικών διαδρομών της”, Εκδόσεις Gagliano. Το βιβλίο υιοθετείται απο το Πανεπιστήμιο του Μπάρι (Ιταλία). Το 2019 εκδίδει στην ελληνική και τουρκική γλώσσα, μαζί με τον Τουρκοκύπριο Ουμίτ Ινάτσι – Ίχνη Μνήμης – Τριάντα διηγήματα – Αρμίδα εκδόσεις 2019.

Υπάρχουν πεδία ξέχειλα προσδοκίες, όπου μαζεύονται τα διάσπαρτα κομμάτια της ζωής και σαν θρύψαλα πολύτιμου δοχείου ζητούν την συσσωμάτωσή τους. Αυτούς τους τόπους κουβαλώ μέσα μου σε άχρονο χρόνο και η γραφή μου είναι η απαραίτητη ενσωμάτωση παρελθοντικών μακρινών αφηγήσεων!

Η δική μου ιστορία είναι μια εγκιβωτισμένη αφήγηση. Γεννήθηκα σε τόπο που δεν γνώρισα διότι δεν σκόρπισα τη ζωή μου απάνω του, ούτε επισκέφτηκα ποτέ. Οι δικοί μου μιλούσαν για τη μεγαλοπρεπή χώρα όπου γεννήθηκα και εγώ ζούσα μέσα στο τόνο της φωνής τους, στις αναμνήσεις τους που δικές μου δεν ήταν, στις φωτογραφίες τους που η μητέρα εξηγούσε πέρα της εικόνας σε πληθυντικό ευγενείας! Η ύπαρξη του πατέρα μου του κύπριου, της μάνας μου της αλεξανδρινής, της γιαγιάς μου της ιμβριώτισσας, των κυπρίων συγγενών που προέρχονταν από την βαθιά ορεινή Κύπρο, των αιγυπτίων οικογενειακών φίλων που ξεριζώθηκαν βιαίως και μεταφέρθηκαν στη Κύπρο από του Νείλου τις όχθες, με σημάδεψαν. Διωγμοί, σχίσματα, ξεριζώματα που έζησα υπό αφήγησης αυτοβιογραφικών περιπετειών, με απορρόφησαν και έπλασαν τη συνείδησή μου σαν κύπρια. Η Κύπρος, μια πατρίδα που έζησα στενάχωρα σε κατάσταση δίωξης, φόβου και αστάθειας. Πατρίδα υπόδουλη πρώτα στην Βρετανική Αυτοκρατορία που μόνο μετά από σκληρές μάχες είδαμε την απελευθέρωσή της. Λίγα χρόνια αργότερα από την ανεξαρτησία της, που ήταν και δικής μου, φτάνει ο ακρωτηριασμός της που ήταν και δικός μου. Έζησα το έγκλημα και την ιεροτελεστία του. Όλες αυτές οι επώδυνες εμπειρίες της παιδικής νεανικής ηλικίας διαμόρφωσαν τη προσωπικότητα και τη γραφή μου. Το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον της Κύπρου επίσης επηρέασαν το πνεύμα μου. Η υπερβολική ζέστη, η υπερβολική σιωπή, τα πουλιά του Τροόδους με το κελαίδημα τους το ομαδικό πήγαινε έλα των γιορτών, η χρόνια αστάθεια της πολιτικής, η αίσθηση του αποκλεισμού … όλα με επηρέασαν, όλα έγιναν αληθινές προκλήσεις που ώθησαν τον στοχασμό σε μεταφυσική υπόσταση, διότι η Κύπρος για μένα υπάρχει περισσότερο στο χρόνο παρά στον χώρο. Δεν γενιέται κανείς Κύπριος, γίνεται μέσα από διαδικασία επιλογών που τις δέχεται μέσα από δράσεις.

Αυτή είναι η πατρίδα της γραφής μου. Το άγνωστο που περιμένει να το προσδιορίσω. Ξεριζώθηκα από τις φασκιές μου, έφυγα και δεν ξαναγύρισα! Η μητέρα και ο πατέρας υπήρξαν για μένα δύο αντιπαραδείγματα, εφόσον η μητέρα είταν η μετακίνηση και η μετατόπιση και ο πατέρας οι ρίζες και η παράδοση. Η μητέρα ήταν η φαιά ουσία, η ελευθερία πνεύματος δίχως διακρίσεις φύλου και πατρίδας, η σχισμή, οι αύλακες όπου κρύβεται η σκέψη, η γλώσσα και η συνείδηση, η διαπίστωση της ασυνέχειας. Ο πατέρας ζούσε σε ένα παρωχημένο στερεότυπο, ήταν η λευκή ουσία του εγκεφάλου μου που πληρούσε τις παγιωμένες αρχές σε δυνατή συνέχεια με το συλλογικό παρελθόν, ήταν η διατήρηση της ιστορικότητας και η δημιουργία των μύθων. Μολαταύτα, αν και οι δυο τους μου έδωσαν αντιφατικά πλέγματα γνώσεων, ταυτόχρονα μου παράθεσαν τις ίδιες ηθικές αξίες, τα σωστά εργαλεία για να στέκομαι όρθια στις κακουχίες, να μην φοβούμαι την ανηφόρα, να μην αποφεύγω την ευθύνη. Η γραφή μου πότε πάει με άνετες δρασκελιές πότε με βήμα σημειωτόν όπου το παράδοξο τρέχει αβίαστα στη προσπάθεια να γίνει κατανοητή η διαστολή του σύμπαντος. Σ΄αυτό το φλογερό πεδίο, το εκκρεμές πλάνο, βρίσκεται η εικόνα αναπαράσταση του εαυτού μου, η οποία συμπεριλαμβάνει το εμείς, το βλέμμα των άλλων.