Ιωσηφίδης Ιωσήφ

Από την Ποιητική Συλλογή ‘ΔΙΑΔΡΟΜΗ Α’ – Ες πόθ’ έρπες’, Εκδόσεις ΣΜΙΛΗ, Αθήνα, 2001.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΑΥΡΙΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ

Εκεί, στα μέρη τα εφήσυχα,
εκεί που τρώγαμε τον περίδρομο,
μπροστά μας αρχάγγελος ξεπρόβαλες
με το σημειωματάρι σου φτερούγα,
με το καλαμάρι σου σπαθί,

και σώριασες το σώμα σου στο τραπέζι μας
και τινάχτηκαν τα μαχαιροπήρουνα στον αέρα,
όπως τα αργύρια στο Ναό του Σολομώντος
και εκσφενδονίστηκαν οι σούβλες στα κεφάλια μας,
όπως το λιθάρι του Δαβίδ στο κούτελο του Γολιάθ.

Πρόλαβες πέφτοντας και ψέλλισες: “Τετέλεται.
Βάλτε με να κοιμάμαι ακοίμητος εκεί που δεν τολμάτε” (1)
κι άπλωσε το μύρο σου σε Καρπασία και Αχαιών Ακτή.

Από τότε επιστρέφεις τα βράδια άγγελος και δάσκαλος
μέσα από υπόγεια φαράγγια που μας έσκαψες διάβαση.
Μέσα οδηγείς μανάδες να συναντήσουν γιους από το χτες,
μας καλείς να ζήσουμε στη ρίζα μας, στα άβατά μας μέρη
σ’ όλα που δανειστήκαμε απ’ τα παιδιά μας
και θα τα επιστρέψουμε.

Και συ να δασκαλεύεις στη μέση, κρυφό σκολειό ψυχών,
ενώ από πάνω σου ο Σολωμός και ο Κάλβος να πετάουν
και να σε ραίνουν μ’ ένα ματσί βασιλικό.

Σημείωση: Ο συγγραφέας Γιάννης Σταυρινός Οικονομίδης, που γεννήθηκε στην Καρπασία, και με την τουρκική εισβολή (το 1974) κατέληξε πρόσφυγας στη Λάρνακα, σαν πέθαινε ηλικιωμένος στην πόλη που τον φιλοξενούσε ζήτησε από την Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμ. Εθνών να τον θάψουν στην κατεχόμενη γη του, κοντά στους συγχωριανούς του που με τα παιδιά τους παρέμεναν εγκλωβισμένοι.

Από την Ποιητική Συλλογή ‘ΔΙΑΔΡΟΜΗ Β’ – Σί βόλε’, Εκδόσεις ΣΜΙΛΗ, Αθήνα, 2003.

ΔΙΑΒΑΖΕ

Διάβαζε, το μπουμπούκι του βιβλίου ν’ ανοίξει
το παράθυρο διάπλατα στην άνοιξη.

Το άγαλμα αν διαβρωθεί και το μέταλλο της φωνής,
η ζωγραφιά αν ξεθωριάσει και η πινελιά του γέλιου,
το βιβλίο θα φωσφορίζει στο έβενος
το πνεύμα των μεγάλων που ταρίχευσε.

Διάβαζε, να δεις την ψυχή στον καθρέφτη του χτες,
το νόστο του Ομήρου να τελεσφορεί πατρίδα,
την Αντιγόνη, γεννημένη ν’ αγαπά και μόνο,
την Ανδρομάχη, χήρα κι ορφανό, ήλιο και σελήνη,
τη Βεατρίκη, ωραία στη θεία φλόγα του Δάντε,
το έσχατο φως του Γκαίτε, του Αϊνστάιν τον Χρόνο,
το Μέτρο, το ευ και το εύ γε της Ολυμπίας.

Απόψε στο δωμάτιό σου θα ‘ρθουν αυτόκλητοι φίλοι
σοφοί, ποιητές, επιστήμονες, να σου χαράξουν πορεία.
Οι τρίτοι όλοι κι αν σ’ εγκαταλείπουν, διάβαζε,
κι έρχεται ο πιστός δεύτερος, μάτι του νου της ψυχής,
που σε βλέπει πριν τον κοιτάξεις και σου μετουσιώνει
μαύρο κρασί το μελάνι, ροδοπέταλα τις σελίδες,
να δεις τους πάπυρους του Αριστοτέλη λευκές φτερούγες
να πετάξεις εκπολιτιστής στην Αλεξάνδρεια την Εσχάτη.
Διάβαζε, ν’ ακούς αίμα να ρέει στις φλέβες του χαρτιού,
δόνηση στα ψηφία του Διαδικτύου, που άλλοι δεν ακούνε.

Σι βόλε¹; Διάβασέ με, στα δάκτυλά σου ν’ αναστηθώ,
να συντυχάνω μαζί σου και να υπάρχω στην απουσία μου.

Σήμερα το πρωί πέθανα∙ χθες βράδυ διάβαζα
Λάγκερλεφ² στα σουηδικά, Πλάτωνα στα γερμανικά…

1. Σί βόλε : Τί βούλεσαι / τί θέλεις (στην αρχαία ελληνική κυπριακή)

2. Σέλμα Λάγκερλεφ (1858-1940) Σουηδή συγγραφέας. Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, 1909.

Από την Ποιητική Συλλογή ‘ΔΙΑΔΡΟΜΗ Γ’ – Έρως απείρως’, Εκδόσεις ΕΝ ΤΥΠΟΙΣ, Αθήνα, 2007.

ΕΠΙΠΛΕΟΝ

Η Ποίηση είναι επιπλέον ό,τι
η φθορά πασκίζει να αφαιρέσει,
ο προφήτης αγωνιά να προσθέσει,
ο Μεφιστοφελής ποθεί να διαιρέσει,
η αγάπη διαιρούμενη πολλαπλασιάζει.

Επιπλέον, είναι η λευκή αλκυωνίς,
η απουσία του μέλανος κρύου,
η χρυσή βροχή που αγγίζει κάθετα
το οριζόντιο σώμα της Δανάης.

Δεν είναι το κάρο με το άχυρο¹,
μα αυτό με τις πέτρες του χρέους²
που ανηφορίζοντας πλάθονται διαμάντια.

Επιπλέον, είναι το ρίγος
του Δάντη σαν μύρισε το Ρόδο στην Κόλαση,
του Ομήρου σαν γεύτηκε το μέλι των Μουσών.

Η Ποίηση είναι το Επιπλέον.

1. «Το κάρο με το άχυρο» του Ολλανδού ζωγράφου Ιερώνυμου Μπος (Μουσείο Μαδρίτης) βασισμένο στη φλαμανδική παροιμία «Ο κόσμος είναι ένα κάρο με άχυρο και ο καθένας αρπάζει όσο μπορεί».

2. Η ευθύνη του ποιητή, βλ. και σχόλια Γιώργου Σεφέρη και Γιώργου Φ. Πιερίδη. 

Από την Ποιητική Συλλογή ‘ΠΕΡΙ ΟΥΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ’, Εκδόσεις ΠΑΡΓΑ, Λευκωσία (εκπρ. σε Αθήνα), 2010.

ΠΛΑΝΗ

Διαφημίζει κι αλλού το νου σου γυρίζει:
Έπεισε κιόλας την Εύα να πουλάει μήλα,
εσένα πως είσαι άρειος ή εντεκαδάχτυλος,
οι ρωγμές στο βάζο ελπίδας πως είναι ντεκόρ.
Να! Εμφανίζει κίτρινα δόντια σαν πάλλευκα,
σου προσφέρει υπογλώσσιο χάπι να νιώθεις
Άδωνις λευκός αντί Ήφαιστος χωλός, μελανός,
υπερτυχερός του αιώνα με σπιτάκι και νεράκι.

Σηκώνει πολιτικάντηδες να φαίνονται ψηλοί,
τούς μακιγιάρει θλιμμένους για κηδείες οπαδών.
Διδάσκει σε παρθένα με ‘ίσως’ να εννοεί ναι,
σε διπλωμάτη με ‘ίσως’ να εννοεί όχι, ασφαλώς,
ο ένας ν’ απατά τον άλλο, κάποτε το αντίστροφο.

Λέει πάτησε στη Σελήνη πριν τον Άρμστρονγκ,
(το Στούντιο τον έδειξε με τέσσερις σκιές αντί μία,
τ’ αχνάρι του είκοσι πόντους βάθος γης αντί δύο).
Τώρα αφανίζει Πύργους αντί να τους γκρεμίζει,
διαφημίζει καθαριότητα παρά αντιτρομοκρατία.
Πουλάει άνθη (άσπορα) επιθέτοντας αγκάθια.

Πουλάς ψυχή; Κάποιο διάβολο θα βρει αγοραστή.

Του αξίζει ποινή σάτιρας ή συγχώριο κωμωδίας;
Όμως, τον ήλιο της Κύπρου κατάματα δεν κοιτά.
Θα τυφλωνόταν, θα έχανε την τέχνη της πλάνης,
θα καταντούσε ένας κλόουν που μέσα του λιώνει.

Από την Ποιητική Συλλογή ‘ΕΡΩΣ, ΜΥΘΟΣ, ΒΑΘΟΣ – 220 Χαϊκού και 18 ποιήματα’, Εκδόση Β’, Εκδόσεις ΑΡΧΥΤΑΣ, Αθήνα, 2020.

Έξι ΧΑÏΚΟΥ

3. Άρπα δεν έχεις,
μ’ ακούω τις χορδές σου
σαν καρδιοχτυπάς.

19. Τόλμ’ αφού ποθείς,
ζήτα μου αν θες φιλί.
‘Μολών λαβέ’ το.

27. Στείλε σε γράμμα
μύρο, να σ’ έχω πάντα
στους πνεύμονές μου.

50. Λεν δεν υπάρχεις.
– Μα δείτε τον ίσκιο της
μες στον δικό μου.

67. Αγάπη εσύ,
σκαφτιά, σποριά, θεριστή,
δος σ’ όλους ψωμί.

93. Σίσυφε μην κλαις,
η πέτρα σου φθείρεται
κατεβ’ ανέβα.

141. Όσο σε λιώνουν
Ανθέ, τόσο πιο πολύ
ευωδιάζεις.

200. Άνω τελεία
η θανή· διασκελισμός
μείζων εν όψει.

220. Έλληνες πάντα
νέοι. Όσοι γερνάτε
είστε ξένης γης.*

* Ηρόδοτος : ‘Έλληνες αεί παίδες εστε’

Από την Ποιητική Συλλογή ‘ΕΝΤΟΣ, ΕΚΤΟΣ’, Εκδόσεις ΣΟΚΟΛΗ, Αθήνα, 2019.

ECUMENICAL BASIS *

Sphere of ecumenical basis,
acropolis of philosophy,
catacomb of mystic liturgy,
energize stars of democracy.

Dialogue of Alpha with Omega.

You’re Mythology, History’s
analysis, synthesis, metron,
metropolis of magic rhyme, rhythm,
melody against planet’s abyss.

Symphony by Alpha and Omega.

Eros, hero of epic epoch,
pause all catastrophic dynasties,
prophesy cosmic Epiphany,
metamorphose us with fantasy.

Harmony from Alpha to Omega.

Patris, ideal architecture,
ethical, gigantic in crises,
chaos, panic, traumas, tragedies,
you, the Prologue of Paradise,

Genesis, Alpha till Omega.

* Ποίημα 53 ελληνικών λέξεων στην Αγγλική.

Από την Ποιητική Συλλογή ‘ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΧΑΡΙΤΩΝ – Χαιρετισμού. Λειτουργία για τη Φύση’, Εκδόσεις ΑΡΧΥΤΑΣ, Αθήνα, 2020.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ( 4 από τους 64 )

Χαίρε Δικαίου ανέσπερο φως μου,
τον εαυτό που απώλεσα δωσ’ μου.

Χαίρε, Αγάπης θαλάσσιο βάθος,
λίπασμα Κήπου γι’ αμάραντο άνθος.

Ως κι ο λοιμός μας με θαύμα θα πάψει,
σαν χέεις φως μες στον νου μας να λάμψει.

Άμπελε ρίζωσες στο γυμνό χώμα,
με φύλλα, ρόγες κεντάς τοίχους, δώμα.

…………………………………………………….

Μικρό απόσπασμα από τη ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΣΗ

……………………………………………………………………

Με πλάνη μη συγχύζω πια Αστέρα μ’ αστερίσκο,
ελπίδα με καρύδα και ιβίσκο μ’ ένα δίσκο…
Πιστεύω πάθη Γολγοθά – άλλοι σ’ αεροβασία –
βαρύ Σταυρό σηκώνουμε ν’ αναστηθεί η Ουσία,
θυσία Υιού Σου μες στο πυρ, μας δίνει οξυγόνο,
βροχή στη γη, στη δίψα μας, με την ευχή Σου μόνο.
Της αρετής μας ο σταυρός μάς βγάζει από τον Άδη,
τη σκόνη κάνει μάρμαρο, την πέτρα μας πετράδι.
Σπέρμα Σου θείο όλοι εμείς, και με τη Φύση ένα,
το πυρ μάς στέλνεις με σοφούς που απηχούν Εσένα,
τ’ ατσάλινο το δίκτυ Σου το Δίκαιο προστατεύει –
όχι αράχνης ο ιστός που σφήκα το σκαρτεύει.

………………………………………………………………

Από την Ποιητική Συλλογή ‘ΚΟΥΡΟΣ ΚΑΙ ΚΟΡΗ’, Εκδόσεις ΑΡΧΥΤΑΣ, Αθήνα, 2020.

ΧΡΥΣΑ ΨΩΜΙΑ

Θεός σου ο χρυσός, βασιλέα Πύθη!
Κοιμόσουν πλάι στα μεταλλεία του,
έδιωχνες σοφούς, μη σου τον θορύζουν.

Κοίτα, η εξουσία είναι τροχός που γυρίζει:
Εισέβαλε ο Ξέρξης, σου αφάνισε τους γιους,
δυο στους πολέμους του κι έναν για σφαγή.
Η άνασσα σού έφτιαξε χρυσά ψωμιά να φας
να μάθεις την αξία του ψωμιού, του κάθε απλού.

Αλίμονο, έμαθες! Της παρέδωσες το σκήπτρο
κι αποχώρησες ασκητής να περιμένεις ψωμί της
απ’ το παλάτι να το στείλει, με σχεδία στο ρυάκι.

Κι όταν μια μέρα η σχεδία πέρασε ανέγγιχτη,
δεν είδα στην κηδεία σου χρυσά ντυμένους,
ούτε χρυσοχόους, μόνο απλά χρυσάνθεμα,
κάποια ωχρά πουλιά να σκαλίζουν τη σκόνη
που ανέβαινε να χρυσίσει απατηλά τον αέρα.

Το χώμα σου κάποτε βλέπω να σαλεύει, όταν
η ψυχή σου σκιρτά για ευωδιαστό άρτον επιούσιο.

Από τον Τόμο ‘ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΚΥΠΡΟΣ 2009-2011’ Εκδ. ΕΠΟΚ, Λευκωσία, 2012.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

….και ο Θανάσης συνεχίζει να τον εκπαιδεύει (τον γάτο του)… με υποσχέσεις.

–Πρώτα κλώτσα, μετά πηρούνι-πρότσα¹, τον ενθαρρύνει πάλι με ρυθμό.

Ο Ζάκο κλωτσάει τώρα με σιγουριά και εισπράττει ένα νέο τυράκι. Κι όχι μόνο κλωτσάει το μπαλάκι αλλά το κυνήγησε από πίσω δυο-τρία μέτρα. Θα φοβήθηκε μη κατρακυλήσει το μπαλάκι και χαθεί… και πώς θα έχει μπροστά του το πιατάκι με τα τυράκια του, τις λιχουδιές… και ίσως αύριο κάτι πιο καλό;

Η εκπαίδευση συνέχισε καθημερινά για δύο μήνες. Ο ένας άθλος διαδεχόταν τον άλλο…Πήρε αύξηση στο μερίδιο ο Ζάκο. Κέρδισε ένα μεγάλο κομμάτι τυρί όταν απέδειξε πως ήταν πιο επιδέξιος και γοργός από ένα ποδοσφαιριστή. Έτρεχε με μεγάλη ταχύτητα και την ίδια στιγμή έπαιζε το μπαλάκι ανάμεσα στα πόδια του, απ’ το δεξί στο αριστερό κι αντίστροφα. Όταν έκανε το ίδιο σε γλιστερό δάπεδο – που το κατάβρεχε ο Θανάσης με ένα κουβά – ο Ζάκο κέρδιζε δικαιωματικά ένα ακόμα πιο μεγάλο κομμάτι τυριού και πολλά χάδια.

Ο νέος στόχος του Θανάση ήταν να εκπαιδεύσει τον Ζάκο ως τερματοφύλακα. Έστησε μικρά δοκάρια, τον έβαλε από κάτω και του έφερε ένα μικρό ψάρι να το μυρίσει. Γρρρ, γαρρρ, έκανε ο γάτος, μάλλον εννοώντας ‘είμαι πανέτοιμος’. Τον χάιδεψε ο Θανάσης, όπως πάντα, και τον ενθάρρυνε με έντονη φωνή.

–Πήδα κι απόκρουσ’ το μπαλάκι, αν θες να φας ψαράκι, τον προκαλεί.

Του πετάει το μπαλάκι με το χέρι και.., ω του θαύματος, πηδάει και το διώχνει μακριά απ’ το τέρμα του. Τη δεύτερη φορά του πέταξε το μπαλάκι πιο ψηλά…

___________________

1. πρότσα (στο κυπριακό ιδίωμα) = πιρούνι

‘ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ Κ.Π.ΚΑΒΑΦΗ’ (απόσπασμα)

…..Μαζί με το ‘μέτρο’ ο ποιητής συνυφαίνει την αρχή της ‘λιτότητας’. Πρέπει ένα κράτος ή μια επιχείρηση, σε εποχές κρίσης, να λαμβάνει μέτρα λιτότητας, και μάλιστα ο ίδιος ο ηγέτης να είναι λιτός, δίνοντας στον λαό ‘παράδειγμα προς μίμηση’. Το ποίημα ‘Από υαλί χρωματιστό’ πρέπει να διδάσκει κάθε ηγέτη να μη σπαταλά ασύστολα το δημόσιο χρήμα για επίδειξη. Ακόμα χειρότερα όταν το κράτος έχει οικονομικά χάλια. Στο ποίημα επαινεί τον Καντακουζηνό και την Ειρήνη γιατί φορούν στέμματα τεχνητών λίθων από χρωματιστό υαλί, αφού ‘στο ταλαίπωρο κράτος τους ήταν μεγάλη η πτώχεια’. Η πράξη αυτή είναι μια ‘διαμαρτυρία θλιβερή’ απ’ αυτούς, μα καθόλου αναξιοπρεπής. Αντίθετα!

Από υαλί χρωματιστό

Πολύ με συγκινεί μια λεπτομέρεια
στην στέψιν, εν Βλαχέρναις, του Ιωάννη Καντακουζηνού
και της Ειρήνης Aνδρονίκου Aσάν.
Όπως δεν είχαν παρά λίγους πολυτίμους λίθους
(του ταλαιπώρου κράτους μας ήταν μεγάλ’ η πτώχεια)
φόρεσαν τεχνητούς. Ένα σωρό κομμάτια από υαλί,
κόκκινα, πράσινα ή γαλάζια. Τίποτε
το ταπεινόν ή το αναξιοπρεπές
δεν έχουν κατ’ εμέ τα κομματάκια αυτά
από υαλί χρωματιστό. Μοιάζουνε τουναντίον
σαν μια διαμαρτυρία θλιβερή
κατά της άδικης κακομοιριάς των στεφομένων.
Είναι τα σύμβολα του τι ήρμοζε να έχουν,
του τι εξ άπαντος ήταν ορθόν να έχουν
στην στέψι των ένας Κυρ Ιωάννης Καντακουζηνός,
μια Κυρία Ειρήνη Aνδρονίκου Aσάν.

‘Είμαι μπασμένος κάμποσο και στα διοικητικά’ γράφει ο Καβάφης στο ποίημα ‘Ας φρόντιζαν’. Είχε δίκαιο! Το εννοούσε και το μπορούσε.

Απόσπασμα κριτικής του Νίκου Λυγερού για το θεατρικό έργο του Ιωσήφ Σ. Ιωσηφίδη ‘ΕΓΩ, Ο ΣΩΣΙΑΣ ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ’ (Εκδόσεις ΑΡΧΥΤΑΣ, Αθήνα, 2019).

«…..Έχει ενδιαφέρον αυτό το πέρασμα του Σωσία και της Εύας Μπράουν) από την Αργεντινή, την Γκεστάπο. Δεν ένιωσα μόνο το συναίσθημα που βγαίνει από τον φασισμό, ένιωσα ταυτόχρονα αναφορές και στον κομμουνισμό, τον φασισμό. Υπάρχει μια διαχείριση έξυπνη και δυική και σε αυτό το πλαίσιο μπορούμε να πούμε το εξής: ενώ συζητούν, κάθε φορά υπάρχει κάτι αστείο που θα σπάσει. Αλλά μου θύμισε και στοιχεία του Κούντερα.

..Μιλήσατε για τον Ιονέσκο, είδα και μερικά στοιχεία του Καμούλ, δηλαδή αυτό με την παρεξήγηση. Θα πουν όλα αυτά, αναρωτιόμασταν εάν οι κόρες μας είναι αθώες, εάν είναι καρφιά, και τελικά αναρωτιούνται εάν πατούν πάνω σε καρφιά. Έχουν το θέμα της παιδείας…

Μια πραγματικότητα. Είχαν υποστεί και μια μεγάλη τιμωρία. Και έλεγα φαντάσου να είχαν σκοτώσει τον σωσία; Που μόνο αυτό ήταν το πρόβλημα. Και όταν ένιωσα αυτό το ιστορικό δράμα που έγινε με τους Γερμανούς που προσπάθησαν να σκοτώσουν τον Χίτλερ, έλεγα με το κείμενο μας βάζει σε ένα άλλο πλαίσιο. Μπορείτε να αναρωτηθείτε, τι μπορεί να είναι χειρότερο από το να σας πιάσουν να σας κρεμάσουν, επειδή κάνατε απόπειρα. Φανταστείτε να το κάνατε με τον σωσία. Και ο άλλος να ξέφυγε. Άρα υπάρχει και χειρότερο.

Αυτό που μας δείχνει το βιβλίο του Ιωσήφ, με χιούμορ, είναι ότι πάντοτε υπάρχει χειρότερο. Ακόμα και όταν νομίζουμε ότι φτάσαμε στα όρια και εδώ που έχουμε την εντύπωση, έχουνε αυτή την εντύπωση ότι ξέφυγαν, πήγαν στην Αργεντινή … νομίζω ότι έχουμε και ένα στοιχείο του Sartre. Τελικά η χειρότερη μπορεί να είναι η δική μας…τα παιδιά μας. Άρα άμα δεν ξεφύγουμε και άμα δεν περάσουμε στο θέμα της παιδείας, μπορούμε να βρούμε τα στοιχεία που θα μας κατηγορήσουν οι ίδιοι. Θα μας κατηγορήσουν οι επόμενοι. Και πάντοτε έχει ενδιαφέρον όταν τα αντίγραφα έχουν τους επόμενους ως γνήσια. Γιατί αυτά μπορούν να σας κατηγορήσουν και έτσι γίνεται και νομίζω ότι έτσι ξεφύγαμε. Δε θα πω ούτε εγώ πως τελειώνει, εφόσον είπαμε ότι το βιβλίο είναι εκεί.

Άρα ήταν μια χαρούμενη ευκαιρία για εμένα, να δω πως κάποιος που έχει μεγάλη νοημοσύνη, πολλές γνώσεις μπορεί να τα πει με έναν λιτό τρόπο, να ξαφνιάσει αυτούς τους κλασικούς, ξέρετε έχουμε και.. ανθρώπους που είναι τόσο πολύ φιλόλογοι που άμα διαβάσουν ένα κείμενο ενός άλλου, κάνουν πρώτα τις αναφορές των άλλων, στους παλιούς. Βέβαια οι ίδιοι δεν γράφουν ποτέ. Είναι όπως οι κριτικοί τέχνης.

Άρα χάρηκα που ομολογήσατε ότι ήσασταν και κριτικός, για τα θεατρικά και τελικά γιατί, όταν είμαστε από την άλλη πλευρά, εμείς κοιτάζουμε και τα δύο, τελικά γινόμαστε πιο ταπεινοί γιατί βλέπουμε ότι είναι εύκολο να εκτεθείς, είναι πολύ πιο εύκολο να κάνεις κριτική, αλλά να εκτεθείς τελικά είναι δύσκολο άμα το κάνεις με γνησιότητα. Με τον σταυρό στο χέρι, ανοιχτά, δέχεται τις παρατηρήσεις μας, δέχεται τις ερμηνείες μας.

Μου άρεσε αυτό το πλάγιο, δηλαδή του τύπου αναφερθήκατε στη πλάγια σκέψη. Διαβάζω το κείμενο, έχω δεδομένα και τα δεδομένα δεν είναι δεδομένα. Άρα εξελίσσονται. Και μετά λέω άμα εξελίσσονται τότε πάνω σε ποια βάση σκέφτομαι ότι αυτό είναι καλό αυτό είναι κακό;

Άρα χάρηκα που είμαστε λίγο, όπως λέμε μύθος και παραμύθι, εδώ είδαμε ένα παραθεατρικό, που είναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα και μας επιτρέπει να σκεφτούμε διαφορετικά αυτό που θεωρούμε ότι είναι δεδομένο.

Σκέψεις από τον θεατρικό συγγραφέα Ιωσήφ Σ. Ιωσηφίδη για το θεατρικό έργο ‘ΕΓΩ, Ο ΣΩΣΙΑΣ ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ’

Ποιο ήταν το τέλος του Χίτλερ; Τραγικό; Ήταν άραγε; Και η Εύα Μπράουν; Μα πόσο αγάπησε τον Χίτλερ; Πολύ, όπως λένε; Τότε γιατί έκανε τρεις απόπειρες αυτοκτονίας; Κι αυτός ο γλυκός σωσίας του Χίτλερ; Δίπλα της! Ποιος άραγε εφιάλτης τους περιμένει;

Ένας σωσίας, είναι το ίδιο κακός όπως ο Χίτλερ; Είναι θύτης ή θύμα; Νιώθει σαν αρνί ή λύκος; Μπορεί ν’ αλλάξει η ζωή του, ή θα τον κυνηγούν σκιές και λύκοι; Ρωτώ: Πού είναι το Άγαλμα του Άγνωστου Στρατιώτη; Στα δεξιά σου ή στ’ αριστερά σου;

Για το έργο, να τί θα έλεγε ο Άϊνσταϊν: ‘Η φαντασία είναι πιο σπουδαία από τη γνώση. Γιατί η γνώση είναι περιορισμένη, ενώ η φαντασία αγκαλιάζει ολόκληρο τον κόσμο…’’ Προσθέτω: ‘Η γνώση πάει από το Α ως το Ω, ενώ η φαντασία από το Ω ως το άπειρο’’. Τόσο, που το έργο πέταξε να πιάσει φράσεις από Πλάτωνα, Ηράκλειτο, Όμηρο κ.ά.

Αν το έργο αυτό καταφέρει: αλλού να σε τρομάξει, αλλού να σε συγκινήσει ή ν’ αφήσει σφραγίδα μυστηρίου, παράλογου ή φαντασίας, τότε πέτυχε να σε ταξιδέψει αλλιώς. Κι αν ο αναγνώστης, διαβάζοντας το βιβλίο, αρχίσει να πλάθει σενάριο με δική του εκδοχή για την τύχη του Χίτλερ και της Εύας, ή του σωσία του με αυτήν, τότε έγινε συνδημιουργός μου. Ένα σύγχρονο έργο σε καλεί να είσαι όχι ένας τυφλός αναγνώστης αλλά ένας συνδημιουργός με τον συγγραφέα-δημιουργό!