Νικηφόρου Τόλης

Εργο-βιογραφικό Σημείωμα

Ο Τόλης Νικηφόρου γεννήθηκε στην οδό Αγνώστου Στρατιώτου (Πλατεία Δικαστηρίων) της Θεσσαλονίκης στις 14 Νοεμβρίου του 1938. Οι γονείς του ήταν πρόσφυγες, ο πατέρας του, Νίκος, από το Σαλιχλί της Ιωνίας και η μητέρα του, Αριστούλα, από τη Σωζόπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας.

Αποφοίτησε από το αμερικανικό κολλέγιο Ανατόλια το 1957, φοίτησε για δύο χρόνια στη Νομική Σχολή του Α.Π.Θ. και, τελικά, σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων. Εργάστηκε ως τραπεζικός υπάλληλος, αναλυτής συστημάτων και διαδικασιών και μεταφραστής-διερμηνέας στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα και στο Λονδίνο. Ταξίδεψε σε πολλές χώρες και επέστρεψε στην Θεσσαλονίκη για να ασκήσει το επάγγελμα του μελετητή-συμβούλου επιχειρήσεων ως το 1999.

Με τη λογοτεχνία ασχολήθηκε από τα μαθητικά του χρόνια, ως λογοτεχνικός συντάκτης των περιοδικών College News και Annual και, αργότερα, ως αρχισυντάκτης του περιοδικού των αποφοίτων, Anatolia Alumnus. To 1957 του απονεμήθηκε το 1ο βραβείο για το διήγημά του «Η ώρα της δημιουργίας» στον ετήσιο διαγωνισμό του Anatolian.

Ως σήμερα έχουν εκδοθεί συνολικά 38 βιβλία του, 22 ποιητικά και 16 πεζογραφίας (9 συλλογές διηγημάτων, 4 μυθιστορήματα και 3 παραμύθια για μεγάλους). Στα ποιητικά του βιβλία περιλαμβάνονται μία συγκεντρωτική έκδοση, δύο αυτοανθολογήσεις και μία έκδοση με επιλεγμένα ποιήματα. Διηγήματα και ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε πολλές εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί, κυρίως από πανεπιστημιακούς δασκάλους, σε δέκα ευρωπαϊκές γλώσσες, στις Η.Π.Α. και τον Καναδά, και έχουν περιληφθεί σε πολλές έντυπες και ηλεκτρονικές ελληνικές και ξένες ανθολογίες καθώς και στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Μέσης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Ήταν τακτικός συνεργάτης του περιοδικού Νέα Πορεία επί 30 χρόνια, από τα μέσα της δεκαετίας του ¨70. Οργάνωσε και έλαβε μέρος σε πολλές λογοτεχνικές εκδηλώσεις. Υπήρξε αντιπρόεδρος της Λέσχης Γραμμάτων και Τεχνών Β.Ε. και της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης και μέλος του Δ. Σ. της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης και της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Κ.Θ.Β.Ε. Το 1989 του απονεμήθηκε το Βραβείο Μυθιστορήματος Επιστημονικής Φαντασίας της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς για το παραμύθι του «Σοτοσαπόλ ο Χρυσοθήρας» και το 2009 το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τη συλλογή του «Ο δρόμος για την Ουρανούπολη», 2008. Δύο άλλα βιβλία του, ένα ποιητικό και ένα πεζογραφίας, ήταν στη βραχεία λίστα για το βραβείο του περιοδικού Διαβάζω. Ο φιλόλογος και σκηνοθέτης Φώτης Συμεωνίδης γύρισε ένα ντοκιμαντέρ 58΄ λεπτών με τίτλο «Σ’ αγαπώ- Ελογοκρίθη- Η αλήθεια του ποιητή Τόλη Νικηφόρου», που προβλήθηκε με επιτυχία στο 15ο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Θεσσαλονίκης το 2015, σε αίθουσες βιβλιοθηκών, βιβλιοπωλεία και σχολεία καθώς και από την ΕΡΤ 3 το 2017.

Διατηρεί από το 2008 μία ανθολογία ποίησης στο ιστολόγιο ΄Ένα λιβάδι μέσα στην ομίχλη που ονειρεύεται, στην οποία έχουν μέχρι τώρα ανθολογηθεί πάνω από 400 Έλληνες ποιητές με πάνω από 4.000 ποιήματα. Διατηρεί επίσης και τρία άλλα ιστολόγια με αυτοανθολογήσεις των ποιημάτων και διηγημάτων του και με διάφορα ενδιαφέροντα λογοτεχνικά θέματα και είναι μέλος του facebook.

Είναι ακόμη μέλος δύο Λεσχών Ανάγνωσης εν δημιούργησε το 2017 και συντονίζει από τότε τη μοναδική Λέσχη Ανάγνωσης της Ποίησης στη Στέγη της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Εργογραφία του Τόλη Νικηφόρου

Αφιερώματα στο έργο του Τόλη Νικηφόρου

Περιοδικό Πάροδος, τεύχος 29, Ιούνιος 2009 (Γράφουν οι Π. Απέργης, Π. Αργυρόπουλος, Π. Γούτας, Α. Ζήρας, Γ.Χ. Θεοχάρης, Α. Κοϊδου, Δ. Κονιδάρης, Α. Κουτροκόη, Χ. Κουτσουμπέλη, Κ. Κρεμμύδας, Λ. Κωνσταντέλλου, Φ. Λαμπελέ, Ε.–Α. Λουκίδου, Α.Λυκεσάς, Δ. Χ. Μποσινάκης, Ν. Μυλόπουλος, Κ. Ριζάκης, Ζ. Σαμαρά, Μ. Σκουρολιάκου, Β. Τασιόπουλος, Γ. Τελχεμετζής και Π. Τζωρτζοπούλου).
Περιοδικό Το Κοράλλι, τεύχος 4, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2014 (γράφουν οι Π. Γκολίτσης, Π. Γούτας, Κ. Κρεμμύδας, Γ.Χ. Θεοχάρης, Τζ. Φορτούνη, Χ. Παπαγεωργίου, Χρ. Κρεμνιώτης, Μ. Πολίτου, Κ. Κούσουλα, Σ. Παπαχριστοφίλου, Τόλης Νικηφόρου).
Περιοδικό Ο Σίσυφος. τεύχος 12-13 (2017) (Γράφουν οι Κ. Αδαλόγλου, Β. Βανίδη, Π. Γκολίτσης, Δ. Δημητριάδου, Θ. Καϊδόγλου, Β. Χ. Καμπατζά, Β. Καπλάνη, Κ. Κρεμμύδας, Δ. Χλωπτσιούδης, Α. Καρακόκκινος, Γ. Καρατζόγλου, Η. Κουτσούκος, Α.Ξηρογιάννη, Σ.Παπαχριστοφίλου, Φ. Συμεωνίδης).
Περιοδικό Καρυοθραύστις, τεύχος 3, Δεκέμβριος 2019 ( Γράφουν οι Xρ. Βλάχου, Α. Γεωργοτά, Γ. Γιώσας, Δ. Δημητριάδου, Α. Διαβάτη, Ξ. Ζαχοπούλου, Δ. Κουβάτα, Μ. Κουγιουμτζή, Μ. Λάτσαρη, Α. Μυλωνά, Χρ. Παπακυριάκου, Δ. Γ. Παπαστεργίου, Μ. Πιτένης, Μ. Πολίτου, Κ.Θ. Ριζάκης, Τ. Νικηφόρου).

Βίντεο

Συνεντεύξεις

Εκπομπή ‘Διαβάζοντας με τη Σίσσυ’, Τόλης Νικηφόρου

Απαγγελία

Αναγνώσεις ποιημάτων από τον Τόλη Νικηφόρου

Ο ποιητής Τόλης Νικηφόρου στο σχολείο μας!

Συνεντεύξεις

Συνέντευξη Τόλη Νικηφόρου στο Περιοδικό Καρυοθραύστης, Δεκέμβριος 2019

Αγώνας για την επιβίωση και τη δημιουργία

Αφού δεν αυτοκτόνησα στα δεκαπέντε μου από απελπισία και αργότερα από κατάθλιψη, φαίνεται ότι το πάθος μου για ζωή και δημιουργία ήταν ισχυρότερο από τον θάνατο που είχε φωλιάσει μέσα μου από τα πρώτα παιδικά μου χρόνια. Γιατί ήρθα στη ζωή ανεπιθύμητος και έπρεπε να ξεπεράσω χίλια δυο εμπόδια και απαγορεύσεις, τον ίδιο του τον εαυτό.

Ας πάρουμε όμως την ιστορία απ’ την αρχή. Ας πούμε με λίγα λόγια τα πιο σημαντικά απ’ όσα αναφέρω στα αυτοβιογραφικά βιβλία μου και σε πολλά ποιήματα. Στις συλλογές διηγημάτων Αγνώστου Στρατιώτου, 2016 για τα παιδικά μου χρόνια και Νόστος, 2000 για την εφηβεία μου, στο μυθιστόρημα Η γοητεία των δευτερολέπτων, 2001 για την περίοδο από τη δικτατορία ως τον μεγάλο σεισμό (1967-1978) και στη συλλογή διηγημάτων Ο δρόμος για την Ουρανούπολη, 2008 για τη μεταπολίτευση ως τις αρχές του 21ου αιώνα.

Η ιστορία λοιπόν αρχίζει περί το 1932, όταν συναντήθηκαν στη Θεσσαλονίκη δυο παιδιά της προσφυγιάς. Ο Νίκος από το Σαλιχλί που είχε τελειώσει την Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, είχε πολεμήσει στη Μικρασιατική Εκστρατεία και είχε καταλήξει να κοιμάται στα παγκάκια του Λευκού Πύργου, και η Αριστούλα από τη Σωζόπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας, που είχε χάσει τον πατέρα της πολύ μικρή και ζούσε με τη μητέρα και τη μεγάλη αδερφή της.

Πρώτα γεννήθηκε ο αδερφός μου το 1934 και μετά εγώ στην οδό Αγνώστου Στρατιώτου της Πλατείας Δικαστηρίων, τον Νοέμβρη του 1938. Στα τρία-τέσσερα μου χρόνια οι Γερμανοί επιτάξανε το διαμέρισμά μας και μας έστειλαν σ’ ένα ημιυπόγειο στην Παύλου Μελά, γωνία με Ζεύξιδος. Στη Ζεύξιδος πάτησε το σκυλάκι μου μια γερμανική μοτοσικλέτα και για το γεγονός αυτό έγραψα το διήγημα «Ο πρώτος θάνατος».

Μετά την απελευθέρωση, γυρίσαμε στο διαμέρισμα της Αγνώστου Στρατιώτου και, πριν προλάβει να μπει η ζωή μας σε κανονικό ρυθμό, οι γονείς μου χώρισαν στα έξι μου χρόνια και ξαναείδα τη μητέρα μου στα δεκαπέντε. Πήγαινα στο 22ο δημοτικό σχολείο, γωνία Αγίας Σοφίας και Φιλίππου. Σαρακοφαγωμένες σκάλες και 54 παιδιά ανά τρία ή τέσσερα σε κάθε θρανίο. Χαστούκι ή βίτσα σε κάθε παράπτωμα.

Την απέραντη και κακοτράχαλη τότε Πλατεία Δικαστηρίων τη θέριζε ο βαρδάρης χειμώνα καλοκαίρι. Παιδί της αλάνας και του βιβλίου εγώ, όπως γράφω στο ομώνυμο διήγημά, σκοτωνόμουν ολημέρα στα άγρια παιχνίδια της γειτονιάς και μετά γύριζα στο σπίτι για να χώσω τη μούρη μου σε ένα βιβλίο, εφημερίδα ή λαϊκό περιοδικό. Τα γόνατα και τα καλάμια μου είναι ακόμη σημαδεμένα από τις κλωτσιές.

Στο ραδιόφωνο άκουγα συνεπαρμένος το Σμυρναϊκό Συγκρότημα. Το ρεμπέτικο μίλησε από τότε βαθιά μες στην ψυχή μου, λες και δική μου πατρίδα ήταν η Σμύρνη που αναδυόταν τα βράδια από τις ιστορίες που μου έλεγε ο πατέρας μου για να κοιμηθώ.

Και διάβαζα, πάντα διάβαζα. Αναλογιζόμουν από μικρός τον θάνατο και τις στιγμές εκείνες βρισκόμουν σε απόλυτο αδιέξοδο. Τις νύχτες έβλεπα φρικτούς εφιάλτες και έψαχνα το χέρι του πατέρα μου δίπλα για να πάρω δύναμη. Αυτό το σκληρό, ροζιασμένο χέρι του πρακτικού μηχανικού ήταν ό,τι πιο τρυφερό γνώρισα στη ζωή μου.

Όταν τελείωσα το δημοτικό, ο μπαμπάς μου ζήτησε να δώσω εξετάσεις στο Ανατόλια για να μάθω αγγλικά. Έτσι βρέθηκα οικότροφος στην προκαταρκτική. Την εμπειρία μου εκεί περιγράφω στο διήγημα «Μόνος με άλλους έντεκα και την κουβέρτα πάνω απ’ το κεφάλι». Μοναξιά, πίκρα, ξένο περιβάλλον, δύσκολες αλλά όχι ανυπέρβλητες καταστάσεις για ένα σκληροτράχηλο παιδί της γειτονιάς.

Στη δευτέρα τάξη μπήκα στη μεγάλη βιβλιοθήκη του Ανατόλια και μαγεύτηκα. Τότε κατάλαβα ποια ήταν η πατρίδα μου και ποιος ο προορισμός μου στη ζωή. Και αποφάσισα να διαβάσω όλα τα βιβλία της βιβλιοθήκης και ύστερα να γράφω κι εγώ ένα ράφι βιβλία. Την εμπειρία αυτή περιγράφω στο διήγημα «Ένας κόσμος μυστηριώδης και μαγευτικός».

Από τότε μέσα σε κάθε σχολικό βιβλίο, που υποτίθεται ότι διάβαζα, υπήρχε ένα λογοτεχνικό βιβλίο. Άρχισα να γράφω τις καλύτερες εκθέσεις. Την ημέρα των γονέων, ο φιλόλογος μας είπε στον πατέρα μου «είναι ο καλύτερος» και ο Αμερικανός φιλόλογος «είναι τιμή μου να έχω μαθητές σαν τον γιο σας στην τάξη μου», ενώ ο καθηγητής της φυσικής και της χημείας «είπα στον γιο σας, αν δεν θέλει, να μην έρχεται στο μάθημά μου». Το αποτέλεσμα ήταν αφενός να αποστηθίσω το βιβλίο της χημείας για να περάσω στις εξετάσεις και αφετέρου να πάρω το πρώτο βραβείο στον ετήσιο διαγωνισμό με το διήγημά μου, «Η ώρα της δημιουργίας.

Τα προηγούμενα χρόνια όμως είχαν συμβεί δραματικά γεγονότα. Ο πατέρας μου πτώχευσε στα 14 μου και ένα διάστημα προφυλακίστηκε. Πήγαινα και τον έβλεπα στις Επανορθωτικές Φυλακές, καταθλιπτική εμπειρία για έναν έφηβο. Όταν βγήκε με απαλλακτικό βούλευμα, ήμασταν ήδη πάμπτωχοι. Κατά συνέπεια, ο μπαμπάς δεν πλήρωνε τα δίδακτρα του Κολλεγίου και ο διαχειριστής με καλούσε κάθε τόσο στο γραφείο του και με ξευτέλιζε. Κι εγώ μετά κλωτσούσα τους τοίχους για να ξεθυμάνω.

Στα δεκαπέντε μου λοιπόν αναγκάστηκα να πάω να ζήσω με τη μητέρα μου και τη νέα της οικογένειά της στο Διοικητήριο. Στην αρχή αισθανόμουν ξένος, ξένος, ξένος. Έτρωγα με σκυμμένο το κεφάλι και ύστερα χωνόμουν στο δωμάτιό μου για να διαβάσω και να κοιμηθώ. Ένα βράδυ που με μάλωσε άσχημα η μαμά, βρόντηξα την πόρτα και γύριζα όλη τη νύχτα στο λιμάνι με τη σκέψη να πέσω στη βρωμερή θάλασσα και να πνιγώ. Τελικά γύρισα διστακτικά τα χαράματα και η μαμά δεν είπε κουβέντα, με έβαλε να φάω και να φύγω για το σχολείο. Σταδιακά όμως τα πράγματα έγιναν καλύτερα, σταδιακά η μητέρα μου έγινε για πρώτη φορά η μητέρα μου.

Στο σχολείο ήμουν ο αντάρτης. Εφτά χρόνια δεν πήρα ποτέ διαγωγή κοσμιωτάτη. Λίγο πριν την αποφοίτησή μας, με κάλεσε στο γραφείο του ο ιεραπόστολος πρόεδρος και μου είπε ότι θα μου έδιναν υποτροφία για την Αμερική, αν έπαυα να κάνω πολλές ουσιαστικά αδικαιολόγητες απουσίες. Και τι του απάντησα εγώ; Ότι δεν τους είχα ζητήσει υποτροφία. Τόσο αγριεμένος και αυτοκαταστροφικός ήμουν τότε.

Εκφώνησα λοιπόν τον λόγο των τελειόφοιτων και μετά ένα ωραίο καλοκαίρι στις σκηνές της Αγίας Τριάδας, έμαθα ότι είχα προσληφθεί στην τράπεζα. Ενώ οι συμμαθητές μου σπούδαζαν στα πανεπιστήμια του εξωτερικού, το αστέρι της τάξης κλείστηκε στο Νταχάου της τράπεζας, σε μια βλακώδη επαναληπτική εργασία, με τους χαφιέδες να περιπολούν και να καρφώνουν το παραμικρό και ο διευθυντής να με απειλεί και να επινοεί τιμωρίες. Δεν είχα πλέον δυνάμεις για τα μαθήματα στη Νομική. Διέκοψα την αναβολή μου και έφυγα στον στρατό.

Έκανα δυο μήνες στην Κόρινθο, έξι στη σκληρή σχολή πεζικού στο Ηράκλειο, τρεις μήνες στα βουνά του Κιλκίς ως διμοιρίτης τυφεκιοφόρων και μετά κατέβηκα στην Αθήνα για να παρακολουθήσω μαθήματα στη σχολή ξένων γλωσσών του Γ.Ε.Σ. στο κέντρο της Αθήνας. Αποφοίτησα πρώτος από το τμήμα διερμηνέων και τοποθετήθηκα στο γραφείο εκπαιδεύσεως ενώ έμενα στον ξενώνα αξιωματικών στου Γουδή.

Όταν απολύθηκα το 1961, βρήκα την οικογένεια της μητέρας μου στην οδό Αγίας Σοφίας και συνέχισα την εργασία μου στην τράπεζα. Εγκατέλειψα το πανεπιστήμιο και άρχισα μαθήματα δι’ αλληλογραφίας στη διοίκηση επιχειρήσεων από ένα πανεπιστήμιο των Η.Π.Α. Δυόμιση χρόνια αργότερα, μου δόθηκε η ευκαιρία να εργαστώ την αμερικανική βιομηχανία αυτοκινήτων Chrysler. Εργάστηκα σκληρά, η απόδοσή μου εκτιμήθηκε και έφτασα σε ένα χρόνο να παίρνω τριπλάσιο μισθό από εκείνον της τράπεζας.

Τότε ήταν που αποφάσισα να ζήσω μόνος μου και νοίκιασα ένα διαμέρισμα στην Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Εκεί γνώρισα τη Σοφία το 1966, όταν ήταν να εκδώσω τους Άταφους, το πρώτο ποιητικό βιβλίο μου. Μιλήσαμε για τη ζωή μας ένα βράδυ στο παρκάκι της Χ.Α.Ν.Θ., εκείνη παι8ί πολιτικών προσφύγων στη Ρουμανία και εργαζόμενη φοιτήτρια της Νομικής, και αποφασίσαμε να ζήσουμε μαζί .

Η εταιρία Chrysler δεν συμφώνησε με την τότε κυβέρνηση και αποχώρησε από την Ελλάδα. Τότε δέχτηκα την πρόταση ενός αδερφικού μου φίλου να ανοίξουμε μεταφραστικό γραφείο στην Αθήνα και εγκατασταθήκαμε με τη Σοφία σε ένα διαμέρισμα της Μιχαλακοπούλου. Το γραφείο μας ήταν στην οδό Βουλής ενώ η Σοφία εργαζόταν σε μια εταιρία ερευνών αγοράς.

Ήταν μια άτυχη χρονιά με αποκορύφωμα τη δικτατορία τον Απρίλιο του 1967. Είχα δεχτεί στο μεταξύ πρόταση από τον πρώην εργοδότη μου να εργαστώ στα κεντρικά γραφεία της Chrysler στο Λονδίνο. Όταν είχαμε βγάλει εισιτήρια του τραίνου για να φύγουμε τον Οκτώβριο του “67, μπήκαν ένα χάραμα οι ασφαλίτες στο σπίτι μας. Δεν βρήκαν αυτούς που έψαχναν, τους παραδώσαμε τα μαρξιστικά βιβλία μας και μας άφησαν τελικά να ταξιδέψουμε.

Σε μερικές μέρες λοιπόν φτάσαμε και εγκατασταθήκαμε στο Λονδίνο. Εργαστήκαμε τέσσερα χρόνια, αλλάξαμε τέσσερις κατοικίες και κάναμε πολλά ταξίδια. Συναρπαστική παγκόσμια πόλη, δύσκολη όμως ζωή, δύσκολη εργασία, ξένος τόπος. Εκεί κάναμε πρώτα πολιτικό και μετά θρησκευτικό γάμο, εκεί νιώσαμε βαθιά μέσα μας τι σημαίνει πατρίδα. Εκεί εκδηλώθηκε το άγχος και η κατάθλιψή μου, οι τάσεις αυτοκτονίας. Και αποφασίσαμε να γυρίσουμε στην Ελλάδα. Πρώτα όμως κάναμε ένα παράνομο ταξίδι στη Ρουμανία για δει η Σοφία τους γονείς της, να τους γνωρίσω κι εγώ.

Με την επιστροφή μας, νοικιάσαμε ένα διαμέρισμα στη Ζεύξιδος κατά σύμπτωση και εγώ άρχισα να διδάσκω αγγλικά ενώ η Σοφία τελείωσε την άσκηση της και άρχισε τη δικηγορία. Και, φυσικά, εξέδωσα το δεύτερο βιβλίο μου, τη συλλογή διηγημάτων «Αλμπατζάλ ή πώς βούλωσα τα μεγάφωνα», 1971. Μετά ένα χρονικό διάστημα, άρχισα μακροχρόνια συνεργασία με την εταιρία συμβούλων επιχειρήσεων ICAP, ενώ η Σοφία άνοιξε το δικό της γραφείο. Και άρχισε η κανονική ροή έκδοσης των βιβλίων μου.

Στο μεταξύ είχε πεθάνει ο πατέρας μου το 1972, φτωχός, έρημος και μόνος. Τον είχα βοηθήσει όσο μπορούσα από την Αγγλία και από εδώ και τώρα ήταν η ώρα του σπαραγμού. Η ώρα της μνήμης του στα βιβλία μου ως το τέλος και της δικής μου ζωής.

Το καλοκαίρι του 1972 πέρασα τη εκπαίδευση διοικητών λόχου στη Σχολή Πεζικού της Χαλκίδας και στη γενική επιστράτευση του 1974 ήμουν υποδιοικητής του λόχου βαρέων όπλων ενός τάγματος πεζικού στον Λοφίσκο. Δραματικές στιγμές ως τη λύτρωση με την κατάρρευση της δικτατορίας.

Στη μεταπολίτευση οργανώθηκα στην ανανεωτική αριστερά και, ως το τέλος της δεκαετίας του 1980, οργάνωσα και έλαβα μέρος σε εκατοντάδες λογοτεχνικές εκδηλώσεις. Ένα διάστημα ήμουν ταυτόχρονα μέλος του Δ.Σ. τεσσάρων πολιτιστικών φορέων.

Νέο ενδιαφέρον, νέα ώθηση, νέα μαγεία στη ζωή μας έδωσε ο αθωότητα και η ομορφιά του γιου μας Νίκου το 1981. Τότε ήταν που νίκησα οριστικά την κατάθλιψη. Του έγραψα ποιήματα, παραμύθια, διηγήματα, του αφιέρωσα τη ζωή μου.

Συγκλονιστικά γεγονότα με επηρέασαν βαθιά περί το 1990. Πρώτα ο θάνατος της μητέρας μου. Τότε ένιωσα μέσα μου βαθιά ότι η μητέρα μου ήταν ο για πάντα χαμένος παράδεισος της ζωής μου. Μετά, η διαφθορά στην Ελλάδα και η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Τέλος, η όποια ωριμότητά μου. Ο κοινωνικός ποιητής άρχισε τώρα να οδεύει προς την υπαρξιακή ποίηση.

Και τα βιβλία μου συνέχισαν να εκδίδονται. Το 1996 έδωσα μια μεγάλη υπόσχεση στις υπερβατικές δυνάμεις. Για κάθε χρόνο που θα μου επέτρεπαν να παραμένω εδώ, εγώ θα τους έδινα ένα βιβλίο. 24 χρόνια αργότερα έχουν εκδοθεί 24 βιβλία μου ενώ δύο ακόμη παραμένουν ανέκδοτα.

Εργάστηκα στην ICAP ως σύμβουλος οργάνωσης επιχειρήσεων ως το τέλος του 1999 που βγήκα στη σύνταξη. Παρόλο που η εργασία μου ήταν καλά αμειβόμενη και για όλους τους άλλους πολύ ενδιαφέρουσα, για μένα ήταν καταναγκασμός. Μετά συνολικά 42 χρόνια βιοποριστικής εργασίας, αισθάνθηκα ότι είχα εξαγοράσει την ελευθερία μου και αφοσιώθηκα αποκλειστικά στη λογοτεχνία.

Μπορεί επίσης να αποσύρθηκα από τους κομματικούς φορείς αλλά παραμένω εξαιρετικά δραστήριος στον χώρο της λογοτεχνίας. Είμαι μέλος σε δύο λέσχες ανάγνωσης. έχω δημιουργήσει και συντονίζω τη μοναδική Λέσχη Ανάγνωσης της Ποίησης, διατηρώ μια ιστοσελίδα και τέσσερα ιστολόγια και είμαι μέλος του Facebook. Στις θεματικές ανθολογίες του ιστολογίου, Ένα λιβάδι μέσα στην ομίχλη που ονειρεύεται, από το 2008 ως σήμερα περιλαμβάνονται περί τους 350 ποιητές με πάνω από 4.000 ποιήματα. Και βέβαια ανταποκρίνομαι σχεδόν σε κάθε πρόσκληση να επισκεφθώ σχολεία, λέσχες ανάγνωσης, βιβλιοθήκες, κάθε φορέα που με καλεί.

Ως τώρα έχουν εκδοθεί 37 βιβλία μου, 22 ποιητικά και 15 πεζογραφίας. Το 1989 μου απονεμήθηκε το βραβείο της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς για το παραμύθι Σοτοσαπόλ ο χρυσοθήρας ενώ το 2009 το κρατικό βραβείο διηγήματος για τη συλλογή διηγημάτων Ο δρόμος για την Ουρανούπολη. Δύο ακόμη βιβλία μου ποίησης και πεζογραφίας ήταν στη βραχεία λίστα για τα αντίστοιχα βραβεία του περιοδικού Διαβάζω. Αυτά χωρίς ποτέ να διεκδικήσω τίποτα, χωρίς να κάνω την παραμικρή κίνηση δημοσίων σχέσεων. Το αντίθετο μάλιστα. Για πολλά χρόνια ήμουν σε μαύρη λίστα για την ελευθεροστομία μου.

Ο φιλόλογος και σκηνοθέτης Φώτης Συμεωνίδης γύρισε ένα Ντοκιμαντέρ 58’ λεπτών με τίτλο «Σ’ αγαπώ – Ελογοκρίθη – η αλήθεια του ποιητή Τόλη Νικηφόρου» που προβλήθηκε με επιτυχία στο 15ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ το 2015, σε διάφορα άλλα φεστιβάλ, σε βιβλιοθήκες, σχολεία και αλλού. Το «σ’ αγαπώ-Ελογοκρίθη» προερχόταν από ένα τηλεγράφημα που μου είχε στείλει η Σοφία από την Έδεσσα το 1968 και έφερε της σφραγίδα και υπογραφή της λογοκρισίας. Το τηλεγράφημα αυτό το έκανα εξώφυλλο το 1980 στη συλλογή ποιημάτων Το μαγικό χαλί, 30 ερωτικά ποιήματα.

Πενήντα τρία χρόνια στη λογοτεχνία σημαίνουν πενήντα τρία χρόνια με τη Σοφία. Με τη Σοφία που καταξιώθηκε ως δικηγόρος, ήταν αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Δικηγορικού Συλλόγου και κέρδισε την εκτίμηση των συναδέλφων της, αριστερών και δεξιών, τη Σοφία που μου συμπαραστάθηκε σε κάθε βήμα. Χωρίς εκείνη είναι αμφίβολο αν καν θα είχα επιβιώσει.

Εκτός από συνολικά εφτά χρόνια, έζησα όλη μου τη ζωή στη Θεσσαλονίκη. Άρχισα με ανάμικτα συναισθήματα αγάπης και μίσους για τη συντηρητική μεταπολεμική πόλη, για να καταλήξω στην ανεπιφύλακτη αγάπη με τη συλλογή ποιημάτων μου «Το διπλό άλφα της αγάπης», 1994.Της έγραψα πολλά ποιήματα της έγραψα διηγήματα Όταν λέω πατρίδα, εννοώ τη Θεσσαλονίκη. ΄Την πόλη όπου έχω αλλάξει δέκα κατοικίες, όπου ο κάθε δρόμος, η κάθε πλατεία, η κάθε γωνιά σημαίνει κάτι για μένα Και οι πόλη όπου αναπαύονται οι αγαπημένοι μου νεκροί.

Είμαι βιωματικός ποιητής και πεζογράφος. Μετατρέπω τις εμπειρίες, τα πάθη και τα λάθη μου σε λογοτεχνία. Ακόμη και τα εντελώς φανταστικά βιβλία μου στο βίωμα βασίζονται. Η βασική μου παρόρμηση είναι ποιητική, ενώ η εναλλαγή της με την πεζογραφία μου δίνει την αναγκαία ανάσα για να συνεχίσω. Το σημαντικό είναι βέβαια ότι περιφρόνησα τις συστάσεις, τις απειλές και τους αποκλεισμούς, αγνόησα τις δυσκολίες και τα εμπόδια και έκανα αυτό που ήμουν ταγμένος να κάνω. Βγήκα στον δρόμο γυμνός και είπα την αλήθεια. Γεννήθηκα με ένα μολύβι στο χέρι, έζησα με ένα μολύβι στο χέρι και θέλω να πεθάνω με ένα μολύβι στο χέρι.

“Τόλης Νικηφόρου: Ακόμη και εκείνο που χαρακτηρίζεται ως φανταστικό, στο βίωμα βασίζεται.” Συνέντευξη του Τόλη Νικηφόρου στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη για το περιοδικό Fractal.