Χαιρετισμός Έκδοσης
Το πρώτο βήμα της ποιητικής γραφής είναι συχνά η μίμηση των μεγάλων που πέρασαν. Και οι μεγάλοι ποιητές έχουν μια μοναδική ιδιότητα. Με το απαράμιλλο ταλέντο του ο καθένας, μας βοηθούν να βρούμε τον εαυτό μας, τη δική μας προσωπική γραφή. Η προσεχτική ανάγνωσή τους μας οδηγεί στην αυτογνωσία και στην πηγαία δημιουργικότητα. Είναι μια ευχάριστη έκπληξη να διαβάζουμε νέους ποιητές που εμπνέονται από τον Γιάννη Ρίτσο, αυτόν που ο Louis Aragon αποκαλεί τον σπουδαιότερο Ευρωπαίο ποιητή της εποχής του. Μας χαρίζει ένα χρυσό κλειδί να ανοίξουμε, μαζί με τη δική του, και τη δική μας ψυχή, anima, που φυσάει σαν τον άνεμο και μας εμπνέει. Συγχαρητήρια στους νέους ποιητές που έχουν κερδίσει μια θέση στον τόμο, σε όλους όσοι πήραν μέρος στο διαγωνισμό –καλή επιτυχία στον επόμενο– και στην εμπνευσμένη Πρόεδρο του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου, Σίσσυ Σιγιουλτζή-Ρουκά, για τη νέα της προσφορά στη χρήση της ποίησης στον λόγο και στη ζωή μας.
Ζωή Σαμαρά Ομότιμη Καθηγήτρια Α.Π.Θ.
(Θεωρία της Λογοτεχνίας και του Θεάτρου)
Με αφορμή την Ανθολογία Ποίησης Νέων για τον Γιάννη Ρίτσο
Ο Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου (ΣΠΕΚ), από την αρχή της ίδρυσής του (2019) , όπως αναφέρεται στην ιδρυτική του πράξη «… ενεργεί μέσα από μια σειρά έργων και δράσεων με λογοτεχνικό, επιμορφωτικό, πολιτικό και κοινωνικό χαρακτήρα», γεγονός που επιβεβαιώνεται και τεκμηριώνεται με τον καλύτερο τρόπο μέσα από την ίσαμε σήμερα πολυσήμαντη δράση και προσφορά του, που καλύπτει όλες σχεδόν τις πτυχές και τις εκφάνσεις του πολιτισμού.
Μέσα σε αυτό το ευρύ πλαίσιο εμπνευσμένων και στοχευμένων δράσεων, που αφορούν εκδόσεις λογοτεχνικών και άλλων έργων, εκδηλώσεις, διαγωνισμούς, διαδικτυακές αναρτήσεις και άλλες ευφάνταστες δράσεις, περιλαμβάνονται και οι «Διαγωνισμοί Νέων» στη μνήμη μεγάλων λογοτεχνών, καλλιτεχνών και φιλοσόφων-παλαιότερων και σύγχρονων, με βασικό σκοπό και στόχο να δοθεί η ευκαιρία στους νέους και τις νέες μας να εκφράσουν μέσα από τη δύναμη της λογοτεχνικής τους έμπνευσης και γραφίδας, τον πλούσιο συναισθηματικό τους κόσμο, τις έγνοιες, τις αγωνίες και τα οράματά τους για τη ζωή, όπως τη βιώνουν μέσα στον σύγχρονο αντιφατικό και πολλαπλώς σπαρασσόμενο κόσμο, τον οποίο-όπως και μέσα από τις ποιητικές τους καταθέσεις προκύπτει, θέλουν και οραματίζονται καλύτερο, δικαιότερο, ανθρωπινότερο και προπαντός ειρηνικό, απαλλαγμένο από την πολεμική παράνοια και την ολέθρια και τραγική στις διαστάσεις της περιβαλλοντική απερισκεψία και αβελτηρία των ανά την υφήλιο πολιτικών μας ταγών.
Μετά τη μεγάλη επιτυχία των διαγωνισμών ποίησης στη μνήμη Τάσου Λειβαδίτη και Κικής Δημουλά, ο ΣΠΕΚ προχώρησε στον 3ο Διαγωνισμό με θέμα «Για τον Γιάννη Ρίτσο», που αγκαλιάστηκε με ενθουσιασμό από τους νέους, γεγονός που καταδεικνύεται από τη συμμετοχή πέραν των 100 νέων ποιητών και ποιητριών, τα έργα των οποίων περιλαμβάνονται στην υπό έκδοση «Ανθολογία Νέων για τον Γιάννη Ρίτσο», που αποτελεί και το έπαθλο του Διαγωνισμού. Μελετώντας το έργο του κορυφαίου ποιητή της Ρωμιοσύνης, ο οποίος μέσα από το εμβληματικό του έργο καταγράφει με τον δικό του ποιητικό τρόπο τις περιπέτειες του σύγχρονου ελληνισμού, τους αγώνες για τη δημοκρατία, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια-χωρίς να παραλείπει να αναδεικνύει και το δράμα της πολύπαθης Κύπρου, οι νέοι μας έχουν σίγουρα την ευκαιρία να ταξιδέψουν στον όμορφο και μαγικό κόσμο μιας ποίησης υψηλών προδιαγραφών και ταυτόχρονα να ευαισθητοποιηθούν και να κατανοήσουν καλύτερα τον ρόλο της ποίησης ως του κατ’ εξοχή μέσου έκφρασης των βαθύτερων συναισθημάτων του ανθρώπου αλλά και ως μέσου αντίστασης και αγώνα ενάντια σε κάθε μορφή καταπίεσης και ανελευθερίας.
Αξίζουν για τούτο θερμά συγχαρητήρια στον Σύνδεσμο Πολιτισμού Ελλάδας και Κύπρου για την πρωτοβουλία του να εκδώσει την Ανθολογία Ποίησης Νέων για τον Γιάννη Ρίτσο, αλλά και για την όλη δράση και προσφορά του στα πολιτιστικά δρώμενα της Ελλάδας και της Κύπρου, όπου γράφει τη δική του ιστορία ως ένας εμπνευσμένος και καταξιωμένος πολιτιστικός οργανισμός.
Δρ Κώστας Κατσώνης, φιλόλογος-συγγραφέας
Κριτική Προσέγγιση
Να με θυμάστε-είπε
χιλιάδες χιλιόμετρα περπάτησα
χωρίς ψωμί, χωρίς νερό.
Πάνω σε πέτρες και αγκάθια
για να σας φέρω ψωμί και νερό και
τριαντάφυλλα……
να με θυμάστε.
Γιάννης Ρίτσος ( Επιλογικό)
Ο Γιάννης Ρίτσος (1909-1990) , ο ποιητής της «Ρωμιοσύνης» ,ανήκει στη γενιά του 30 και είναι ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές με διεθνή φήμη και ακτινοβολία. Στρατευμένος στο χώρο της Αριστεράς, κυνηγήθηκε και εξορίστηκε για τις ιδέες του. Μέσω της ποίησής του εκφράζει τις αγωνίες και τα οράματα του λαού για έναν καλύτερο και δικαιότερο κόσμο. Τα ποιητικά του θέματα αντλούνται από την παράδοση, τους κοινωνικούς αγώνες, την παιδική ηλικία και από απλά καθημερινά ζητήματα της ζωής.
Ο ΣΠΕΚ (Σύνδεσμος Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου) για μια ακόμα φορά κάλεσε τους νέους μας να μελετήσουν και να εκφραστούν μέσα από το έργο μεγάλων Ελλήνων δημιουργών. Τιμώμενος ποιητής αυτή τη φορά ο Γιάννης Ρίτσος. Περισσότεροι από 100 νέοι και νέες, ποιητές και ποιήτριες , συμμετείχαν σε αυτό το διαγωνισμό, καρπός του οποίου είναι η παρούσα ανθολογία ποίησης νέων για τον Γιάννη Ρίτσο.
Οι ίδιοι, οι νέοι μας ποιητές δηλώνουν ότι : « η ποίηση του Ρίτσου είναι σαν έκρηξη ηφαιστείου και οι λέξεις του λάβα, άτακτα χυμένες που διαπερνούν το νου ,την καρδιά και τη φαντασία.—Ο ποιητής αφουγκράζεται τις δονήσεις της ιστορικής πραγματικότητας που ζει και θέτει στο προσκήνιο τον άνθρωπο ως δημιουργό, αγωνιστή και κοινωνό μιας πολιτείας δίκαιης, ειρηνικής και αλληλέγγυας. Ο ποιητής ξεσηκώνει τα πλήθη, προτείνει λύσεις στα αδιέξοδα της εποχής, λύσεις που μπορούν να βρουν εφαρμογή στο σήμερα.—-Τα ποιήματα του Ρίτσου είναι λεκτικοί φανοστάτες που κάθε νέος ποιητής θα ήθελε να φέγγουν στο δύσβατο μονοπάτι της λογοτεχνίας.»…
Μέσα από το έργο του Ρίτσου εντοπίζουν : την αγνή και αστείρευτη αγάπη για τον άνθρωπο, τον πόθο για ελευθερία, ισότητα, αντίσταση, δικαιοσύνη και αλληλεγγύη, ζωηρά χρώματα, μυρωδιές, τα μουσικά ακούσματα της καθημερινότητας, την επανάσταση, τον πόνο, το θάνατο, τη μοναξιά ,τη μνήμη, το φως της ελπίδας στο δρόμο προς την ελευθερία που αναβοσβήνει στο βάθος.
Οι νέοι μας οραματίζονται το μέλλον με αισιοδοξία, εμπνέονται από τους αγώνες του λαού. Μάχονται για την ειρήνη, παλεύουν για την αγάπη, αγαπούν τον κόσμο , αγωνίζονται και κοιτούν πέρα από τον ορίζοντα.
Συγχαρητήρια λοιπόν σε όλους τους νέους ποιητές και ευχές για μεγαλύτερες επιτυχίες!! Συγχαρητήρια , επίσης , στην πρόεδρο του ΣΠΕΚ κ. Σίσσυ Σιγιουλτζή-Ρουκά και στον αντιπρόεδρο κ. δρ. Ιωσήφ Σ. Ιωσηφίδη για τη δημιουργία της πτέρυγας νέων καθώς και για τις προσπάθειές τους να συνενώσουν τους απανταχού Ελλαδίτες και Κύπριους Δημιουργούς.
Νίκος Ευθυμίου
φιλόλογος (Διευθυντής του 3ου Γυμνασίου Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης)
Προλογικό σημείωμα
Ως Πρόεδρος του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου συγχαίρω εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου μας τους νέους λογοτέχνες (ηλικίας 17-37 χρόνων) από Ελλάδα, Κύπρο και Ομογένεια, που πήραν μέρος στον 3ο Διαγωνισμό ποιήματος ή πεζόμορφου ποιητικού στοχασμού με τίτλο «Διαγωνισμός ΣΠΕΚ – ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΠΟΙΗΣΗΣ ΝΕΩΝ – Για τον Γιάννη Ρίτσο». Ο διαγωνισμός καλύπτει τη χρονιά 2021 και είναι αφιερωμένος στον μεγάλο ποιητή μας Γιάννη Ρίτσο. Τα έργα των νέων ποιητών μας –με ποιήματα μέχρι 15 γραμμές ή με πεζόμορφους ποιητικούς στοχασμούς μέχρι 23 γραμμές– είχαν θέμα ελεύθερο ή ειδικό με έμπνευση από την Ελευθερία ή τη Δικαιοσύνη, αξίες στις οποίες ο Ρίτσος πίστευε βαθιά και για τις οποίες αγωνίσθηκε.
Η Κριτική Επιτροπή επέδειξε ελαστικότητα και απέρριψε μόνο ελάχιστα. Άλλωστε σκοπός ήταν να ενθαρρυνθούν οι νέοι μας, ώστε με μια καλή εκκίνηση να εισέλθουν στη χορεία της Τέχνης. Ας ξέρουν όλοι οι διαγωνισθέντες ότι στη χορεία αυτή πρέπει με άσκηση πολλή να χορέψουν! Αξιόλογες και εντυπωσιακές ήταν πάρα πολλές απαντήσεις των νέων μας στις δύο ερωτήσεις του Διαγωνισμού «Γιατί γράφεις ποίηση;» και «Τι σε εμπνέει ή σε συγκινεί από την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου;». Οι απαντήσεις τους στην ερώτηση «Γιατί γράφεις ποίηση;», αν προστεθούν στις εξίσου αξιόλογες απαντήσεις που έδωσαν στην ίδια ερώτηση οι νικητές στις δύο πρώτες ΑΝΘΟΛΟΓΙΕΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΝΕΩΝ (αφιερωμένες στην Κική Δημουλά και στον Τάσο Λειβαδίτη), μπορούν να συνθέσουν έναν εκπληκτικό Τόμο με θαυμαστές θέσεις των νέων λογοτεχνών μας. Η γενική διαπίστωση για τις θέσεις τους μέσα από τον στίχο τους είναι ότι παρά τα αντίξοα της ζωής, τα δράματα που εκτυλίσσονται γύρω μας, κάποιοι νέοι επιλέγουν εσωστρέφεια ή αποχή ή μοναχική διαδρομή, σαφώς απογοητευμένοι από ένα κόσμο σε αταξία. Παρόλ’ αυτά, δεν τα βάζουν κάτω (τα όπλα)! Λένε να συνεχίσουν τον αγώνα γιατί δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Οι πλείστοι αντιλαμβάνονται την αξία της ζωής, αναζητούν αρχές και αξίες για να στηρίζονται. Σε πολλούς η ποίηση έρχεται –αν όχι να δώσει απαντήσεις σε όσα τους απελπίζουν– να δώσει διέξοδο στην αγωνία τους, κι αφού στραφούν εσωτερικά, ν’ ανακαλύψουν αρμονία και γαλήνη, να εμπνευστούν, να συνεχίσουν τη διαδρομή με ελπίδα ή έστω με όνειρο στο οποίο πιστεύουν.
Οι νέοι λογοτέχνες μας στην 3η αυτή Ανθολογία «άκουσαν τον ειδικό (τον Ρίτσο της ποίησης), κράτησαν από τα λόγια του μονάχα ό,τι τους εκφράζει, ό,τι τους βοηθά να προχωρήσουν». Ακριβώς αυτό συμβουλεύει τον νέο ποιητή η Ζωή Σαμαρά, ποιήτρια και Ομότιμη Καθηγήτρια του Α.Π.Θ. –λες και τους έχει αόρατα δώσει το νήμα από τον Αριστοτέλη. Με αναγνώσεις μεγάλων ποιητών, οι νέοι μαθαίνουν να σκέφτονται και ιδέες ευρείες, χρηστές για το σήμερα. Η συμμετοχή των νέων στην 3η Ανθολογία, όπως και των άλλων νέων στις προηγούμενες δύο Ανθολογίες του ΣΠΕΚ, θα αποδειχθεί μια σπάνια εμπειρία, μια πορεία που τους οδηγεί στον εξαίσιο κόσμο της Ποίησης, όπου κάποτε θ’ αφήσουν και οι ίδιοι τη δική τους λόγια σφραγίδα, γράφοντας μ’ ένα δικό τους τρόπο για τον έρωτα, τη ζωή, τη φθορά, για τον αγώνα επιβίωσης με όπλα τις αρχές και αξίες, που τους παρέχουν ασπίδα μα απαιτούν θυσίες από τους ίδιους. Ναι, θα συναντούν βαθιά ομίχλη πασχίζοντας να φτάσουν στ’ όνειρό τους, αλλά «Εμείς δεν ξέρουμε τι είναι η ομίχλη. Εμείς που λες, όλα τα φτιάχνουμε στο φως» τους προτρέπει ο Ρίτσος.
Θερμές ευχαριστίες απευθύνω στην Πρόεδρο της Κριτικής Επιτροπής Ζωή Σαμαρά και στα μέλη: Δρα Ιωσήφ Σ. Ιωσηφίδη, Αντιπρόεδρο του ΣΠΕΚ, και στους φιλόλογους Νίκο Ευθυμίου, Δρα Κώστα Κατσώνη και Έλενα Καραγιάννη-Βαρνάβα για το έργο τους. Η ποιοτική συμβολή τους, καθώς και αυτή των Εκδόσεων ΑΡΧΥΤΑΣ, είναι αξία επαίνου. Καλοτάξιδη η 3η Ανθολογία του ΣΠΕΚ μας, με πλήρωμα νέους ποιητές Αργοναύτες, τους νέους ποιητές μας.
Σίσσυ Σιγιουλτζή-Ρουκά
Πρόεδρος Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου | ΣΠΕΚ
ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΗΣ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑΣ «ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΡΙΤΣΟ»
Ο Γιάννης Ρίτσος στα Μονόχορδα, απευθυνόµενος στον Έλληνα πολίτη, ιδιαίτερα στον νέο, έγραψε: «Αν δεν µπορέσω να το δεις κι εσύ, µοιάζει σα να µη το ’χω…». Ασφαλώς εννοούσε πολλά, όπως: το όραµα του για τη Ρωµιοσύνη, που τη θέλει να καµακώνει το θεριό µε το καµάκι του ήλιου, εννοούσε την οµορφιά, αόρατη για όλους, ορατή µόνο για τον ίδιο, για όποιον ερωτεύεται και αγαπά, εννοούσε και τις µεγάλες αρχέγονες ιδέες που σώζουν τον Πολιτισµό Ελλάδας και Κύπρου, όπως η Ελευθερία, η Δηµοκρατία, η Δικαιοσύνη. Ο Ρίτσος µπόρεσε να τα δούµε, άρα τα έχει εγκολπωθεί. Οι νέοι µας, που πήραν µέρος σ’ αυτήν την Ανθολογία Ποίησης Νέων, λες και πήραν µηνύµατα του ποιητή κι έγραψαν στίχο µε δικό τους αυθόρµητo τρόπο για την πάλη στη σηµερινή εποχή, µε αγωνία και προβληµατισµό, όπως ο Ρίτσος στις µέρες του. «Κάποτε θ’ ανταµώσουµε στους λόφους του ήλιου. Περπάτα», προσκαλεί ο Ρίτσος τον νέο –όχι µόνο τους 61 της ανθολογίας– ο οποίος νέος, αν συνειδητοποιήσει την κρίση της εποχής θ’ απαντήσει: «Ακολουθώ, είµαι έτοιµος. Κάθε ώρα είναι η δική µας ώρα». Η αξία της Ανθολογίας αυτής δεν είναι το αν περιέλαβε 61 άριστα ποιήµατα –που ορισµένα είναι– αλλά το ότι τόσοι νέοι µας έχουν εµπνευστεί από γενναίες ιδέες ενός οδηγού, όπως ο Ρίτσος –ιδέες που τόσο λείπουν στις µέρες µας– και το ό,τι µε αυτές φλόγισαν τον στίχο τους, όπως έκανε ο Ρίτσος όταν ήταν νέος. Κι ως νέοι του σήµερα, δικαιολογηµένα αγωνιούν για το αύριο της Πατρίδας, της Κοινωνίας, της Φύσης.
Δρ Ιωσήφ Σ. Ιωσηφίδης
Πρόεδρος της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου
Αντιπρόεδρος του Συνδέσµου Πολιτισµού Ελλάδας Κύπρου
ΕΔΩ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΠΟΥ ΔΙΑΚΡΙΘΗΚΑΝ
