ΑΘΛΟΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: 11 Αρχαίες επιστήμονες και φιλόσοφοι

Θεανώ η Θουρία, Μαθηματικός, Αστρονόμος, Κοσμολόγος

Αρχαία Ελληνίδα μαθηματικός (6ος αιώνα π.Χ.). Θεωρείται ως η πιο διάσημη αστρονόμος-κοσμολόγος της αρχαιότητας. Καταγόταν από τους Θούριους της Κάτω Ιταλίας. Ήταν κόρη του ιατρού Βροντίνου. Υπήρξε μαθήτρια του Πυθαγόρα και μετά σύζυγός του (την περνούσε 30 χρόνια). Δίδαξε αστρονομία και μαθηματικά στις Σχολές του Πυθαγόρα στον Κρότωνα, και μετά το θάνατο του συζύγου της στη Σάμο. Επιμελήθηκε τη διάδοση της διδασκαλίας και του έργου του, στον κυρίως Ελλαδικό χώρο, αλλά και στην Αίγυπτο, σε συνεργασία με τα παιδιά της Δαμώ, Μύια, Αριγνώτη, Μνήσαρχο και Τηλαύγη που ανέλαβαν και τη διοίκηση των Πυθαγορείων σχολών. Την Θεανώ αναφέρουν ο Αθηναίος, η Σούδα, ο Διογένης ο Λαέρτιος και ο Ιάμβλιχος. Λέγεται ότι διατύπωσε την θεωρία της “Χρυσής Τομής” καθώς και τη θεωρία της “Αρμονίας των Σφαιρών”. Σε αυτήν αποδίδονται τα μαθηματικά και φιλοσοφικά έργα “Πυθαγόρεια Αποφθέγματα”, “Συμβουλαί προς τας Γυναίκες”, “Περί Ευσεβείας”, “Φιλοσοφικά Σχόλια”, “Επιστολαί”, “Πυθαγόρου Βίος”, “Θεωρία των Αριθμών” και “Δόμηση του Σύμπαντος”.

Περικτιώνη, Φυσικός, Φιλόσοφος .

Μαθήτρια του Πυθαγόρα (580 π.Χ. – Μεταπόντιο, 496 π.Χ.) που θα δίδαξε στη σχολή του. Ο Στοβαίος στο “Ανθολόγιο” του, γράφει ότι η Περικτιόνη κατείχε «και τα της γεωμετρίας και της αριθμητικής».

Περικτιώνη, μητέρα του Πλάτωνα, Μαθηματικός και Φιλόσοφος

Γεννήθηκε ένα αιώνα μετά (450 π.Χ.). Δίδαξε στον Πλάτωνα μαθηματικά και φιλοσοφία. Ήταν απόγονος του Σόλωνος, του Αθηναίου νομοθέτη και σοφού. Ο πατέρας της ονομαζόταν Γλαύκων, ενώ θείος της ήταν ο Κριτίας, μαθητής και φίλος του Σωκράτη.  Της αποδίδονται δυο έργα α) “Περί Αρμονίας των Γυναικών” για τα καθήκοντα της Γυναίκας στον σύζυγο, στον γάμο, στους γονείς και β) “Περί Σοφίας”, με φιλοσοφική προσέγγιση στον ορισμό ‘Σοφία’.

Αρήτη της Κυρήνειας, Φιλόσοφος

Σύγχρονη του Σωκράτη. Δίδασκε φιλοσοφία στη σχολή της Αττικής. Κόρη του Αριστίππου, του ιδρυτή της Κυρηναϊκής Σχολής της φιλοσοφίας. Στην εποχή του Βοκάκιου (1313-1375 µ.Χ.) µνηµονευόταν ως πηγή γνώσεων, συγγραφέας 40 βιβλίων, δασκάλα περισσοτέρων από 110 φιλοσόφων. Ο γιος της Αρίστιππος φιλόσοφος, συνέχισε την οικογενειακή παράδοση ως διευθυντής της Κυρηναϊκής Σχολής. Ο Αρίστιππος ονοµάστηκε «Μητροδίδακτος», επειδή διδάχτηκε από τη µητέρα του.

Διοτίμα από τη Μαντινεία, Φιλόσοφος

Υπήρξε ιέρεια στη Μαντινεία της Αρκαδίας. Αναφέρεται στο πλατωνικό «Συμπόσιο» ως σοφή γυναίκα, που δίδαξε στον Σωκράτη (469-399 π.Χ.), κατά ομολογία του ίδιου, για τα μυστήρια του Έρωτος ως πόθου κι ως κινήτρου για το ωραίο και το αληθινό. Σχετικά Γνωμικά Διοτίμας στο διάλογό με τον Σωκράτη – ‘Συμπόσιον ή περί Έρωτος’ (385 π.Χ.)

• Σε καμιά περίπτωση ο Έρως δεν θα μπορούσε να είναι θνητός.
• Ο Έρως είναι πάντα φτωχός, κάθε άλλο παρά απαλός και ωραίος, όπως νομίζει ο πολύς κόσμος. Αντιθέτως, είναι τραχύς, ρυπαρός, ξυπόλυτος, άστεγος.
• Ο Έρως είναι γενναίος, ριψοκίνδυνος, ορμητικός, κυνηγός τρομερός, με τεχνάσματα, όμως προικισμένος με πόθο για τη γνώση της αλήθειας αλλά και με επινοητικότητα.
• Η σοφία είναι από τα ωραιότερα πράγματα και ο Έρως είναι έρωτας προς το ωραίο.
• Οι ανόητοι ποθούν να γίνουν σοφοί. Αυτό είναι το ανυπόφορο στην ανοησία: το ότι, χωρίς να είναι κανείς ωραίος, αξιοσέβαστος και γνωστικός, αρέσκεται με τον εαυτό του.
• Ο έρως πότε ανθίζει και πότε πεθαίνει, ακόμα και μέσα στην ίδια τη μέρα.
• Ο έρως βρίσκεται πάντα ανάμεσα στη σοφία και στην αμάθεια.

Λασθένια, Φυσικός, Φιλόσοφος

350 π.Χ. Μαθήτρια του Πλάτωνα, που αργότερα δίδαξε και η ίδια και αναγνωρίστηκε.

Αξιοθέα από τον Φλιούντα Κορίνθου, Φιλόσοφος

Εγκατέλειψε την γενέτειρά της Φλιούντα (350 π.Χ.) να μεταβεί στην Αθήνα ως μαθήτρια του Πλάτωνα, επειδή θαύμασε ένα σύγγραμμά του. Αργότερα δίδαξε και η ίδια.

Αξιοθέα από την Αρκαδία, Φιλόσοφος

Εγκατέλειψε την Αρκαδία και την περιουσία της για να πάει στην Αθήνα, μαθήτρια του Πλάτωνα, επειδή κι αυτή θαύμασε ένα σύγγραμμά του. Μετά δίδαξε κι η αυτή επίσης.

Θυµίστα, Φυσική, Φιλόσοφος

290 π.Χ. Ήταν σύζυγος του Λέοντος και επιστολογράφος του Επίκουρου (371 – 271 π.Χ.). Ονοµαζόταν «η θηλυκή Σόλων» και ήταν γνωστή ως φιλόσοφος. Ενδεχομένως να είναι δικής της έμπνευσης τα επικούρια γνωμικά ‘Από τη σκληρή δουλεία συσσωρεύεται μεν μεγάλη περιουσία, αλλά τότε η ζωή γίνεται πολύ ταλαίπωρη’, και ‘Οι θεοί υπάρχουν σίγουρα, επειδή η γνώση που έχουμε γι’ αυτούς είναι εναργής’.

Ιππαρχία, Κυνική Φιλόσοφος

Αδελφή του Μητροκλή, (360 – 280 π.Χ.). Παντρεύτηκε τον Θηβαίο κυνικό φιλόσοφο Κράτη. Νεαρή επιθυμούσε να μάθει θέματα απαγορευμένα στις γυναίκες. Εισερχόταν σε ανδρικούς κύκλους διανόησης και συζητούσε με πολυμαθείς άνδρες πάνω σε θέματα φιλοσοφίας. Δίδασκε μαζί με τον Κράτη. Επέλεξαν τον τρόπο ζωής των κυνικών που πίστευαν ότι για να γίνουν πολίτες του σύµπαντος πρέπει να απορρίψουν την ισχύουσα κοινωνική και πολιτική τάξη πραγµάτων. Έτσι διάλεξε μια ζωή χωρίς ανέσεις, χωρίς ιδιοκτησία και συμβατικούς κανόνες π.χ. γάμος, και δεχόταν, με τον Κράτη, κάθε πόνο. Φιλοσοφικός συλλογισμός Ιππαρχίας «Πράξη, που δεν θα κρινόταν ως λάθος εάν την έκανε ο Θεόδωρος (ανταγωνιστής), θα κρινόταν ως λάθος εάν την έκανε η Ιππαρχία.»

Υπατία, Αλεξανδρινή, Νεοπλατωνική φιλόσοφος

Αστρονόμος και μαθηματικός (370– 415 μ.Χ.), διευθύντρια της νεοπλατωνικής σχολής στην Αλεξάνδρεια. Δίδαξε φιλοσοφία και αστρονομία σε Σχολή της. Δολοφονήθηκε από όχλο φανατικών Χριστιανών. Πιο κάτω 4 γνωμικά της Υπατίας (το 4ο της στοίχισε τη ζωή!)

• Η ζωή είναι μια διαρκής Άνθηση. Όσο πιο πολύ ταξιδεύουμε, τόσο περισσότερη αλήθεια κατανοούμε. Το να κατανοούμε τα πράγματα έξω απ’ την πόρτα μας είναι η καλύτερη προετοιμασία για να κατανοούμε όσα βρίσκονται παραπέρα.
• Άνθρωπε, διατήρησε το δικαίωμα σου να σκέφτεσαι, ακόμη και αν σκέφτεσαι λανθασμένα, που είναι καλύτερο από το να μην σκέφτεσαι καθόλου.
• Οι μύθοι πρέπει να διδάσκονται ως μύθοι, οι θρύλοι ως θρύλοι και τα θαύματα ως ποιητικές φαντασιώσεις. Το παιδικό μυαλό αποδέχεται και πιστεύει τα πάντα και μόνο μέσω μεγάλου πόνου, ίσως τραγωδίας, μπορεί κανείς μετά από χρόνια να τ’ απαλλαγεί.
• Όλες οι επίσημες δογματικές θρησκείες είναι εσφαλμένες και δεν πρέπει ποτέ να γίνονται ολοκληρωτικά αποδεκτές από όποιον σέβεται τον εαυτό του.